“Erkenning Palestina is erger dan geen erkenning”

De 37-jarige Joods-Israëlisch activist Ronnie Barkan is medeoprichter van de controversiële organisatie ‘Boycott from within’, een onderdeel van de‘Boycott, divestments and sanctions’ beweging (BDS). Hij woont sinds enkele maanden in Brussel. Wij spraken de - naar eigen zeggen - meest gehate activist van Israël over zijn werk en zijn leven. Over de invloed van de erkenning van de Palestijnse staat door België zegt Barkan dat “deze erkenning erger is dan geen erkenning”.

In juli 2005 riep een comité, bestaande uit meer dan 170 Palestijnse maatschappelijke organisaties, op tot boycots, desinvesteringen en sancties tegen Israël, wat leidde tot de BDS-beweging. "En ‘Boycott from within’ ondersteunt deze oproep, door als bevoorrechte Israëlische burgers, andere burgers, maar ook grote bedrijven en invloedrijke mensen, op te roepen te stoppen met het financieren van illegale Israëlische praktijken", stelt Ronnie Barkan zijn organisatie voor.

BDS doet denken aan de afkorting BDSM, bij ons allen bekend door de ‘50 Shades of Grey’-reeks …

Barkan: (lacht hardop) Een vriend deelde onze website www.bdsmovement.com op Facebook en vroeg mij even later ‘Waar staat eigenlijk ovement voor?’

Wat doet BDS precies?

Barkan: Wij roepen op de staat Israël staat te boycotten, niet langer te investeren in staatsprojecten en de staat sancties op te leggen vanwege de apartheidsstaat die het geworden is en de mensenrechtenschendingen die Israël jegens de Palestijnse bevolking begaat. Zoals bijvoorbeeld het bouwen van illegale scheidingsmuren en nederzettingen, verboden onder het internationaal recht, het toe-eigenen van Palestijns grondgebied en de exploitatie van grondstoffen voor uitsluitend Israëlisch gebruik.’

Welke acties waren in het verleden succesvol?

Barkan: Vanessa Paradis en de Pixies zeiden bijvoorbeeld optredens in Israël af op aandringen van BDS. Koffieketen Starbucks verklaarde te zullen stoppen met het financieren van het Israëlische leger.

Kwamen jullie al in de problemen?

Barkan: In 2011 werd door het parlement een wet tegen onze organisatie afgekondigd. Iedere Israëlisch burger die zou aanzetten tot een boycot was voortaan strafbaar. Mij hebben ze er nog niet mee stil gekregen, al werd ik vele malen gearresteerd en ondervraagd.

Wanneer begon uw carrière als activist?

Barkan: Voor ik werd opgeroepen voor de dienstplicht, studeerde ik wiskunde en natuurkunde aan de beste universiteit in Jeruzalem. Het oproepingsverzoek heb ik beantwoord, want dat is wat je doet, hoe je wordt opgevoed. Niet voldoen aan de dienstplicht maakt je onvermijdelijk tot een verrader van je Israëlische identiteit. Dat leer je vanaf de kleuterschool. Na amper twee maanden in het leger besloot ik twee dingen,dat het tijd was om vegetariër te worden (iets waar ik al jaren over nadacht), maar vooral dat dienen in het leger een verraad ten opzichte van de menselijkheid betekende.’

Wat bekende uw weigering voor uw staatsburgerschap?

Barkan: Een week na mijn besluit stopte ik als soldaat. Wat het mij betrof, was ik niet langer een Israëli. Mijn staatsburgerschap had niet langer een betekenis voor mij. Ik ben een mens en dat was meer dan genoeg. Het heeft me wel anderhalf jaar gekost om de autoriteiten van mijn dienstweigering te overtuigen, omdat mijn directe leidinggevende mij niet aangaf. Als dit wel gebeurd was, was ik gearresteerd en de zaak veel sneller afgehandeld.

Hoe evolueerde u van dienstweigeraar tot activist?

Barkan: Het was een onvermijdelijk proces. De meest elementaire positie van een fatsoenlijk mens is het zich afzetten tegen fascisme, racisme en ongelijkheid. Ik ben niet anti-Israël, ik ben enkel tegen apartheid. Zoals ieder weldenkend mens ook tegen nazisme en de Ku Klux Klan is. Voor gelijkheid gelden exact dezelfde waarden.

Wat vindt uw familie van uw standpunten en activiteiten?

