Ze is de eerste vrouwelijke premier van ons land. De vrouw die België door de oorlog tegen het coronavirus moet loodsen. In 2015 was ze nog schepen van Financiën in Sint-Genesius-Rode, vandaag is ze de baas van ons land. Enkel wie de afgelopen weken onder een steen leefde kent Wilmès niet. Maar had u voor de coronacrisis uitbrak al gehoord van de MR-politica?
Ons land verkeert in staat van oorlog. Aan het hoofd van strijd staat Generaal Wilmès. Haar aanpak is doordacht, nuchter en pragmatisch, net zoals zij. Het is moeilijk voor te stellen dat Wilmès ooit nog heeft gezworen nooit in de politiek te stappen. Ze groeide nochtans op in een politiek nest. Tot frustratie van de – naar eigen zeggen – rebelse tiener, werd er dag en nacht over politiek gesproken ten huize Wilmès. Ze was echter nooit van plan om het voorbeeld van haar ouders te volgen. Wilmès studeerde reclame en werkte in de reclamesector. Dat bleek later toch niets voor haar. In avondonderwijs schoolde ze zich om en studeerde financieel management. In 2005 ging ze aan de slag op een advocatenkantoor.
Wilmès II
Witte rook in de Wetstraat op maandag 16 maart 2020. Na enig gekibbel komt Sophie Wilmès aan het hoofd van een volwaardige minderheidsregering. De coronaregering zal maximum gedurende zes maanden over uitzonderlijke volmachten beschikken, voor het aanpakken van de coronacrisis. Een dag later legt de coronaregering de eed af en twee dagen later krijgt ze het vertrouwen in de Kamer. Wilmès II is geboren. De tot voor kort nobele onbekende heeft vandaag de taak om hoofd te bieden aan de grootste gezondheidscrisis sinds de Spaanse griep in 1919. How did that happen? Even terugspoelen.
Van schepen…
Het was de Brusselse MR-politicus Eric André die de toen 25-jarige Sophie Wilmès introduceerde in de politieke wereld van de rijke gemeente Ukkel, waar ze verkozen werd als gemeenteraadslid. Volgens huidig burgemeester van Ukkel, Boris Dilliès, werd Wilmès lokaal verkozen omdat ze het terrein erg goed kent. Dilliès kent de premier als een gemoedelijk iemand, die tegelijk een harde werker is. Ook nadat ze verhuisde naar de faciliteitengemeente Sint-Genesius-Rode in de Vlaamse rand, bleef Wilmès lokaal actief. Net geen tien jaar (van 2006 tot 2015, red.) was ze er schepen van Financiën. Schepen Ann Sobrie werkte zes jaar met haar samen in het schepencollege. “Sophie heeft de gemeentelijke begroting uitstekend beheerd,” zegt ze. Toch heeft het boekhoudkundig talent ook een paar uitschuivers gemaakt.
…tot minister van Begroting
In 2015 kwam haar politieke carrière in een stroomversnelling. Toenmalig minister van Begroting Hervé Jamar (MR) werd weggepromoveerd wegens zijn aanhoudend geklungel. Premier Charles Michel kon niet wachten om zijn goede, trouwe en loyale vriendin op de positie te zetten. In september 2015 werd Sophie Wilmès gebombardeerd tot minister van Begroting. Wilmès was toen nog maar enkele keren in de Vlaamse pers verschenen, voornamelijk in een negatieve context door de fouten in de begroting van Sint-Genesius-Rode in 2014. Wilmès had de ondankbare taak gekregen de begroting van de gemeente te herzien en ruim een miljoen euro extra te lenen, nadat het was misgelopen met de overgang naar de nieuwe Vlaamse begrotingsregels. Haar gebrek aan ervaring speelde hier wellicht een rol.
Creatief met cijfers
Federaal werd Wilmès in 2017 op de vingers getikt door Europa, wegens het gebruik van iets te creatieve boekhoudingstechnieken. Het structurele begrotingstekort zou volgens de Commissie zo’n 3,5 miljard euro groter geweest zijn dan de regering beweerde. Daarnaast zou de regering ook ongeveer 1,5 miljard euro aan maatregelen overschat hebben en tot slot zat er ook een rekenfout van een kleine 2 miljard euro in de prognose zelf. Dat resulteerde in een foutje van grofweg 7 miljard euro. De cijferspecialiste wees naar de complexiteit van de Europese regels als schuldige. Of Wilmès zelf verantwoordelijk kon worden geacht voor de gemaakte fouten, was niet helemaal zeker. Als de trouwe, plichtsbewuste en loyale partijsoldaat die ze is, voerde ze haast slaafs het beleid van de regering uit, waarvan Michel zelf en zijn kabinet de lijnen uiteenzetten.
De vraag van één miljoen is echter hoe en waarom de MR-politica werd benoemd tot eerste minister en tegelijk de eerste vrouw ooit in de Wetstraat 16. Volgens sommigen was het vanwege haar intelligentie en talent. Anderen beweren wijten het aan louter toeval: ze was op het juiste moment op de juiste plaats. Een premier par défaut. Dat Wilmès haar ministerschap mede te danken heeft aan haar nauwe band en onvoorwaardelijke loyaliteit tegenover Charles Michel, daar twijfelt niemand over.
Showtime
Vast staat dat de blitzcarrière van de voorzichtige politica - die per ongeluk in de politiek rolde - de Vlaamse media versteld doet staan. “Van nobody tot machtigste Belgische in jaren” of “de boekhoudster die premier werd”, luiden de krantenkoppen te midden van de strijd tegen de coronacrisis die Wilmès II voert. Als eerste vrouwelijke premier is haar plek in de geschiedenisboeken gegarandeerd. De vraag blijft hoe lang dat hoofdstuk zal worden. Zelf verklaarde ze de kortst zittende premier ooit te willen worden. Veel zal afhangen van hoe de coronacrsis zal worden aangepakt. Volgens Béatrice Delvaux, politiek journalist en senior writer bij de krant Le Soir, toonde Wilmès met haar nuchtere aanpak van de coronacrisis leiderschap. Haar neiging om eerst goed te luisteren naar experts voor een besluit te nemen, valt ook goed bij de publieke opinie. De crisis is voor Wilmès een buitenkans om zich te bewijzen. “De anders zo voorzichtige politica zal nu moeten bewijzen dat ze het kan,” klinkt het binnen haar partij.
Vastberaden
De eerste persconferentie begon de premier alvast vastberaden: “Wij vragen dat. En het zal ook zo zijn,” waarna ze aankondigde dat de lessen zullen worden opgeschorst, maar dat er wel opvang wordt voorzien voor kinderen van wie de ouders geen opvang hebben. Deze deal kwam van haar hand en was een compromis tussen de Franstaligen, die alle scholen wilde sluiten, en Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), die dat absoluut niet wilde.
Wat de volgende weken duidelijk zal worden, is of het premierschap wel is weggelegd voor Wilmès. Ligt haar hart echt in het federale speelveld, of keert ze liever terug naar haar eerste liefde: de lokale politiek in de Brusselse rand, als burgermeester van Sint-Genesius-Rode bijvoorbeeld. Dat zal later nog moeten blijken. De komende weken zal Generaal Wilmès de strijd tegen het coronavirus in ons land leiden, en daarmee dwingt ze in elk geval respect af.
