Jan Jaap van der Wal: “Geïnspireerd door Urbanus”

Jan Jaap van der Wal is een van de bekendste Nederlandse comedians van dit moment. Op vrijdag 24 oktober geeft hij tijdens het Live Comedy festival de aftrap van zijn tour door Vlaanderen. “Ik denk dat een comedian een enorme functie kan hebben.”

In het kader van het Live Comedy Festival komt Jan Jaap Van der Wal deze vrijdag naar Antwerpen. In ons land is de 34-jarige cabaratier met hazenlip nog relatief onbekend. Onze openingsvraag lag daarom voor de hand:

Wie is Jan Jaap van der Wal?

van der Wal: “Ik ben een comedian! Dat ben ik al 17 jaar in Nederland. Op mijn zeventiende begon ik met stand–up comedy. Ik kwam toen net van de middelbare school en woonde in Amsterdam om te studeren. In plaats van studeren ben ik dan auditie gaan doen bij een comedygezelschap . Zo ben ik in het vak gerold.”

Doe je het na 17 jaar nog altijd even graag?

van der Wal: “Ik doe het nog liever dan vroeger. Ik ben nu op een punt dat ik mijn eigen stem heb gevonden. Ik vind het nu vooral heel erg ontspannen om op te treden. In het begin was ik altijd heel stressvol en zenuwachtig.”

Mis je die spanning die je vroeger had niet?

van der Wal: “Ja, maar die probeer ik dan weer op andere manieren te vinden. Door bijvoorbeeld veel te improviseren of op plekken te spelen, waar mensen me nog niet zo goed kennen. Op die manier het publiek veroveren: daar haal ik dan spanning uit.”

Na 9 theatershows doe je nu een clubtour. Wat is het verschil?

van der Wal: “Het publiek in de clubs is ietsje jonger en ietsje losser. Er kan veel meer gebeuren. De bar is open en mensen zouden wat terug kunnen roepen. Het is minder stijf dan in een theater: dat maakt het leuker en spannender.”

Je hebt in het verleden al een paar keer in België gespeeld. Is er voor jou een verschil tussen het Belgische en het Nederlandse publiek?

van der Wal: “Hier in België is het publiek wat stiller en minder uitbundig, maar ze luisteren wel beter. Dat maakt dat alle subtiele tussengrapjes die je maakt hier beter worden opgepikt.”

In België is het publiek wat stiller en minder uitbundig, maar ze luisteren wel beter

Je haalt ook vaak politieke onderwerpen in Nederland aan. Hoe ga je dit in België doen?

van der Wal: “Ik ga waarschijnlijk wel een aantal dingen uitleggen. Maar het lijkt me ook leuk om over de politieke situatie hier grappen te maken. Ik ga ook kijken naar de verschillen en overeenkomsten. In Nederland beslisten ze twee jaar geleden: ‘Wij zijn een regering’. Daarna gingen ze kijken over wat ze met elkaar eens waren en wat niet. Bij jullie gebeurt het omgekeerde. Zo hoorde ik op de radio dat er 60 punten zijn waarover ze moesten besluiten of ze daar nu wel allemaal mee eens zijn. Dat lijkt me nogal veel, maar ze deden daar toch nog behoorlijk luchtig over op het journaal.”

De show die je hier nu speelt, heet ‘Dystopia’. Vanwaar die titel?

van der Wal: “Een dystopie is eigenlijk het tegenovergestelde van een utopie. Een dystopie gaat uit van een wereld waarin mensen elkaar niet kunnen vertrouwen totdat het tegendeel bewezen is. Dat klinkt allemaal wat zwaar, maar ik heb ook een aantal grappen over de afluisterpraktijken. Daarnaast verwijst het naar een Nederlands tv-programma ‘Utopia’, waarin ze mensen op een groot terrein achterlaten en hopen dat de ideale samenleving uitbreekt. Natuurlijk breekt er eigenlijk alleen maar ellende uit.”

Wat hoop je je publiek mee te geven?

van der Wal: “Ik denk dat een comedian een enorme functie kan hebben. Ik denk dat een grap over een gevoel of onderwerp enorm veel spanning kan ontladen, maar het is ook niet meer dan dat. Ik heb in mijn leven wel eens gedacht dat je als comedian een show kon maken waarna mensen hun baan gingen opzeggen. Maar dat zal ik de mensen nu niet aandoen! (lacht) Ik probeer ze wel iets mee te geven, maar daar blijft het dan bij.”

Ik denk dat een comedian een enorme functie kan hebben

Ben je een stuk van je naïviteit verloren?

van der Wal: “Niet alleen naïviteit, maar ook idealisme. Het is wel niet dat ik het helemaal ben verloren. Het is wel zo dat comedy  in Nederland, en misschien ook Vlaanderen, verworden is tot: ‘Het moet voor te lachen zijn en anders wil ik mijn geld terug’. Zo werk ik niet. Ik wil nog altijd proberen iets te bereiken en iets te zeggen.”

Hoe hoop je dat men hier gaat reageren op je show?

van der Wal: “Ik hoop dat de mensen het leuk vinden. Als Nederlands jongetje werd ik ooit geïnspireerd door Urbanus. Dat was destijds mijn allereerste kennismaking met humor. Ik hoop dat ik dat op termijn terug kan doen. Dat er nu ergens in Vlaanderen een jongetje of meisje is dat door mij geïnspireerd raakt. Dat zou mooi zijn.”

Waarom zouden mensen een kaartje moeten kopen?

van der Wal: “Het publiek heeft nog nooit zoiets gezien als ik. Ze hebben nog nooit iemand gezien die er zo uitziet als ik en ik doe het al 17 jaar. In Nederland zeg ik ook altijd heel positieve dingen over Belgen. Ik vind dat jullie nu wel eens iets mogen terug doen (lacht).”

Stel dat je hier ter plekke dood valt. Hoe wil je dat het publiek je herinnert?

van der Wal: “Ik hoop dan dat jullie dit interview alsnog willen publiceren en dat de fotograaf nog snel een foto maakt. En ik hoop dan dat het publiek mij herinnert als een comedian die grappen maakte die in het hoofd begonnen en die in het hart eindigden.”

© 2014 – StampMedia – tekst: Karolien Segers, foto: Stefan Lambrechts