Barkan: Ze zijn het niet met me eens, ze houden van me en willen dat ik gelukkig ben. Maar ze doen ontzettend veel moeite om zo onwetend mogelijk te blijven als het gaat om de zaak waarvoor ik strijd. De meeste Israëli’s zijn niet fascistisch, al leven ze in een fascistische staat. Ze zijn simpelweg onwetend en apathisch, ze weten niet en ze willen ook niet weten.

Is het niet moeilijk om met mensen van wie u houdt niet te kunnen praten over wat u zoveel bezighoudt?

Barkan: Een Israëli moet om onder ogen te zien dat hij geïndoctrineerd wordt, accepteren dat zijn gehele identiteit een leugen is. Hiermee wordt men niet graag geconfronteerd. Een automatische reactie is het verborgen houden, vooral als er zoveel redenen zijn om dit te doen.

Kunt u een voorbeeld geven?

Barkan: Toen ik eens met mijn ouders, mijn zus en haar gezin een dagje erop uitging. We bezochten een bos in de buurt. Ik pakte een kaart en zei tegen mijn fantastische neefje en nichtjes: “Zo, laten we eens kijken welk Palestijns dorp we vandaag bezoeken”. Na een aantal minuten wandelen, zag ik een cactus, het eerste herkenningspunt van het dorp. Even later boven op een heuvel vonden we de resten van een Palestijns huis, met daaromheen wat nieuw geplante bomen, om de verwoesting te verdoezelen.
Hoewel ze best een beetje interesse toonden in wat hun gekke ome Ronnie hen vertelde, viel me op dat ze zich ongemakkelijk voelden bij mijn verhaal en probeerden zich af te wenden. Dit zijn hele jonge kinderen! Dat is hoe het systeem werkt.

Waarom besloot u naar Brussel te verhuizen?

Barkan: Over mijn keuze om Tel Aviv te verlaten, heb ik tien jaar nagedacht, simpel gezegd heb ik tien jaar van mijn leven daar verspild. De meeste mensen denken dat het belangrijk is om als activist in Israël te blijven. Ik denk dat het andersom is, dat het zelfs onverantwoordelijk was om daar te blijven.

Kunt u dat uitleggen?

Barkan: Het is veel effectiever om te werken in de Verenigde Staten en Europa, mijn publiek is hier. Apartheid en andere vormen van Israëlisch staatsterrorisme kunnen alleen blijven bestaan door de steun van de Verenigde Staten en Europa. Het zal niet eindigen omdat een fascist op een dag wakker wordt en denkt: “Misschien was die apartheid toch niet zo een goed idee”.

Wat mist u het meest aan Tel Aviv?

Barkan: Veganisme, Wi-Fi overal, de zon en het nachtleven. Ik was al lange tijd vegetariër en at sinds een aantal jaren helemaal geen dierlijke producten meer. Nu ik in Brussel woon, zou ik dat niet overleven. Terwijl het in Tel Aviv barst van de veganistische restaurants, vind ik er hier maar weinig. Daarnaast is alles open tot ver na middernacht of zelfs 24 uur per dag.

Wat vindt u van de erkenning van de Palestijnse Staat door België?

Barkan: De erkenning van een staat is betekenisloos als er geen erkenning van mensenrechten is. Israël en Palestina zullen in exact dezelfde positie verkeren na erkenning. Het heeft dus geen enkele zin een Palestijnse staat te erkennen die slechts 22 procent beslaat van het historische Palestina. Een erkenning als deze is in feite veel erger dan geen enkele erkenning.

Verbetert de erkenning van Palestina de positie van de Palestijnen?

Barkan: De erkenning wordt vooral bepleit door de Palestijnse autoriteiten, eigenlijk ‘de uitvoerders van Israël’, onder leiding van Mahmoud Abbas. Een regering die door geld aan de macht kwam en als enige drijfveer het behoud van macht en vermogen heeft. Eerder dan de bescherming van rechten, zorgt deze regering juist voor de ontkenning ervan, bijvoorbeeld door de bevolking te verhinderen naar het internationaal strafhof te stappen om Israël aan te klagen voor de begane misdaden.

Is er dan niets te zeggen vóór de erkenning van Palestina?

Barkan: Het enige positieve van dergelijke ontwikkeling, is dat er een andere wind lijkt te waaien in Europese staten. Er worden andere stemmen gehoord en de publieke opinie ten aanzien van het conflict verandert.

© 2014 – StampMedia - Annemiek Poelman