(PIDMAG) De naam Gene Sharp is niet erg bekend, nochtans heeft hij met de ideeën die hij neerschreef in From dictatorship to democracy al veel heel wat geweldloze revoluties beïnvloed. In dat boek lijst hij onder andere bijna 200 concrete 'acties' op, waarmee burgers een dictator - geweldloos - ten val kunnen brengen. De documentaire How to start a revolution gaat over het boek.
Dat zijn naam niet zo bekend is, is geen probleem. Zolang zijn ideeën maar verder leven en mensen overal ter wereld helpen. Dat lijkt de algemene idee achter de film How to start a revolution. Maar ondertussen zorgt deze documentaire er natuurlijk voor dat (de ondertussen 'op leeftijd' zijnde) Gene Sharp wel bekendheid verwerft met zijn revolutionaire, maar geweldloze, ideeën.
Onvrije landen
De film schetst een beeld van zijn invloed door interviews met de man zelf, zijn assistente, en enkele leiders van geslaagde revoltes zoals Srdja Popovic die mee de revolutie in 2000 in Servië op gang trok. Vooral dat laatste is erg interessant: het biedt een mooi beeld over hoe het boek From dictatorship to democracy in de praktijk benut wordt. De lijst van 'onvrije' landen waar Sharps gedachtengoed werd gebruikt is lang: Birma (Myanmar), Servië, Oekraïne, Iran, Kirgizië, ...
Ook de kritiek op Sharp wordt niet uit de weg gegaan: zo beweerde bijvoorbeeld de Iraanse staatstelevisie dat Sharp in opdracht van de CIA werkte, om zo VS-onvriendelijke regimes ten val te brengen. Ondanks het feit dat de meeste technieken die Sharp suggereert vreedzaam zijn, en ook ethisch verantwoord lijken, werden in Iran vele betogers tot zware straffen veroordeeld voor het gebruiken van die technieken.
Vreedzaam protest
De betogers moeten volgens Sharp te allen tijde vermijden zelf in geweld te vervallen. Niet omdat dat sowieso gedoemd is te mislukken, vooral omdat de (militaire) macht van de staat bijna altijd groter is dan die van de oppositie. Die ongelijke strijd aangaan is daarom zinloos, beter kan men vreedzaam blijven standhouden om zo mensen te overtuigen. Want bij een vreedzaam protest durven ook ouders, kinderen en grootouders zich te voegen. Bij een gewelddadige strijd blijft vaak enkel een groep enthousiaste jongeren over, de rest durft geen mening meer in te nemen omdat ze het geweld vrezen, of het nu van de kant van de oppositie of van de kant van het regime komt.
De invalshoek van Robert Helvey, Vietnamveteraan, is inspirerend. Hij maakt duidelijk dat democratie niet geëxporteerd kan worden, maar moet ontstaan vanuit de bevolking zélf. De bevolking moet zichzelf verenigen tegen de dictator, én standhouden zonder geweld te gebruiken. Zelfs als de betogers zelf geconfronteerd worden met (staats)geweld. Dat is veel effectiever dan een 'vredesmissie' of 'humanitaire inval' van een westers land, omdat het leger van de dictator ook slechts bestaat uit de burgers van het regime. Eenmaal zij overtuigd kunnen worden en zich bij het protest voegen, valt de machtsbasis van het regime weg. Bevelen geven heeft dan weinig zin, als de soldaten en politie zélf deel uitmaken van de protestbeweging.
Meer weten?
Howtostartarevolution.com. Het boek From dictatorship to democracy is gratis. Surf naar de website om het op te halen. Meer over 'geweldloos verzet' lees je in PIDMAG.
© 2012 - StampMedia - Nicolas Cosson
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 13/06/2012
