De afgelopen zeven dagen serveerden wij u zeven interviews met zeven Vlaamse partijvoorzitters. Deze interviews passen in de campagne 'de Schoonmoeder aller Verkiezingen' van de Ambrassade en willen, voordat de echte verkiezingsgekte en daarmee gepaarde gaande media-hetze uitbarst, inzicht verwerven in de plannen en de programma's én de persoonlijke opvattingen van de verschillende partijvoorzitters die zij hebben, specifiek op jongeren gericht.
Als hoofdredacteur van StampMedia ben ik bijzonder trots op de reporters en fotografen die deze interviews hebben afgenomen. Het is immers niet voor de hand liggend om als jonge, ambitieuze, maar nog lichtjes groene journalist een doorwinterde beroepspoliticus te interviewen, die - en u heeft dat ongetwijfeld gemerkt - er heel bedreven in is om rond de pot te draaien, te antwoorden op vragen die niet zijn gesteld, of de vraag dood te slaan met cijfers en tabellen. Toch hebben Jef, Valerie, Thomas, Gunther, Luis en Seppe zich niet van hun stuk laten brengen, integendeel. Zij hebben zich prima van hun taak gekweten. Ik zou zelfs durven zeggen dat ze kritischer en meer gedreven dan enkele beroepsjournalisten naar de politici getrokken zijn. Maar ook de fotografen Laura, Milou, Haryo en Liesbeth hebben zich niet laten intimideren door het aura van de macht.
Uiteraard hebben de heren en dame partijvoorzitters niet het achterste van hun tong laten zien. Dat doen ze in de reguliere pers overigens ook niet. Daarvoor zijn de zenuwen nu al te strak gespannen, daarvoor staat er teveel op het spel, daarvoor zijn ze teveel strateeg, de ene al wat meer dan de andere. Er staat ook veel op het spel. Na deze verkiezingen volgen namelijk (in principe) enkele jaren van rust, jaren waarin politici zich niet moeten profileren en er daadwerkelijk gewerkt zal moeten worden. De toekomst van ons land, in wat voor vorm dan ook, gelegen in het hart van de fel gecontesteerde Europese Unie waarin de economische crisis nog steeds hard om zich heen slaat en die te maken heeft met mondiale problemen, om het klimaat en migratie niet te noemen, moet verzekerd worden. Deze interviews focussen dan weer op de onmetelijke problemen waar voornamelijk jongeren mee te kampen hebben, maar waarvoor oplossingen gezocht moeten worden waarvan mensen binnen drie, vier generaties de vruchten van moeten kunnen blijven plukken.
De antwoorden van de partijvoorzitters bevredigen mij niet. Mevrouw Rutten zegt het met zoveel woorden: "Politici praten teveel over de hoofden van de mensen heen." En vervolgens doet ze precies dat. Het is waar: de ideologische tegenstellingen zijn vergeleken met een aantal jaar geleden aangescherpt. Het onderscheid tussen links en rechts is weer wat duidelijker. De heren en dame hebben hier en daar zelfs heel praktische oplossingen voor prangende problemen, maar het overwegende gevoel dat bij mij blijft hangen is: profilering. Verkiezingscampagne. Ik vermoed dat zulks deel uitmaakt van het politieke én journalistieke spel dat er in aanloop van verkiezingen gespeeld wordt. Maar toch. De zeven interviews spelen zich naar mijn gevoel af boven het hoofd van de werkelijkheid. Bijvoorbeeld op het vlak van de arbeidsmarkt. Mijnheer Van Besien stelt voor om oudere werknemers stagiairs te laten coachen, zodat de oudere minder werkdruk heeft en de jongere wordt ingewijd door iemand met een schat aan ervaring. Een mens vraagt zich af waarom zo'n systeem al niet veel eerder in gebruik werd genomen. Een reactie op onze website geeft een ontluisterend, maar zeer treffend antwoord. Ik geef ze hier integraal: "Ouderen als coach gebruiken om jongeren op te leiden: dat is binnen de NMBS een gemiste kans. Mijn man gaat volgend jaar op 55 j met pensioen. Dat doet hij deels omdat de zware wisselende werkuren beginnen door te wegen (reeksen van 6 werkdagen na elkaar in de vroege post dwz om 2 u ‘s nachts opstaan om tijdig op je werk te geraken). Nochtans is hij gegeerd bij de machinisten in opleiding om met hem mee te lopen gedurende hun stageperiode. Bovendien sturen de instructeurs de stagiairs die wat extra aandacht kunnen gebruiken juist met hem mee omdat hij met veel geduld de juiste sturing kan geven. Mijn man zou dit graag verder doen. Maar dat is niet mogelijk want het is alles of niets. Ofwel werk je door in het zware belastende regime ofwel stop je ermee. Er is geen middenweg. En dat is jammer!"
