Kasteel Meylandt, niet te verwarren met Chateau Meiland, is een van de bekendste historische gebouwen in Heusden-Zolder. In het roze kasteel huist nu de gemeentelijke Academie van Beeldende kunsten, maar nog geen 100 jaar geleden was dit nog het eigendom van de adelijke familie De Theux.
Het kasteel in Heusden werd voor het eerst vermeld in 1385, onder de naam Hof Ter Boeckt. Destijds was het nog een groot landhuis. In 1603 duikt de naam Milandt voor het eerst op. Pas in 1715 komt het in handen van ridder Arnold de Theux. Hij bouwt het landhuis om tot kasteel. In 1842 wordt het originele kasteel uiteindelijk aangepast door minister van Staat, Bartelémy-Théodore, graaf de Theux de Meylandt.
Graaf Bartelémy de Theux schreef mee aan de eerste Belgische grondwet en speelde een belangrijke rol bij de eerste koningskeuze. Op het domein van het neoclassicistisch kasteel is ook zijn borstbeeld te bewonderen.
De laatste verbouwingen aan het kasteel vonden plaats in 1907 onder toezicht van graaf Albert de Theux de Meylandt, zoon van Bartelémy, voordat het kasteel weer in zijn oorspronkelijke kleuren werd geschilderd. De familie verliet het kasteel in 1959, sindsdien is het eigendom van de gemeente.
Van kasteel tot academie
Vandaag vind je in het kasteel de Academie voor Beeldende Kunsten van Heusden-Zolder. De academie bestaat al 58 jaar. Marijcke Lecok, directrice van de academie: "We hebben twintig vestigingen in vijf verschillende gemeenten, maar het kasteel is onze hoofdvestiging, met de kantoren van de directie en het secretariaat." De gemeenten Beringen, Houthalen-Helchteren, Leopoldsburg, Tessenderlo en natuurlijk Heusden-Zolder maken er deel van uit.
Hoewel het gebouw eigendom is van de academie, behoort het domein eromheen tot de gemeente, wat betekent dat het openbaar toegankelijk is. Bezoekers kunnen picknicken in het park, een visserswedstrijd bijwonen aan de visvijver of hun hond laten rondrennen op de losloopweide. Het zogenaamd goedkoopste café van Heusden-Zolder, "De Blockhut", vind je hier ook. Lecok: "Het is heel fijn dat de tuin open is voor publiek, zo komen mensen in contact met de academie."
“Ik doe er alles aan om de drempel tussen de academie en de maatschappij zo laag mogelijk te houden”
Boordevol evenementen
Net een expositie in Tessenderlo afgerond en meteen al plannen voor de jaarlijkse happening in mei, zo gaat dat bij de academie. De directie probeert zoveel mogelijk evenementen te organiseren om steeds meer mensen in contact te brengen met de academie. Dit jaar gebeurt dat nog in het weekend van 1 mei, met de jaarlijkse happening.
Ook dit jaar zullen de werken van de leerlingen van de academie tentoongesteld worden in de tuin van het kasteel. Iedereen kan er dan komen genieten van de catering, animatie, livemuziek en natuurlijk de werken van de leerlingen. "Het is een groot festijn", lacht Lecok. "Met een fijne mix van jong en oud, dat is voor de leerlingen heel inspirerend.”
Frieda Schraeyen zit sinds 2016 op de academie, maar is al haar hele leven al bezig met kunst. "Tekenen is een uitlaatklep voor mij", vertelt ze tijdens ons gesprek. De gepensioneerde kleuterjuf heeft al jaren ervaring, maar vindt dat ze nog niet heeft bereikt wat ze zou moeten. "Omdat ik er al zo lang mee bezig ben, heb ik meer uitdaging nodig.”
Surrealisme is zeker iets voor Schraeyen. "Als ik het doe, kan ik bijna niet stoppen. Thuis heb ik mijn eigen ateliertje waar ik me buiten de lessen ook veel bezighou. We kunnen niet zoveel persoonlijk werk laten zien op zo’n tentoonstelling. Alleen de opdrachten uit de les worden tentoongesteld. Vijf jaar geleden werd ook de nationale beslist om het vak esthetica uit de lessen van alle kunstacademies te schrappen. Dat vind ik jammer.”
