Corona maakt vrijwilligerswerk razend populair. Van vaccinatiecentra tot lokale buurtzorg, het afgelopen jaar rolden duizenden vrijwilligers elke dag hun mouwen op om te helpen waar nodig. Maar wat gebeurt er eens de pandemie in kracht afneemt? Is vrijwilligerswerk een modegril of here to stay?
Zestienduizend vrijwilligers. Zo veel mensen hebben zich al aangemeld op het platform Help de helpers om in te springen bij de Vlaamse vaccinatiecentra. Maar ook in het begin van de pandemie besloten mensen om zelf mondmaskers te naaien of om boodschappen te doen voor iemand die dat zelf niet meer kon. “Nog nooit hebben burgers zo veel willen helpen als vandaag”, vertelde Koen Vermeulen tijdens het online event Binnenkoppers. “Twintig procent van de vrijwilligers in coronatijd had nog nooit eerder vrijwilligerswerk gedaan. Nu moeten we er nog voor zorgen dat ze dat blijven doen.”
Geen modegril
Vermeulen is de oprichter van vrijwilligerswerkwerkt, een initiatief dat andere organisaties helpt om vrijwilligers te betrekken en vast te houden. Corona biedt volgens hem de uitgelezen kans om de nieuwe vrijwilligers te motiveren om zich ook in de toekomst te blijven inzetten voor de maatschappij. Een band opbouwen is daarbij cruciaal.
“Mensen hebben steeds minder vrije tijd, waardoor ze die ook meer gaan waarderen”, zegt Vermeulen. “Als je hen op lange termijn wil blijven betrekken, moet je ervoor zorgen dat ze een connectie hebben met de organisatie en waar die voor staat.” Dat het aantal vrijwilligers stijgt, hoeft dus zeker geen modegril te zijn, als je erin slaagt hen aan je te binden.
Laat dat laatste nu juist voor veel organisaties een uitdaging zijn. Vooral afstappen van vaste structuren blijkt voor de meeste moeilijk. “Mensen die nog maar net deel uitmaken van de organisatie moet je op een andere manier motiveren dan kernfiguren die al langer meedraaien”, aldus Vermeulen. “Je moet connecteren met vrijwilligers. Maar die connectie ziet er in 2021 anders uit dan dertig jaar geleden.” Intrinsieke motivatie staat daarin centraal. Die kun je prikkelen mensen de vrijheid te geven om te kiezen op welke manier ze meedraaien en hoeveel tijd ze investeren. Daarnaast is een gevoel van verbondenheid met het team heel belangrijk.
Teamwork
Dat kan Lobke Gielkens alleen maar beamen. Zij is coördinator van de vrijwilligersredactie van Riebedebie, het mediakanaal van de Koepel Attracties & Musea. “We werken samen met twaalf vrijwillige reporters”, zegt Gielkens tijdens het Binnenkoppers evenement. “Zij schrijven stukjes voor de website over uitstappen die ze doen met hun gezin.”
Daarvoor krijgen de reporters geen vergoeding, maar dat blijkt ook niet nodig. “De vrijwilligers zijn heel gemotiveerd omdat ze een connectie hebben met het team en zich gewaardeerd voelen. Ze missen zelfs bijna nooit een deadline.”
Katrien Vankeirsblick is een van die reporters die met plezier in haar vrije tijd bijklust voor Riebedebie. “Mijn belangrijkste motivatie is dat ik het leuk vind. Je bent echt lid van het team. We krijgen trainingen, gaan op teambuilding en zijn welkom op de vergaderingen. We hebben zelfs een Whatsappgroepje om in contact te blijven met elkaar. Daar praten we zeker niet alleen over werk, maar maken we ook wel eens een grapje.” Daarom is het volgens Vermeulen cruciaal dat organisaties die werken met vrijwilligers een gemeenschapsgevoel creëren. “Overal moet je dat gemeenschapsgevoel uitstralen. Niet alleen intern, maar ook in de communicatie naar de buitenwereld, zoals op sociale media. Alleen zo kan je de instapdrempel voor vrijwilligers verlagen en ook na corona mensen aantrekken die echt gemotiveerd zijn.”
Over Binnenkoppers
Binnenkoppers is een inspiratiedag voor social-profitorganisaties met efficiëntie, innovatie en communicatie als centrale thema’s. De eerste editie werd op 9 maart 2021 live uitgezonden vanuit het kunstencentrum Voo?uit in Gent, de tweede editie gaat door op 15 maart 2022. Het event werd georganiseerd door digiraf, Kortom en I Like Media.
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 25/03/2021