Mijnheer Beke zegt dat het vertrouwen in de politiek, dat na de langste regeringsvorming ooit was verdwenen, voor een stuk terug is. Vertrouwen in wat? Het vertrouwen in het feit dat als politicus X wit zegt, je er donder op kunt zeggen dat politicus Y zwart zegt en er zich vervolgens een joekel van een patstelling ontwikkelt? Het vertrouwen in het feit dat eigen profilering en machtsdeelname belangrijker zijn dan weloverwogen en doordachte beslissingen waarbij de bevolking baat heeft? Het vertrouwen in het feit dat, en zo komen we weer bij bovenstaande reactie, het leiden van een bedrijf als de NMBS meer afhangt van politiek getouwtrek dan met de kwaliteiten van een persoon? Of, godbetert, van een uitmuntende dienstverlening?
Ik weet het, alles wordt anders na verkiezingen. Zeker na deze van 25 mei. Ik ga er dan ook van uit dat de heren en dame partijvoorzitters het goed voor hebben met ons. Dat wat ze in deze interviews zeggen vanuit een oprechte bekommernis en visie op de toekomst komt en dat ze na de verkiezingen het gezonde verstand en de maturiteit hebben om het algemeen belang boven het eigen -Vlaamse? - belang te stellen. Al ben ik na het lezen van de interviews niet erg hoopvol gestemd.
Alhoewel. Een tamelijk algemene tendens die ik zie terugkomen over de partijgrenzen heen, is dat mensen - en jongeren in het bijzonder - van zich moeten laten horen, ja, zelfs op tafel moeten kloppen. Want op de vraag waarom politici niet luisteren naar wat jongeren te zeggen hebben, werd bijna unaniem geantwoord dat de politiek dat wel doet. Volgens mijnheer Tobback zijn de inspraakkanalen nog nooit zo groot geweest en krijgt hij op zijn kantoor veel bezoek. Trouwens, zegt mijnheer Tobback, als je vindt dat partij X niet voldoet, voorziet onze democratie in de mogelijkheid om een volgende keer op partij Y te stemmen. Volgens mijnheer De Wever zijn politici, via het wonder van de telecommunicatie, nog nooit zo toegankelijk geweest. Hij beantwoordt overigens nagenoeg elke e-mail die hij krijgt persoonlijk. Bovendien, zo vindt mijnheer De Wever, zijn jongeren meer dan ooit in staat om zich via de sociale media, hoe kortstondig ook, te verenigen. En er zijn natuurlijk de reguliere kanalen, de jongerenafdelingen van de partijen, de Vlaamse Jeugdraad, officieel erkend en al, die advies aan de politiek geven. Al slaat mijnheer Van Besien hier enkele spijkers met koppen: "Nu gebeurt het vaak dat de politieke partijen een akkoord bereiken en dan pas de mening vragen van bijvoorbeeld jeugdraden. Terwijl er eigenlijk niets meer aan de beslissing veranderd kan worden." Hij pleit voor verantwoordingsplicht van de politiek. Dat politici bijvoorbeeld uitleg geven waarom ze het negatieve advies voor de nieuwe GAS-wet dat door 230 middenveldorganisaties gegeven werd, volledig naast zich hebben neergelegd
Het komt er met andere woorden op neer dat politici inzien dat het politieke systeem zoals we het nu kennen niet langer optimaal is. Dat er sleet op gekomen is en dat het nood heeft aan verandering. En dan heb ik het niet over staatshervormingen, minder of meer belastingen, of torenhoge loonkosten. Het gaat om luisteren, in de eerste plaats naar elkaar en in de tweede plaats naar mensen. Zeker als die expertise hebben en weten waarover ze spreken, zodat een overheid niet de kans maakt om veroordeeld te worden door het Grondwettelijk Hof, of erger, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
Zoals de politici aanhalen: er zijn mogelijkheden. Daarom een oproep naar alle jongelingen in heel het land: laat van jullie horen! Verenig jullie en klop op tafel. Neem niet als vanzelfsprekend aan wat de politiek jullie in de maag probeert te splitsen. Jullie hebben een stem, gebruik die! Bepaal zelf de politieke agenda. Er zijn nog vier maanden te gaan.
Han Zinzen
Hoofdredacteur StampMedia
Dit opiniestuk werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 15/01/2015
