Vandaag is het Internationale Dag van de Man, een dag waarop we stil staan bij de emancipatie van mannen. Dit klinkt misschien als een slechte grap, of als een afgezaagd antwoord op de Internationale Vrouwendag, maar emancipatie van mannen is een cruciale schakel in de strijd voor gelijke rechten van mannen en vrouwen.
Rosa Vzw, het kenniscentrum voor gender en feminisme pleit al jaren voor meer aandacht voor mannenemancipatie en voor onderbelichte issues als geweld tegen en discriminatie van mannen. Ook vzw Zijn, de beweging die strijdt tegen geweld, engageert zich in de strijd voor gendergelijkheid en geweldpreventie. De twee organisaties sloegen de handen ineen voor het MoveMen-project. MoveMen sensibiliseert en informeert over stereotypen en schadelijke opvattingen over mannelijkheid, en hoe die in relatie staan tot gender(on)gelijkheid, relaties, discriminatie en privileges, en geweld.
Vandaag, op Internationale Dag van de Man wordt er aandacht gevraagd voor gedrag dat veel leed veroorzaakt in onze samenleving: toxische mannelijkheid. De term komt oorspronkelijk uit Amerika, waar sociale wetenschappers dit gedrag beschrijven als een gevaar voor de volksgezondheid: allerlei persoonlijke en maatschappelijke problemen zouden voortkomen uit de traditionele ideeën over wat het betekent om een man te zijn. De maatschappij leert jongens al vroeg in hun leven dat het tonen van emoties zwak is, terwijl geweld en agressie worden gezien als stoer gedrag. Die opvatting zie je terugkomen bij mannen in elke laag van de samenleving, van werkmannen tot advocaten, van voetbalsupporters tot studentenverenigingen. Mannen vinden het nog steeds moeilijk om bepaalde gevoelens te uiten omdat kwetsbaarheid geassocieerd wordt met zwak zijn. En zwak zijn is zeker niet mannelijk.
Zelfs mijn oma is sterker dan jij!
Ook op de werkvloer heerst nog vaak een giftige mannelijke cultuur. Zelf ervaarde ik dat als jonge puber tijdens een zomerbaantje op een bouwplaats. We waren de hele dag bezig met het sjouwen van grote steigerplanken, die eigenlijk veel te zwaar waren voor mijn 16-jarige armen. Toen ik eindelijk genoeg moed had verzameld om aan te geven dat ik de planken te zwaar vond, en dat het tillen pijn deed aan mijn armen en schouders, werd ik hard uitgelachen door de oudere werkmannen. Mijn opmerking werd weggewuifd en ze noemden me de rest van de dag een watje, een jeanet. “Zelfs mijn oma kan zwaardere planken tillen dan jij!”
Moed, zelfstandigheid en assertiviteit zijn eigenschappen die in onze westelijke cultuur als mannelijk worden gezien en maken daardoor deel uit van de problemen rond genderongelijkheid. Toxische mannelijkheid is het resultaat van een levenslange opvoeding die jongens aanleert emoties weg te duwen. Mannenemancipatie streeft naar een wereld waarin we de binaire tweedeling man-vrouw loslaten, een wereld waarin ook jongens zichzelf durven te zijn. Het is belangrijk dat we de komende generaties leren dat masculien gedrag niet superieur is aan feminien gedrag. Hierbij staat centraal dat we moeten aanvaarden dat er verschillende genders zijn, en dat een echte man helemaal niet bestaat. Er bestaat nu eenmaal een grote verscheidenheid aan genders, met verschillende eigenschappen, die leiden tot een grote verscheidenheid aan mensen. En dat is helemaal oke.
Mannenemancipatie is de volgende stap in de strijd voor gelijke rechten en inclusie. Veel mannen denken nog steeds dat emancipatie een anti-mannen beweging is. Terwijl emancipatie net in het belang is van mannen - én van iedereen. Net omdat het emanciperen van jongens en mannen de toxische mannelijkheid doorbreekt en diversiteit stimuleert. Ook mannen mogen zijn wie ze willen zijn, en mogen afwijken van de verstikkende sociale norm die hen wordt opgelegd.
Dit artikel werd gepubliceerd door Mirari op 19/11/2021.
