Het coronavirus zorgt ervoor dat veel evenementen afgelast worden. Zo ook, voor het eerst in haar geschiedenis, het Songfestival. Nu we het een jaar zonder het populaire festival moeten stellen, is er tijd om even stil te staan bij dit evenement en waar het nu naartoe moet. Wij spraken met Jonathan Hendrickx, doctoraatstudent media en communicatie, superfan en hoofdredacteur van songfestival.be.
Het Songfestival heeft een lange geschiedenis. Waarvoor staat het Songfestival voor jou?
Het Songfestival is voor mij vooral een combinatie van een aantal van mijn favoriete dingen: muziek, of die nu goed is of slecht, verschillende landen en punten geven. Vooral het competitieve aspect is volgens mij essentieel. Men heeft een aantal keer een Aziatisch festival proberen organiseren, maar zonder punten. Dat project is een stille dood gestorven. Wat maakt het ook allemaal uit zonder de suspense van de punten?
Daarnaast is het Songfestival een mooi platform om een boodschap te brengen. Denk maar aan Netta, de winnares van het festival in 2018, met ‘Toy’. Dat was een nummer over vrouwengelijkheid en emancipatie. Die boodschap is de laatste jaren echt heel belangrijk geworden.
Er zijn ook stemmen die zeggen dat het festival te politiek getint is.
Dat vind ik niet. Het is alleen maar positief dat er plaats is voor boodschappen over thema’s waar mensen wakker van liggen. Ik vind het jammer dat de organisatie van het Songfestival steeds blijft zeggen dat het geen politiek festival is, want het is altijd politiek geweest. Dan ken je je eigen wedstrijd niet. Het Songfestival is begonnen in de jaren 50 om al die landen die niet met elkaar spreken samen te brengen in de meest schadeloze vorm van competitie: muziek. Dus het is in se heel politiek geïnspireerd.
Ook in België is het Songfestival niet los te koppelen van politiek. De Vlaamse en Waalse omroepen wisselen elkaar elk jaar af om een inzending te sturen. Het valt op dat, historisch gezien, de Waalse inzendingen het een stuk beter doen dan de Vlaamse. Hoe komt dat?
Ik denk dat het voor Vlaanderen vooral een combinatie is van twee dingen: een kleine muziekmarkt en het stigma dat helaas in veel landen heerst, dat het Songfestival negatief is voor je carrière. Het is met Hooverphonic de eerste keer sinds mensenheugenis dat er nog eens een Vlaamse naam met enige bekendheid naar het Songfestival werd gestuurd. Dat is jammer, want we hebben ongelooflijk goede artiesten.
Bestaat dat stigma dan minder aan de andere kant van de taalgrens?
Daar is de muziekmarkt nog kleiner en is men meer geneigd om te denken: ‘Het maakt niet uit.’ Ik denk dat de Vlaamse muziekmarkt zichzelf iets te serieus neemt op dat vlak. In Wallonië pikken ze gewoonlijk iemand van de Voice, ook een nobody. Maar die krijgt dan wel een goede tekstschrijver en componist, die wel bekend zijn. Die tactiek lijkt te werken.
Als je het hebt over dat negatieve stigma: hoe komt het dat het festival nog steeds zo populair is? Vorig jaar bereikte het festival 182 miljoen kijkers wereldwijd.
Ik denk dat het vooral een ingebedde traditie is om aan het Songfestival deel te nemen. Want als je het nuchter bekijkt, heeft het eigenlijk weinig meerwaarde. Het is heel duur om deel te nemen en je gaat misschien af zonder punten. Het heeft alleen meerwaarde als je het heel goed aanpakt, met heel hoge kijkcijfers en veel animo voor een artiest. Dat is belangrijk voor de openbare omroepen.
Ik denk ook niet dat je in deze tijden opnieuw met het Songfestival zou kunnen beginnen. Puur om economische redenen. Maar die traditie is al zo oud dat ik ook geloof dat het Songfestival nog een langdurige toekomst zal hebben. Ik vind het een heel duurzaam merk.
Hoe zie jij het festival evolueren?
Persoonlijk zou ik het festival graag korter maken. De finale vorig jaar duurde vier uur en een kwartier. Dat is te veel en dat zeg ik als fan. Los daarvan denk ik dat we langzaam maar zeker aan het evolueren zijn naar optredens met steeds meer technologie. Dat zie je nu al in een aantal voorrondes. De shows daar zijn bijna geen live optredens meer, maar halve videoclips met veel graphics. Ik denk dat we daar ook naar evolueren op het Songfestival zelf.
Daarnaast heb je nu de regels dat er maar zes mensen op het podium mogen staan en dat alle stemmen live moeten zijn. Die regels zullen denk ik nog sneuvelen, net omdat er een evolutie is naar grotere optredens. Dan heb je gewoon meer mensen nodig. Ik zou die evolutie wel jammer vinden, want de live stemmen zijn net een van de krachten van het festival.
Hoe hebben sociale media het festival beïnvloed?
Ze zijn enorm positief geweest voor het Songfestival, omdat je nu kan communiceren met mensen van overal. Dat maakt het heel gemakkelijk om elkaar te vinden. Dat heeft mij als Songfestivalfan in mijn beginjaren ook geholpen om geïnteresseerde mensen te leren kennen. Want in mijn omgeving was er niemand.
Zo heb je bijvoorbeeld memes over het festival. Ik vind ze niet allemaal goed, maar ze worden gretig gedeeld en dat is ook het succes van het Songfestival. Daarmee bereiken ze het cruciale jongere publiek en dat is nodig om de toekomst levendig te houden.
Het festival is nu afgelast. Wat zie jij als goede oplossing?
Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat ze het festival zouden schrappen, daarvoor waren er al te veel kosten en te veel plannen gemaakt. Ik had verwacht dat in het worst case scenario iedere inzending van thuis uit zou optreden in een studio via satellietverbinding. Maar zelfs ik durf te zeggen dat er nu belangrijkere zaken zijn. Het festival moet ook een grote liveshow zijn met veel publiek. Anders is het beter de korte pijn en noodgedwongen een jaar skippen.
Het Songfestival wordt nu verplaatst naar 2021 en wordt hoogstwaarschijnlijk opnieuw in Rotterdam georganiseerd. Dit zal met volledig nieuwe nummers zijn. Voor zij die toch geen jaar kunnen wachten is de European Broadcasting Union volop aan het overleggen over een alternatief om fans toch samen te brengen. Zij het dan wel zonder er een competitie van te maken.
