Kim Achtergaele (22), studente radiojournalistiek, lijdt aan misofonie. Dat is een afkeer van bepaalde repetitieve geluiden zoals slikken. Daardoor kon ze geen lange babbels aan met mensen aan tafel. Ze vertelt ons hoe ze ermee om leerde gaan: van irritatie tot oordoppen en muziek.
“Toen ik jong was, konden ze er totaal geen naam op plakken. Er was helemaal niets over gekend. Daarom noemde ik misofonie toen ‘het vervelende-mensensyndroom’.” Misofonie ontwikkelt zich bij de meesten aan het begin van de tienerjaren. Bij Kim was dat op haar twaalfde. Ze merkte dat geluiden meer en meer begonnen op te vallen. Het begon met bestek en alles wat op porselein klingelde, maar het evolueerde naar het letten op hoe iemand spreekt en slikt. “Hoe beter je een persoon kent, zoals bijvoorbeeld een van je ouders, hoe harder je daarop begint te letten. Zij die het dichtst met je samenleven, beginnen je het hardst te irriteren. Dat is rot. Je kan niet boos worden op iemand omdat die een appel eet, maar vanbinnen wil je die vermoorden,” aldus Kim.
Misofonie verbergen
Als ze vroeger examen had, was het moeilijk om te focussen. Ze concentreerde zich veel meer op het geklik van de pen van haar vriendin, wat ze achteraf ook uitsprak. “Toen zei ze me om gewoon eens oordoppen aan te doen. En nu draag ik die heel veel. Toen waren er dat van die kleurrijke en die vielen hard op. Dan vroeg iedereen altijd wat ik in mijn oor had en moest ik steeds zeggen dat ik oordoppen droeg. Dat was zo gênant. Nu heb ik dus vleeskleurige oordoppen die je niet ziet. Het dragen maakt je wel een beetje doof.” Om niet te moeten uitleggen wat misofonie is, zegt Kim vaak dat ze niet goed hoort en dat mensen wat luider moeten praten. Ze zoekt liever een uitvlucht dan te moet uitleggen dat ze oordoppen draagt.
‘Misofonie is als een paniekaanval, maar met meer woede’
“Je kan het eigenlijk een beetje vergelijken met een paniekaanval, maar met meer woede. Je denkt effectief dat die persoon een geluid maakt om mij te irriteren. Ik zat ooit zestien uur op een vliegtuig. De persoon achter mij was de hele vlucht aan het niezen en die voor mij was aan het hoesten. Ik werd compleet gek op dat moment. Om rustiger te worden heb ik dan mijn oordoppen ingedaan en er een koptelefoon met muziek overheen gezet. Na een kwartier was het al beter.”
Impact op gezin
Voor Kim was haar vriend Thomas een grote steun. In het begin van de relatie maakte hij een aantal geluiden waardoor haar stoppen doorsloegen. Ze kon daar niet tegen en vroeg hem om te stoppen. Vooral met slikken. “Hij vond eerst dat hij zich niet moest aanpassen. Maar toen ik uitlegde dat ik daar echt niet tegen kan en dat ik dat niet kan afzetten, maakte hij een klik en vroeg hij me wat hij kon doen om het me gemakkelijker te maken. Dat vond ik zo cool! “ Maar terwijl het bij Thomas vooral slikken is, is dat bij andere personen anders. Volgens Kim heeft haar mama bijvoorbeeld een gekke manier van spreken.
‘Bewegingen hangen vast aan geluiden’
“Het zijn echt vooral mondgeluiden die repetitief zijn van nature. Dingen zoals slikken, het tikken met je voeten, hoesten, het schrapen van je keel … Al zijn er ook bewegingen bij die vasthangen met geluiden. In principe hoor ik het geluid niet als ik oordoppen en een koptelefoon aanheb.” Toch kan Kim ook gek worden omdat ze weet welk geluid een bepaalde beweging maakt. Ze moet het gekraak van een appel niet horen om te weten welk geluid dat maakt. Tijdens de lockdown is het erger geworden. “Daarvoor kon ik nog eten met enkel oordoppen, maar nu moet daar altijd een koptelefoon bij met muziek. Dat is heel vervelend, want wanneer gaat het ooit genoeg zijn? Misschien wil ik nog een koptelefoon over een koptelefoon (lacht).”
Behandeling
Toch is het als radiostudente geen probleem, hoewel ze daar vroeger veel schrik voor had. De helft van de tijd neemt volgens Kim de adrenaline over. “Dat en het verhaal dat iemand brengt is vaak goed genoeg om die misofonie te onderdrukken. Al is het al voorgekomen dat een persoon met wie ik bel zo’n vervelende stem heeft dat ik het geluid ervan stiller zet. Dan hoor ik nog wel wat ze zeggen, maar hoor ik de stem minder.”
“Er is een boek over misofonie geschreven dat ik heel leuk vond. Dat was een heel leerrijk boek. Ik zit ook in enkele Facebookgroepen waar ik veel uithaalde. Dat was niet altijd even slim, want andere mensen hun irriterende geluiden ontdekken, kan ervoor zorgen dat je die overneemt.” Als het gaat over remedie, weet Kim dat het AMC in Amsterdam een plek is waar ze onderzoek doen en een gedragstherapiebehandeling hebben. Ze denkt eraan die wel eens te proberen. De therapie leert je niet om het te ontwijken, maar om ermee om te gaan. “Ik ben er zeker van dat ik het ooit wel eens zal doen. De vraag is wanneer? Wanneer gaat het echt mijn oren uitkomen?”
