Europees Parlementslid Louis Michel (MR) en een naaste medewerker zijn vorige week vrijgepleit van belangenvermenging. Het VRT-programma Panorama ontdekte in november 2013 nochtans dat Michel ruim 200 amendementen had ingediend inzake privacywetgeving, waarvan een zeer groot aantal door lobbyisten uit het bedrijfsleven waren geschreven. Michel hoorde het donderen in Keulen, zijn medewerker nam de verantwoordelijkheid op zich en diende uiteindelijk ook zijn ontslag in.
Christophe Vanhoutte (23), student Handelswetenschappen (optie internationale betrekkingen) kroop in zijn pen om te duiden waarom lobbyisten een gevaar voor de democratie vormen: “Transparantie is de enige manier om lobbymechanismen te controleren”, duidt hij.
Het gevaar van de lobby aan de Europese Unie
In Brussel zijn enkele belangrijke Europese instelling gevestigd. Hierdoor is Brussel de stad met de op één na meeste diplomaten en is het met meer dan 15.000 belangenbehartigers een waar lobbyparadijs. Volgens Wikipedia is lobbyen“het stelselmatig uitoefenen van invloed op beleidsmakers bij bestuursorganen”. An sich is hier niets mis mee, maar het probleem is dat deze invloed op beleidsmakers niet transparant gebeurt. Ook wordt er gestreden met ongelijke wapens. Hierdoor komen enkele belangrijke democratische principes in het gedrang.
Een eerste belangrijk probleem met de Brusselse lobby is dat ze in een grijze zone werken. In 2012 verscheen de docu-thriller The Brussels Business. Op de cover van de filmhoes staat het paard van Troje. De makers van de film willen namelijk aantonen dat grote organisaties op slinkse wijze de Europese besluitvorming binnensluipen. Friederich Moser, co-regisseur van de film omschreef het probleem niet als het lobbyen zelf, maar de manier waarop er wordt gelobbyd.
Als gelobby niet transparant verloopt is er een probleem. Het is vaak niet duidelijk welke belangen worden behartigd, hoeveel geld er in omloop is en wat de modus operandi is aldus de regisseur. En dat vat heel het probleem van de Europese lobby samen: het is een kluwen van denktanks, belangenorganisaties, verenigingen en bewegingen.
Lobbyregistratie
Transparantie is de enige manier om lobbymechanismen te controleren. In de Verenigde Staten zijn lobbyisten verplicht zich te registreren en verschijnt er 4 keer per jaar een overzicht van zijn of haar activiteiten. Een systeem dat ook in Europa beter zou ingevoerd worden. Veel belangenorganisaties werken ook onder het mom van een denktank of ze hebben misleidende namen. Via de buik van het Trojaans paard krijgt de lobby toegang tot het Europese beslissingscentra.
In 1985 telde Brussel 654 lobbyisten, maar ondertussen is dat cijfer opgelopen tot meer dan 15.000. De reden hiervoor is het toenemend belang van de EU op het dagelijkse leven van de Europeaan. Doorheen de jaren kreeg de EU steeds meer bevoegdheden. In België bijvoorbeeld komt meer dan 40 procent van de nieuwe wetgeving vanuit de EU. Handel, landbouwbeleid, douanebeleid en mededinging zijn exclusieve bevoegdheden van de EU. Voor bedrijven en belangenorganisaties is het dus van kapitaal belang om aan de bron van de Europese wetgeving te zitten. Het merendeel van de richtlijnen geld namelijk voor de meer dan 500 miljoen Europeanen. Grote multinationals investeren veel middelen in hun lobby apparaat. De bedragen zijn niet gekend en daar wringt het schoentje.
Democratisch deficit
De combinatie van het lobbyen in de grijze zone en de strijd met ongelijke middelen zorgen ervoor dat de Europese lobby een democratisch deficit vormt. De pleidooien voor de afschaffing van de lobby zijn overdreven en niet realistisch. De lobby vormt een belangrijke stakeholder van het besluitvormingsproces. Meer transparantie is dan ook essentieel. Laat deze tekst een duidelijke lobby zijn naar meer transparantie in Brussel.
© 2014 – StampMedia – Christophe Vanhoutte
