Carmina Burana, zoals deze in première ging in deSingel te Antwerpen, blijkt een voorstelling van en voor alle leeftijden.
Afgelopen zondag 20 november brachten drie koren, een kinderkoor, een kamerorkest en een sopraan, tenor en bariton het befaamde Carmina Burana ten tonele in deSingel. Deze koren, de Koninklijke Chorale Caecilia, de Koninklijke Gentse Oratoriumvereniging, het Beauvarletkoor en het kinderkoor van de muziekacademie van Wilrijk, werden samen met kamerorkest La Passione geleid door dirigent Paul Dinneweth. Het koor werd bijgestaan door solisten Martine Reyners, Philip Defrancq en Joris Derder. “Ik heb er ongelofelijk van genoten”, zegt sopraan Reyners. “Ik voelde enorm veel elektriciteit in het koor, het orkest en in het publiek.” Een goed eerste optreden in een rij van vier.
Bijna iedereen kent Carl Orff’s Carmina Burana. Vooral het begin en einde met het stuk ‘O Fortuna’ blijft vaak in gedachten hangen. “Het is enorm bekend en werd veel gebruikt in films en dergelijke, wat maakt dat een ‘niet-geoefend’ publiek zeer snel mee kan”, vertelt altviolist Mattijs Roelen (21). Het oeuvre is echter niet oorspronkelijk van Orff, maar een herwerking van het middeleeuwse manuscript dat in de negentiende eeuw werd teruggevonden in een Beierse abdij. Vandaar kreeg deze verzameling van meer dan tweehonderd liederen de naam ‘Liederen van Beieren’. Orff bouwde zijn stuk op rond de ups en downs van het rad van fortuin.
Voorbereiding
De repetities voor het stuk begonnen voor de zomervakantie in aparte groepen en pas de laatste twee weken voor de voorstelling werden de koren samengebracht. Alle medewerkers deden hun best om het werk zo getrouw mogelijk te brengen. Zo kozen ze ervoor om de middeleeuwse uitspraak van het Latijn en Duits te gebruiken. “We hebben ook geprobeerd om alle aanduidingen in de partituur zo goed mogelijk uit te voeren en dat zijn er veel”, vertelt dirigent Paul Dinneweth (52), sinds 2002 bij het Chorale Caecilia. “Ook de interpretatie van bepaalde delen zal wel wat persoonlijker zijn dan bij andere uitvoeringen.”
De Carmina Burana had Chorale Caecilia nog niet eerder uitgevoerd. “Er was al lang de vraag van veel zangers om de Carmina Burana op te voeren en het contact met de andere koren heeft dit mogelijk gemaakt”, vertelt Dinneweth. De dirigent was zeer tevreden over de première. “Zeker als je er rekening mee houdt dat de zangers allemaal gepassioneerde amateurs zijn en we slechts enkele keren met iedereen hebben kunnen repeteren.”
Het is niet altijd eenvoudig om in een grote groep samen te werken, zeker als er grote leeftijdsverschillen zijn, maar er zijn ook voordelen aan verbonden. “Enerzijds heb je mensen met veel ervaring, anderzijds krijg je verschillende dynamieken in de groep, wat niet altijd gemakkelijk is om te verzoenen”, vertelt Dinneweth. Mattijs Roelen ziet eveneens een pluspunt in deze samenwerking tussen jong en oud. “Jonge mensen brengen een jong publiek met zich mee. Dit brengt klassieke muziek meer onder de jeugd, wat tegenwoordig ook wel belangrijk is.”
Tijdloos
“Het is niet dat klassieke muziek saai moet zijn, integendeel”, zegt solist Martine Reyners. “Dit werk is één en al seksualiteit. Op dat gebied is het natuurlijk heel actueel.” Hoewel de liederen al honderden jaren bestaan, zijn ze ook vandaag nog relevant. Dinneweth gaat hier mee akkoord: “Liederen over de liefde, het lot, genot, verlangen, drank en euforie, weemoed en extase zijn eigenlijk van alle tijden en ook voor alle leeftijden.” Ook de herkenbaarheid van de muziek werd door velen geapprecieerd. “Als het werk iets bekender is, dan is het ook toegankelijker voor iedereen. Ik vond het een mooi stuk”, zegt Sophie Gorbé (22). “Het is relatief frisse muziek die direct aanspreekt”, beaamt Dinneweth. Ook Barbara Verbergt (17) is onder de indruk. “Volgende woensdag ben ik terug van de partij. Ik vind het een prachtig stuk en dan nog eens gebracht door een amateurkoor. Dat is echt uitzonderlijk.”
Vaak wordt er gepraat over de muziek die ouders of grootouders beluisterden. Deze wordt dan nu eens als ouderwets en dan weer als ‘voor op zijn tijd’ bestempeld. Dirigent Dinneweth maakt alleen een onderscheid tussen goede en slechte muziek. “Ook in de lichte, hedendaagse muziek gaat het over aanspreekbaarheid, ontroering en emotie. Klassieke muziek heeft dat tikkeltje meer. Daarin door te dringen, vraagt soms wel wat inspanning, maar de wereld die je dan ontdekt is van grote diepgang. Hedendaagse muziek is dikwijls oppervlakkiger en vaak ook veel commerciëler.”
Van alle leeftijden
“Er staat geen leeftijd op het beluisteren van klassieke muziek, maar hoe jonger je het leert, hoe meer je er op latere leeftijd van kunt genieten”, meent Mattijs. “Klassieke muziek heeft zoveel gelaagdheid en diepte, dat het een must is voor iedereen”, vertelt Paul Dinneweth. “Het is opvallend trouwens hoe enkele jonge zangers net door het studieproces van de Carmina nu gebeten zijn door de klassieke microbe.” Ook Barbara Verbergt (17) deelt deze mening. “Jongeren moeten eerst eens komen luisteren voordat ze oordelen.”
Sofie (12), Lotte (9) en Jef Van hoolst (13), Yara Van Robbroeck (12) en Charlotte Boudry (12) waren ook van de partij. Fier poseerden ze voor een foto samen met sopraan Reyners. “We vonden de muziek heel mooi en speciaal. Het was een unieke ervaring”, vertellen ze. Daaruit blijkt dat Carmina Burana echt voor iedereen toegankelijk is. “Carmina Burana is een krachtig werk. Het heeft enorme spanningsvelden die je pas echt gewaar wordt op een live-uitvoering. Een immens koor, een kinderkoor, solisten, orkest… Een totaalspektakel!” overtuigt Mattijs de twijfelaars.
Voor geïnteresseerden: Omwille van het succes van de eerste voorstelling zal er een tweede uitvoering plaatsvinden op woensdag 30 november om 20.30 uur in de Stadsschouwburg van Antwerpen. Voor tickets kun je terecht op www.stadsschouwburgantwerpen.be/nl/kalender/alle-genres/p/detail/carmin…. Studenten kunnen om 20.00 uur de avond zelf aan de kassa terecht voor tickets aan een verminderde prijs van €15, bij het tonen van hun studentenkaart. Er worden plaatsen vrijgehouden, maar wie erbij wil zijn, moet snel zijn. Nadien kunnen studenten bij café Vogelmarkt aan de Oude Vaartplaats 30 terecht voor een consumptie op kosten van de Chorale Caecilia.
De voorstelling speelt ook nog in Gent op 4 december en in Koksijde op 26 december.
© 2011 - StampMedia/Supo - Jasmin Van San
Dit artikel werd gepubliceerd door Supo.be op 24/11/2011
