In 2005 beschouwden de Verenigde Naties het probleem van kindsoldaten in Oeganda als ’s werelds meest onderkende humanitaire ramp. Anno 2011 worden kindsoldaten nog steeds ingezet in conflicten. De voorbije jaren is de problematiek verschoven van Noord-Oeganda naar het Noord-Oosten van Congo.
Tijdens een onthutsende lezing in het Vredescentrum te Antwerpen bracht Sien Knapen het thema kindsoldaten opnieuw onder de aandacht. De infoavond op 26 april werd georganiseerd door de VVN Youth en de VZW Kindsoldaten. De drijvende kracht achter de vzw is Els De Temmerman, een journaliste die zelf jarenlang verslag uitbracht over de oorlogssituatie in Oeganda. De gebeurtenissen maakten een diepe indruk op haar en in 2003 richtte ze een opvangcentrum voor voormalige kindsoldaten op in Lira (Oeganda). Momenteel ontfermt ze zich over de uitbouw van een nieuw centrum in Dungu (Congo). In deze regio ontvoeren de rebellen van het Lord’s Resistance Army (LRA) kinderen om ze te gebruiken als soldaat.
Extreme wreedheden
"Kindsoldaten worden van jongs af aan geconfronteerd met extreme agressie", vertelt Sien Knapen. Hoofden afhakken, mensen in brand steken, verkrachting, lichaamsdelen afsnijden: het zijn schrijnende voorbeelden van hoe wreed mensen kunnen zijn. "Omdat de kinderen vaak moeten vechten in de frontlinie, vormen ze een gemakkelijk doelwit. Zo geraken ze gehandicapt en verminkt voor de rest van hun leven", aldus Knapen. Naast fysieke schade door ondervoeding en infecties, kampen de kinderen ook met zware psychologische trauma’s. In sommige gevallen geraken ze bovendien verslaafd aan drugs, een middel dat hen aangereikt wordt om hun angsten te bedwingen. Tot slot hebben vele ex-soldaten een enorme schoolachterstand. Al deze factoren bemoeilijken hun terugkeer naar een 'normaal' leven.
Overgang naar een nieuw leven
Ex-kindsoldaten worden niet altijd aanvaard in hun gemeenschap of familie. Daarnaast moeten ze ook innerlijk een soort identiteitsverandering ondergaan. Ze moeten immers de terugkeer maken van een leven als soldaat naar een leven als burger. VZW Kindsoldaten helpt hen in dit proces. Via verschillende therapieën, het aanbieden van schoollessen en het opsporen van familie brengen ze de kinderen stap voor stap dichter bij de maatschappij.
Nood aan internationale alertheid
Wereldwijd zijn er 250.000 tot 300.000 kindsoldaten, voor het grootste deel actief in Afrika. De meisjes, die ongeveer 40 procent van het totaal vormen, worden vaak toegewezen aan commandanten als seksslavin. Het Lord’s Resistance Army, onder leiding van Joseph Kony, heeft meer dan 30.000 ontvoeringen op haar conto. Sinds 2005 loopt er een internationaal arrestatiebevel tegen Kony, die tot op heden niet werd opgepakt.
De Belgische regering erkent de problematiek door de uitvoering van een exportverbod op lichte wapens naar regio’s waar kindsoldaten worden ingezet. Daarnaast wil de regering diplomatieke druk uitoefenen op staten en milities die gebruikmaken van kindsoldaten. Tot slot steunt onze overheid verschillende organisaties die zich inzetten voor vredesopbouw.
Samen met de organisatie 'Invisible Children’ opent VZW Kindsoldaten een nieuw rehabilitatiecentrum voor ex-kindsoldaten in Congo in juli 2011. Meer info op www.kindsoldaten.be en www.invisiblechildren.com
© 2011 - StampMedia - Marieke Van Cauwenberghe
Dit artikel werd gepubliceerd door MO* - online op 05/05/2011
