Voor veel gezinnen met een kind met extra noden zijn helpende handen geen overbodige luxe. Toch geraken de plaatsen in de opvang steeds sneller gevuld en groeien de wachtlijsten aan. Die problematiek zorgt niet zelden voor complexe situaties voor gezinnen die wachten op hulp.
Of het nu wachten is op een plaats in een zorginstantie of op een persoonsgebonden assistentiebudget: soms is het uitzichtloos. Het assistentiebudget moet ervoor zorgen dat gezinnen zich aangepaste hulp voor hun kind kunnen veroorloven. De onduidelijkheid die er heerst omtrent die nieuwe maatregel, die met veel moeilijkheden wordt omgezet in de praktijk, is duidelijk voelbaar. Toch spelen vaak andere factoren een grote rol. Zo is niet enkel het financiële, maar ook het mentale en fysieke aspect van groot belang.
Tijdsgeest
Door de jaren heen heeft onze samenleving een andere kijk op de problematiek gekregen. De rollenpatronen zijn veranderd, andere gezinssituaties komen steeds meer voor en nieuwe zorginstanties zijn ontstaan. Danielle Meeus, zorgcoördinator in het onderwijs en zelf moeder van een dochter met een beperking, getuigt over de veranderingen.
“Niet enkel het financiële, ook het mentale en fysieke aspect is van groot belang” – Danielle Meeus
“Vroeger waren huismoeders dag in dag uit thuis om voor de kinderen te zorgen. Dat rollenpatroon zijn we door de jaren heen kwijtgespeeld, waar ik deels ook heel dankbaar voor ben. Tegenwoordig werkt de meerderheid van de vrouwen en is er dus vaak ‘minder’ tijd voor de huishoudelijke zaken. De extra zorgen die er bij sommige gezinnen bijkomen, wegen vaak zwaar door op het hele gezin.”
Zondebok
“Het feit dat er geen plaatsen meer vrij zijn, verwijten we al snel de zorginstanties zelf. Maar dat is absoluut niet de boodschap die ik vanuit mijn gezin wil meegeven aan de zorginstanties”, aldus Danielle Meeus. “We willen de focus leggen op de instanties die telkens hard hun best doen om kinderen zich op hun plaats te laten voelen. Diegenen die de maatschappelijke betrokkenheid van onze kinderen daarbij proberen te stimuleren, zijn we des te dankbaarder.”
Want niet alleen voor de gezinnen is het wachten. Ook het geduld van zorginstanties zelf wordt op de proef gesteld. Annick Stevens, coördinator van woonhuis Hoogmark in Hoogstraten, sluit zich aan bij Danielle Meeus. “Wij verwijzen gezinnen door naar gepaste hulp. Vroeger werden wij als zorginstantie gesubsidieerd door de overheid, nu zijn we afhankelijk van de budgetten van de gezinnen”, legt Stevens uit.
“Vroeger werden wij als zorginstantie gesubsidieerd door de overheid, nu zijn we afhankelijk van de budgetten van de gezinnen” – Annick Stevens
“Of onze plaatsen snel gevuld zijn of niet hangt dus sterk samen met de tijd die verstreken is om de persoonsgebonden budgetten uit te delen”, zegt Stevens. “Eens gezinnen het juiste budget hebben én hun dossier volledig in orde is gemaakt, kijken wij zeer objectief naar wie prioritair is. Die mensen zullen eerst de kans krijgen om een plaats in te nemen in ons woonhuis.”
Blindelings
Al enige tijd praat de overheid erover een persoonsgebonden assistentiebudget uit te delen aan gezinnen die daarvoor in aanmerking zouden komen. Het zou moeten zorgen voor een oplossing voor de aangroeiende wachtlijsten bij zorginstanties, maar dat gaat gepaard met extra moeilijkheden. Er is niet genoeg geld om deze theorie om te zetten in de praktijk.
“Uiteindelijk vormen niet de aangroeiende wachtlijsten het probleem, vooral het gebrek aan geld voor de beloofde budgetten zorgt ervoor dat gezinnen in een complexe situatie terechtkomen”, getuigt Danielle Meeus. “Het is alsof we blindelings moeten geloven wat de overheid ons belooft. We moeten hopen dat die nieuwe maatregel ooit effectief optimaal zal werken. Die onzekerheid kan soms uitmonden in een uitzichtloze situatie voor gezinnen die wachten op extra hulp.”
Vier bouwstenen
Volgens zowel Annick Stevens als Danielle Meeus zijn er vier essentiële bouwstenen binnen de aanpak van dit probleem. Het geld voor de beloofde budgetten, de persoonlijke aanpak binnen de zorginstanties, de inzet van de ouders en de eigenschappen van de persoon met extra noden zelf.
“Niet de lange wachtlijsten, wel het gebrek aan beloofde budgetten vormt het grote probleem.” – Danielle Meeus
Stevens legt daarbij uit hoe de problematiek van aangroeiende wachtlijsten de voorbije jaren is geëvolueerd. “De voorbije jaren hebben we een verschuiving van het probleem gezien. De wachtlijsten worden tegenwoordig vaak overschaduwd door het financiële aspect van de problematiek.”
“Dat wil echter niet zeggen dat de wachtlijsten er niet meer zijn. We proberen er daarom als zorginstantie voor te zorgen dat mensen niet in constante angst en onzekerheid moeten leven. We proberen gezinnen zoveel mogelijk door te verwijzen naar de gepaste hulplijn voor hun specifiek probleem. Dat is een belangrijk onderdeel van het beleid van ons woonhuis.”
Ook Danielle Meeus constateert dat er geen eenzijdige oplossing is. “Een kant-en-klare oplossing voor een aanslepende problematiek zoals deze is er niet. Het is de samenwerking tussen de genoemde factoren die ervoor zal zorgen dat er met de juiste perceptie naar gekeken wordt. Het budget is van groot belang, want dat helpt veel gezinnen uit een moeilijke financiële situatie.”
“De moeite van de ouders moet meer erkend worden door de samenleving, want dat voelt aan als een schouderklopje voor ons. Maar de persoonlijke aanpak binnen de zorginstanties en de belangstelling voor de persoonskenmerken bij het ‘kiezen’ van een zorginstantie, zijn het belangrijkst. Dat zijn de factoren die voor een aangename ervaring zullen zorgen, voor zowel de ouders als het kind.”
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 17/12/2021.
