In de creatieve sector wordt er steeds vaker beroep gedaan op freelancers. Momenteel is ook ongeveer een kwart van alle journalisten freelance aan het werk. Maar hoe doe je dat nu, dat freelancen? Moet je daar onmiddellijk zelfstandig voor worden, een bedrijf opstarten,…?
Eerste opdracht(en)?
Schrijf je in bij een sociaal bureau voor kunstenaars. Dat kan je vergelijken met een interimkantoor, maar dan omgekeerd. In plaats van dat je door hen een job voor een bedrijf aangeboden krijgt, geef je op voorhand aan hen door welke job je voor een bedrijf gaat doen en hoeveel dat bedrijf daarvoor betaalt. Jij bent werknemer van het sociaal bureau: zij zorgen voor de uitbetaling van je loon, inhouding van RSZ en belastingen, … Het sociaal bureau zorgt dan dat je opdrachtgever een factuur krijgt voor het afgesproken bedrag.
Bijvoorbeeld: Je krijgt 200 euro voor een opdracht van een organisatie. Je meldt dit ten laatste 48u voor de start van je prestaties aan een sociaal bureau. De organisatie krijgt een factuur voor 200 euro + 21 % btw. Zij betalen dat bedrag aan het Sociaal Bureau. Het sociaal bureau berekent hoeveel sociale bijdragen en personenbelasting je moet betalen (reken op ongeveer de helft) en stort dat bedrag rechtstreeks aan de overheid. De rest van het geld wordt op je rekening gestort.
Doen zij dat gratis? Helaas niet. Ze houden zelf iets van een 6% in op je totaalbedrag voor hun onkosten.
De voordelen zijn dat het een makkelijk systeem is en dat je zelf relatief weinig papierwerk hebt en snel je geld krijgt. Je bent verzekerd, geniet van alle bescherming voor werknemers en het sociaal bureau volgt de betaling van het bedrijf ook op. De nadelen zijn dat je geen onkosten kan inbrengen (buiten vervoer) en dat het sociaal bureau ook geld kost.
Voor startende freelancers raden wij dit systeem altijd aan, omdat dit de meest eenvoudige manier is, en de administratieve last voornamelijk bij het sociaal bureau ligt. Wij werken zelf het vaakst met www.t-heater.be maar hebben ook al met www.tentoo.be en smartbe.be gewerkt. Voor een volledige lijst van Sociaal Bureaus voor Kunstenaars kan je terecht op www.kunstenloket.be/organisations/24.
Moest je het nog steeds afvragen: je moet geen kunstenaar zijn om op deze manier te kunnen werken.
Veel opdrachten?
Ook bij veel opdrachten kan je via het Sociaal Bureau blijven werken. Maar soms kan het interessanter zijn om zelfstandige te worden (je kan de kosten van investeringen en aankopen inbrengen, je moet minder afdragen aan personenbelasting,…). Hier komt wel wat bij kijken, maar het loont zeker de moeite om dat te onderzoeken. Via www.kmo-portefeuille.be (onder ‘zelf een bedrijf starten’) vind je veel info over het opstarten van een zaak. Zorg daarnaast dat je je laat begeleiden door een boekhouder.
Wat zijn de gangbare tarieven voor opdrachten?
Algemene tarieven bestaan niet. Meestal zijn er per organisatie vaste tarieven. Als beginner krijg je vaak te horen wat het bedrag is dat je mag factureren. Dit zal vaak lager liggen dan het bedrag dat een ervaren freelancer vraagt. Je zal je eerst moeten bewijzen (ervaring opdoen, betrouwbaar zijn, kwalitatief werk leveren,…) voor je meer kan vragen.
Als je wil onderhandelen over een hoger tarief, zorg dan dat je weet wat je waard bent (tarieven van collega’s met evenveel ervaring bij dezelfde opdrachtgever, tarieven die je bij andere opdrachtgevers hanteert,…). Hou rekening met de betalingsbereidheid van de opdrachtgevers! Het kan zijn dat het financieel niet haalbaar is wat je voorstelt, en dat je binnen de kortste keren met een lege agenda zit.
Richttarieven: Magazines betalen ergens tussen 100 en 250 euro bruto per pagina van 4000 tekens. Dagbladen betalen minder voor eenzelfde productie dan door een weekblad. Voor dagtarieven is 175 euro per dag een goed begin voor freelance werk, 250 is de standaard, en 350 is goed betaald.
