Al eens gehoord van adidi, geroza of ribba? Het zijn allemaal afkortingen uit het Afkowobo, ofwel het afkortingenwoordenboek. Jongeren korten woorden steeds meer in, tegelijk verdwijnt de kennis van officiële afkortingen.
Het is een algemeen bekend fenomeen dat elke generatie woorden afkort. Meestal gebeurde dit met de officiële afkortingen of kozen we ervoor de klinkers uit een woord weg te halen zodat misschien mss wordt. Vandaag korten jongeren woorden af op een andere manier.
Verkortingen
“Officiële afkortingen zoals z.o.z. (zie ommezijde) of nl. (namelijk) zijn veel minder bekend bij de jongeren nu”, zegt Ilse Hertoge, leerkracht Nederlands. “Ze verkorten zelf wel woorden, maar dan niet op de officiële manier. Ze zijn verbaasd als wij, leerkrachten, bepaalde afkortingen dan niet kunnen lezen. Dat merk je vooral bij toetsen. Ook als je een toets voor een collega afneemt, merk je de verandering van afkorten.”
Hertoge: “We hebben richtlijnen gekregen van onze school wat ervoor zorgt dat we op testen of examens geen afkortingen meer mogen gebruiken. Alles voluit schrijven, zorgt ervoor dat er geen verwarring kan ontstaan bij de leerlingen, maar dit verlegt alleen het probleem. De kloof tussen jongeren en iets ouderen (de kloof is al te merken vanaf de leeftijd van 18, red.) wordt daardoor kenbaar groter”, zegt Ilse Hertoge.
Gebruikers
Imani Stuyf (19), studente kleuteronderwijs, gebruikt de typerende sms-taal zoals sgoed, thnx, aub, ni en idk. Bij sms-taal worden afkortingen ook gebruikt, hier met als doel om sneller berichten te versturen. Maar die taal wordt niet uitgesproken, het blijft dus bij tekst. “Soms zijn afkortingen makkelijk, maar soms begrijp ik anderen niet en dan wordt communicatie moeilijk”, zegt Imani Stuyf.
Viktor Van Der Veken (15), student Economie en organisatie, gebruikt veel sms-taal. Hij kent wel een paar afkortingen, maar met mate. “Wat ik moeilijk vind, is de grens leggen bij welke personen je de afkortingen wel kan of moet gebruiken. Bij vrienden doe je dat meestal wel, maar voor een mail naar een leerkracht is dat minder gepast.”
Afkomst
Studente kleuteronderwijs Kristel Crab (38) geeft toe dat ze minder afkortingen kent dan haar medestudenten. “Ik ken alleen de typische afkortingen. Ik ben ervan overtuigd dat het gebruik tegenwoordig niet goed is voor de taalontwikkeling. De jongeren kunnen na een tijd misschien niet meer correct schrijven. Ik blijf van mening dat als je alles voluit in sms schrijft, je dan het meeste leert.”
De officiële afkortingen zijn oorspronkelijk bedoeld om alleen in teksten te gebruiken. Zo maak je de teksten minder lang en als iedereen die afkorting kent, is er geen probleem. Maar tegenwoordig integreren jongeren de afkortingen of verkortingen ook in spreektaal. En dat zorgt ervoor dat de kloof alleen groter wordt.
Afkortingen getest
We maken mdm een lawa en hopen dat we geen adidi krijgen. Vertaald: we maken met de meiden een lange wandeling en hopen dat we geen after dinner dip krijgen.
Imani Stuyf maakte van deze zin: We maken met de mannen een lange afstandswandeling en hopen dat we geen ambetante dingen krijgen. Viktor Van Der Veken vormde de volgende zin: We maken onmiddellijk een lawaai en hopen dat we geen adaptatie krijgen. Kristel Crab vertaalde de zin dan weer naar het volgende: We maken met de mindmap een lange afstandswandeling en hopen dat we geen ambetante dingen krijgt.
Afko’s: afkortingen
Adidi: after dinner dip
Geroza: gerookte zalm
Ribba: rijbewijs
Esma: espresso martini
Mdm: met de meiden
Lawa: lange wandeling
