Scouts en Gidsen Vlaanderen hoopt op blijvende erkenning. Dat stelt Jan van Reusel, communicatieverantwoordelijke van Scouts & Gidsen Vlaanderen, aan de start van een nieuw werkingsjaar. “Overregulering zet veel druk op de leiding, terwijl ze met hun hoofd en hart bij het spelende kind willen zijn.”
In heel ons land zijn er zo’n 160.000 scouts en gidsen. Scouts & Gidsen Vlaanderen, de grootste Belgische scoutsbeweging, heeft 65.000 leden en 11.000 leiders en leidsters in heel Vlaanderen. Goed voor in totaal zo’n 550 groepen, die zich ook dit schooljaar weer gaan smijten. “We rekenen ook op 500 vrijwilligers, die meewerken ter ondersteuning van onze structuur”, vertelt Jan Van Reusel, communicatieverantwoordelijke van Scouts & Gidsen Vlaanderen.
Scouts & Gidsen Vlaanderen is niet weg te denken uit het Vlaamse landschap. Hoe ziet u de jeugdwerking evolueren?
(Denkt na) “De betekenis van die nestwaarde die je vindt in een scoutslokaal is pedagogisch zeer waardevol. Alles gaat steeds sneller en wordt vrijblijvender, maar daarvoor bieden jeugdbewegingen een alternatief. Het is oké dat een groot aantal jongeren onze activiteiten niet genegen is, maar ik geloof dat het hoogtepunt, waarop we ons nu bevinden, nog een tijdje gaat aanhouden.”
Hoe verklaart u dat blijvende succes?
“We zitten er als jongeren natuurlijk kort op. Pedagogisch zijn we een hefboom tot de huidige tijdsgeest: we gaan mee in de online communities, maar daarnaast is het opgroeien en doorgroeien van een kind tot jongere in een echte groep die je wekelijks ziet, een bijzondere meerwaarde. Daarom geloof ik dat we enkel vertrouwen van ouders bijwinnen, en dat kinderen niet afhaken.”
“Een jeugdbeweging bestaat in beginsel uit kinderen van deze tijd. Scouting wordt op alle vlakken telkens heruitgevonden door de nieuwe generatie leiders en leidsters. Er zijn inderdaad een aantal specifieke uitdagingen, zoals de verstedelijking en individualisering. Wij zoeken naar manieren waarop alle kinderen die aan scouting willen doen, dat kunnen.”
Hoe gaat Scouts & Gidsen Vlaanderen om met die veranderende maatschappij?
“We waren een van de eerste verenigingen die ons profiel hertekend hebben. We blijven onze katholieke roots trouw, maar we treden naar buiten als een pluralistische organisatie waar iedereen welkom is, ongeacht hun levensbeschouwing. We sluiten niemand uit, op welke basis dan ook.
Met Scouts & Gidsen Vlaanderen organiseren we Open Kampen voor jongeren uit maatschappelijke groepen voor wie het niet evident is om vast deel uit te maken van een courante jeugdwerking. Zij kunnen eenmalig deelnemen aan zo’n kamp en kennismaken met de aspecten van scouting, om daarna – als ze willen – naar de traditionele werking door te stromen.
Een andere actie is Uitwijker, waarin we met busjes naar wijken gaan om, met de methodiek van scouting, een spelervaring te bieden aan kinderen die we anders moeilijk bereiken. Dat gebeurt allemaal door bijkomend engagement van onze leiders en leidsters. En natuurlijk is er Akabe, met een specifiek aanbod voor kinderen en jongeren met een verstandelijke en/of motorische beperking.”
We evolueren ook naar een superdiversie samenleving – zijn er veel allochtone jongeren aangesloten bij de scouts?
“Sinds eind jaren tachtig maken wij met alle jeugdbewegingen veel werk van integratie en diversiteit. Dat is geen gemakkelijk verhaal. Zeggen dat iedereen welkom is, volstaat niet. We begrijpen dat het voor bepaalde mensen niet evident is om in een bestaande werking te treden. Het PAJ (Platform Allochtone Jeugdbewegingen, red.) is daarom een partner van ons. Zij laten jongeren toe om binnen hun eigen vertrouwde omgeving een werking op te zetten die past binnen de pedagogie van scouting. Dat juichen wij toe, want daardoor vallen heel wat drempels weg.”
Is levensbeschouwing misschien een van de drempels?
“We zijn niet meer katholiek, maar we vinden zingeving wel een fundamenteel onderdeel van scouting. We trachten aan totaalopvoeding te doen: we willen kinderen zich laten ontplooien als individu in de groep en de samenleving. We willen het zingevende terrein mee vormgeven. Daarom hebben we in onze ploeg Zingeving een verbondsaalmoezenier, om groepen tegemoet te komen die een misviering, een begrafenis of een bezinningsmoment willen organiseren.”
“De ploeg wil alle leiding inspireren die gevoelig zijn voor het spirituele, het hogere, maar zeker niet noodzakelijk het christelijke. Daar wordt bijvoorbeeld bij het plots overlijden van een lid of leid(st)er gebruik van gemaakt, om het rouwproces te begeleiden. Maar opnieuw: dat hoeft zeker niet in een katholieke context te zijn. Het doel van scouting is nooit godsdienstoverdracht geweest, maar wel dienst, vaardigheid en zelfredzaamheid.”
Over zelfredzaamheid gesproken: hoe staat Scouts & Gidsen Vlaanderen tegenover de besparingen van de Vlaamse Regering? Hebben die effect op de werking van uw organisatie?
“De besparingen van de Vlaamse Regering zijn breed maatschappelijk voelbaar, en wij staan daar in zekere zijn begrijpend tegenover. Het traditionele jeugdwerk blijft deels bespaard, en wij hebben het gevoel dat de Minister van Jeugd (Sven Gatz, red.) respect heeft voor onze jeugdwerking. Maar zodra de toelages en subsidies niet meer stijgen, zien wij ons genoodzaakt op extra fondsen te werven via de Vrienden van S&GV.”
Wat is voor u een heet hangijzer waar uw organisatie mee kampt, en waar de politiek zou moeten inspringen?
“Wij hopen op de blijvende erkenning van het kwart miljoen kinderen en jongeren dat naast school en het gezin een essentiële andere component in de opvoeding krijgt. We hebben niet de indruk dat dat onder druk staat, maar wat we wel vragen naar de overheid toe is de ontlasting van de overregulering waar onze jeugdleiders vandaag mee geconfronteerd worden bij het organiseren van activiteiten. Dat zet veel druk op de leiding, terwijl ze met hun hoofd en hart bij het spelende kind willen en moeten zijn.”
© 2015 – StampMedia – Jonathan Hendrickx
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 24/09/2015
