ISTANBUL - De politie heeft op zaterdagavond 15 juni 2013 het Gezipark en het Taksimplein ontruimd. Het kwam daarbij tot hevige rellen tussen politie en betogers waarbij het overmatig gebruik van traangas en waterkanonnen niet werd geschuwd.
Op het Taksimplein en in het Gezipark leefden de politie en de betogers naast elkaar zonder echte confrontaties. Een permanente politiemacht was aanwezig op het plein, maar hield zich afzijdig. In het park heerste er een gemoedelijk sfeer. De betogers hadden zichzelf georganiseerd om alles in goede banen te leiden. In een keuken werden gratis maaltijden uitgedeeld en verschillende organisaties namen enquêtes af waarin werd gevraagd wat de betogers verwachten van de regering. Een geïmproviseerde ziekenboeg voorzag in een grote voorraad medicijnen.
Traangas, veel traangas
Tot zaterdagavond. De regering had reeds op donderdagavond aangekondigd dat ze het park zou ontruimen binnen de vierentwintig uur. Toen dat niet gebeurde, heerste er opluchting onder de betogers. In de loop van zaterdagvoormiddag echter, volgde er een nieuwe aankondiging dat diezelfde avond toch een interventie zou plaatsvinden. De regering zei openlijk dat ze traangas en het waterkanon zou gebruiken om het park te ontruimen.
Rond tien voor negen viel de politie met volle kracht het park binnen. De betogers vluchtten weg in de kleine straatjes rond het Taksimplein of in de omliggende hotels. In het Divanhotel, waar de gewonden werden verzorgd, viel de politie binnen met traangas. Al snel was er niemand meer in het park of op het plein. De politie verhinderde betogers om het plein te bereiken. In een straal van vijf kilometer rond het plein werden alle grote en kleine wegen afgesloten. De hele nacht waren er hevige rellen tussen groepen betogers die trachtten Taksim te bereiken en de politie die met buitensporige maatregelen reageerde. De betogers trokken barricades op om hun posities te verstevigen. Het was zeer onduidelijk waar de frontlinie lag en waar men veilig was voor het traangas dat zonder mate werd rond geschoten. Een jong gezin, met peuter en baby, raakte zonder het te beseffen, verzeild in de traangaswolken.
Vanuit de ramen van de appartementen rond het Taksimplein riepen moeders naar de politie om te stoppen met het traangas, omdat de kinderen te veel pijn hadden. De politie antwoordde met een traangasbom in de richting van de hulpkreet.
Ook al was de kwantiteit van traangas buitenmaats, de betogers waren goed voorbereid. Velen droegen helmen, duikbrillen en professionele gasmaskers. Aan de staart van de betoging stonden mensen klaar met een middel tegen het traangas, een mengeling van water en medicijn tegen maagzuur. Winkels en cafés openden hun deuren voor vluchtende betogers. Brandblusapparaten stonden ter beschikking om de gasbommen te doven en enkele betogers hadden werkhandschoenen om traangasbommen terug te gooien richting politie.
Chemicaliën
Op zondag lanceerde de Turkse Medische Associatie een persbericht waarin het bevestigde dat er chemicaliën in het water van de waterkanonnen gevonden zijn. De gewonden die in de geïmproviseerde ziekenhuizen werden opgevangen, vertoonden brandwonden nadat ze in aanraking waren gekomen met het water. Verder meldde het persbericht dat het Ministerie van Gezondheid een onderzoek heeft ingesteld naar de Kamer van Geneeskundigen in Istanbul. De arrestaties van verschillende dokters en verplegers die betogers hielpen, werden bevestigd.
Even rust
In de vroege ochtend op zondag, werd de Bosphorus ingenomen door demonstranten. Deze brug, die normaal afgesloten is voor voetgangers, werd overspoeld door een stroom mensen die van de Aziatische kant richting Taksim, aan de Europese kant van Istanbul, trok. Ondertussen waren bulldozers reeds begonnen met de ontruiming van de overgebleven tenten in het Gezipark en probeerden poetsploegen bewijzen van het geweld van de afgelopen nacht uit te wissen.
De rellen met de politie duurden tot de vroege ochtend, maar op zondagmiddag leek de rust teruggekeerd. Istiklal, de belangrijkste winkelstraat die uitkomt op het Taksimplein, stroomde opnieuw vol met winkelaars, maar de politie bleef duidelijk aanwezig en patrouilleerde op elke straathoek. Ook de Turkse gendarmerie voegde zich bij de politiemacht. Een paar uur later bleef er niets meer over van deze rust, lag Istiklal opnieuw bezaaid met lege traangascapsules en waren de straatverkopers niet meer te bespeuren. Op klaarlichte dag vernietigde de politie de zelfgemaakte barricades op de meest bekende straat van Turkije. Toevallige voorbijgangers werden door het traangas bevangen.
Lawaai
Zoals elke avond sinds de voorbije veertien dagen, begon ook zondagavond heel Istanbul op keukengerei te trommelen. Op deze manier kunnen mensen die niet in staat zijn om deel te nemen aan de marsen ook hun woede over het regime uiten. Grootmoeders hangen over de balkons met veel lawaai, hele straten scanderen samen slogans tegen het regime, zelfs de populaire visrestaurants langs de Bosphorus doen mee. Het hele terras, met de obers voorop, laten het servies rinkelen.
Staking
Vandaag, maandag, wordt er in heel het land gestaakt. De twee grootste vakbonden, die zich eerder al solidair toonden met de demonstranten, hebben daartoe opgeroepen.
© 2013 - StampMedia - Fleur Van den Sande
