Een op de tien Vlamingen leeft in armoede. In coronatijden ligt dat cijfer waarschijnlijk zelfs hoger. Politici als Hannelore Goeman (Sp.a) knokken om het thema op de politieke tafel te houden, want er is meer dan ooit actie nodig. Stamp-reporter Noreen Muhammad sprak met een gedreven politica, die vinger op de zere wonde durft te leggen. “De gezondheidscrisis is een sociale crisis geworden.”
Goeman verhuisde van haar hometown Leuven naar het bruisende Brussel, een keuze waar ze nog steeds geen spijt van heeft. “Er zijn zoveel uitdagingen en opportuniteiten in Brussel,” zegt ze. “Hier is mijn passie voor politiek begonnen. Armoede piekt heel hoog in Brussel en dat was voor mij een trigger om in de politiek te stappen,” begint Goeman.
In het Vlaams Parlement zet u zich in voor sociale en maatschappelijke thema’s. Bestrijding van armoede is een van uw speerpunten. Hoe is het vandaag gesteld met de armoedecijfers in ons land?
Goeman: ‘Dramatisch. Armoede is hoe dan ook een groot probleem in Vlaanderen. Deze coronacrisis is dan ook een sociale crisis. De epidemie heeft ervoor gezorgd dat ik breder en dieper naar dit thema kijk. Heel veel Vlamingen komen op het einde van de maand niet meer rond en hebben een beperkt budget. Er zijn tal van factoren die ervoor zorgen dat kwetsbare gezinnen het vandaag nog moeilijker hebben. Tijdens de lockdown konden ze bijvoorbeeld niet meer terecht bij voedselbanken of in sociale restaurants, waar ze nog sociaal contact konden hebben. Maar sinds de uitbraak zaten ze voortdurend thuis.”
“Veel mensen zijn door de coronacrisis hun job en inkomen verloren. Meer en meer mensen kloppen aan bij het OCMW. Er zijn er ook die in de armoede dreigen te belanden. Dat baart mij veel zorgen. Ondertussen blijven ook alle vaste kosten lopen.”
Besteedt het Vlaams Parlement daar voldoende aandacht aan?
“Partijen als Sp.a, Pvda en Groen doen hun uiterste best om dat thema in kaart te brengen. De Vlaamse regering daarentegen doet niet voldoende haar best om het probleem structureel aan te pakken. Ook het onderwijs vormt een gigantische uitdaging. Niet alle kinderen of jongeren beschikken over een laptop of de nodige middelen om afstandsonderwijs te volgen. De Vlaamse regering schiet grandioos te kort in het aanpakken van dat probleem, zowel tijdens als voor de coronacrisis. De Vlaamse regering geeft aan wonen en ruimtelijke ordening meer prioriteit. Gelukkig hebben wij tal van jeugdwerkers, vrijwilligers en zorginstellingen die hun beste beentje voortzetten om zoveel mogelijk te betekenen voor kwetsbare gezinnen.”
Welk nieuw beleid is er voor die gezinnen uitgezet tijdens de coronacrisis?
“Aan het begin van de crisis werd beslist dat kwetsbare gezinnen niet uit huis konden worden gezet tot 17 juli. Dat vonden wij een goede zaak, maar dat was tegelijk het absolute minimum. Als socialistische partij pleiten wij voor een algemeen verbod op uithuiszettingen, want niets is erger dan uit je huis gezet worden, en zeker tijdens een crisis van dit formaat.”
“De kinderbijslag werd ook verhoogd voor mensen die het nodig hadden en de Vlaamse regering heeft zich ook ingezet om de energiefactuur te betalen voor mensen die tijdelijk werkloos waren. Maar in feite zou het beter geweest zijn als dat voor alle Vlamingen was gebeurd. De logica erachter was dat mensen die tijdelijk werkloos zijn veertig procent van hun loon verliezen, maar op die manier heeft de Vlaamse regering enkel de werkenden beloond.”
Heeft de Vlaamse regering ook haar verantwoordelijkheden genomen voor mensen die op straat moesten overleven?
“Op dat gebied is er veel te weinig gebeurd. De Vlaamse regering had haar verantwoordelijkheid daarvoor doorgeschoven naar de lokale besturen. Die hebben geprobeerd om het beste van zichzelf te geven en hebben met vrijwilligers gewerkt die de dakloze mensen hebben begeleid. In Brussel is er bijvoorbeeld een opvangcentrum van Artsen Zonder Grenzen vzw, dat daklozen opvangt en hen de nodige middelen geeft.”
Hoe kan armoede volgens u structureel opgelost geworden?
“De armoede is zichtbaarder geworden in het onderwijs. Onderwijs is de motor voor de sociale vooruitgang. Kinderen krijgen op die manier de kans om iets moois van hun leven te maken. Ik denk dat we veel initiatieven moeten nemen om de problematiek in het onderwijs te bestrijden. Als we de vicieuze cirkel van sociale ongelijkheid en generatiearmoede willen doorbreken, moeten we alle verhalen van alle kinderen kennen. We moeten op een veel structurelere manier nadenken over hoe we gelijke onderwijskansen kunnen bieden en hoe we kunnen samenwerken met scholen en lokale besturen.”
In mei van dit jaar deed Dylan, een dertien-jarige jongen zijn verhaal in de media. Dat zorgde voor een verhit publiek debat, ook op sociale media. Het beleid zou niet naar behoren werken voor kinderen in armoede. Hoe kunnen we gezinnen als die van Dylan helpen?
“Dylan is sindsdien het gezicht van armoede geworden. Wat die jongen zegt, is de bittere realiteit voor zoveel Vlaamse gezinnen. Het armoedebleid moet verder gaan dan enkel mensen helpen via voedselbanken. Als we kwetsbare gezinnen willen helpen, moeten we ons niet focussen op slechts één bepaald perspectief, maar meerdere perspectieven in acht nemen. Investeren in die gezinnen is de boodschap.”
Zullen meer en meer gezinnen in de toekomst in de armoede belanden?
“Ik vrees van wel. We moeten met deze crisis de kans grijpen om armoede te bestrijden. De Vlaamse Regering gedraagt zich als een bende boekhouders in plaats van als politici. We staan aan het begin van een sociale crisis en er gaan heel veel mensen hun job verliezen. We moeten blijven investeren in gezonde bedrijven en gezinnen. Als we nu niet ingrijpen, gaat de armoede de komende maanden en jaren exponentieel toenemen. De overheid moet meer durven te investeren in onze economie.”
Wat zijn uw ambities in het Vlaams Parlement om armoede te bestrijden?
“In Brussel, waar ik woon, zijn de armoedecijfers het hoogst. Als parlementair probeer ik zoveel mogelijk mijn bijdrage te leveren. De verhalen die ik hoor zijn denigrerend. Er zijn mensen die met veertig in één kamer moeten slapen, of kinderen die geen lunch kunnen meenemen naar school. Als politici moeten wij onze ogen openen om te zien hoe vreselijk armoede is. Ik wil meer betekenen voor kwetsbare gezinnen. Wij kunnen allemaal iets betekenen, en op die manier onze samenleving socialer en solidair maken.”
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 15/10/2020
