De Democratische Republiek Congo is klaar voor het nieuwe digitale tijdperk. Met Africa Digital Story, een platform voor startups, ondernemers, webontwikkelaars en andere digitale experts, wil Congo de eerste stap zetten naar een volledige digitalisering van het land.
De in België geboren Dominique Migisha (51) is een oude rot in het vak. Hij werkte jarenlang als freelance softwareontwikkelaar voor grote bedrijven als Vanden Borre, maar besloot een vijf jaar geleden om terug naar Congo te gaan. In maart vorig werd hij door de president van Congo, Félix Tshisekedi, aangesteld als speciaal adviseur voor digitalisering. Vandaag reist Migisha met Africa Digital Story naar verschillende Afrikaanse landen om er de digitale ambities van Congo uit te leggen. Afgelopen week was hij in het Afrika Museum in Tervuren, waar hij kwam praten over ‘Le plan Horizon 2025’, het digitale project van de DRCongo.
"Vooral de meest kwetsbare bevolkingsgroepen (...) moeten toegang krijgen tot digitalisering."
We zijn nu een jaar na de lancering van Africa Digital Story. Wat is de balans?
Migisha: Het digitaal plan moet een hefboom worden voor integratie, goed bestuur, economische groei en sociale vooruitgang. Vooral de meest kwetsbare bevolkingsgroepen, die vandaag niet kunnen meegenieten van het potentieel dat ons land te bieden heeft, moeten toegang krijgen tot digitalisering. In tegenstelling tot het vorige bestuur, denk ik dat we vandaag een president en een regering hebben die ons land op dat gebied kan helpen.
Hoe is het u gelukt om de visie van de president te vertalen naar de brede Congolese maatschappij?
Ik ben samen met een vijftigtal Congolese experts verantwoordelijk voor het Horizon 2025 plan. Vandaag zien we nog veel tekorten in Congo op het vlak van digitalisering. Daar willen we iets aan doen. Elektriciteit is de basis van dit project, want zonder elektriciteit of energie kunnen we deze sector niet verder ontwikkelen. De juiste mensen opleiden, die de kennis kunnen doorgeven, is ook cruciaal. We zijn naar België gekomen om nationale en internationale investeerders en donoren aan te trekken voor het Africa Digital Story.
"Congo wil en moet een radicale transformatie doorvoeren in de manier van werken. We moeten efficiënter en transparanter worden."
Hoe staat u de president concreet bij?
“Ik adviseer de president bij beslissingen over kwesties in het nationaal digitaal plan. Dankzij digitalisering en een automatiseringproces zal het leven van de mensen makkelijker worden. Online bankieren of winkelen zal veel eenvoudiger worden. Maar we mogen ook niet vooruitlopen op de zaken en onze tijd nemen.
Hoe bent u van plan dit te doen?
De Congolese experts van het Horizon 2025 plan hebben in Europa veel ervaring opgedaan in de digitale sector. Zij zullen in Congo mensen met ambities in deze sector opleiden en helpen. Tijdens ons verblijf in Europa zullen we ook ons digitale project blijven promoten. Congo wil en moet een radicale transformatie doorvoeren in de manier van werken. We moeten efficiënter en transparanter worden. Dat moet op termijn mogelijk worden, dankzij specifieke IT-oplossingen en software.
De Congolees Pascal Kanik is eigenaar van het bedrijf Schoolpad, waarmee hij educatief materiaal online wil beschikbaar maken voor alle Congolezen. Kanik krijgt daarvoor steun van de Congolese overheid. Om dit te kunnen doen, wordt er samengewerkt met het ministerie van basis- en voortgezet onderwijs (EPSP).
Pascal Kanik is een voorbeeld van wat we met Congo voor ogen hebben. En hij zal niet de enige zijn in de toekomst. Er zijn nog veel andere jonge mensen die ons interesseren.
"Volgens de president is 2020 het jaar van actie, dus laten we een beetje geduld hebben."
Hoe is de Congolese overheid van plan een project op te zetten dat zoveel geld vereist?
We beseffen dat de digitale revolutie een serieuze financiële investering vraagt. Vooral voor een land dat al meer dan twintig jaar achterop hinkt in vergelijking met andere Afrikaanse landen. De financiering zal dan ook niet in één keer gebeuren, maar trapsgewijs in de komende vijf jaar. Begroting na begroting zal het financiële plan herbekeken worden en zullen de investeringen in toenemende mate volgen. We zullen ook beroep doen op de particuliere sector, als onderdeel van een publiek-private samenwerking. En er komt een samenwerking voor projecten van financiële instellingen voor investeerders. We kijken daarvoor ook naar andere landen, die hebben bewezen dat dat een succesvol model is. De belangrijkste donoren zin echter de Europese Unie (EU), en de de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (ADB). Zij willen dit project steunen, omdat ze zien dat de digitale sector de ontwikkeling van Congo zal versnellen.
Digitalisering vraagt elektriciteit en dus energie. Laat dat nu net een knelpunt zijn in Congo.
De president maakt van het energieprobleem zijn prioriteit. Ook de verschillende donoren en operatoren hebben die vraag - terecht - gesteld. De Inga III-dam Congo-Centraal kan een oplossing brengen.
Volgens de president is 2020 het jaar van actie, dus laten we een beetje geduld hebben. In ieder geval worden verschillende projecten opgezet. Een van de belangrijkste strategieën hierin is de Digital Development Agency.
Dat is er vooralsnog niet. Wat is de bedoeling van de DNA?
Met de DNA komt er een gecoördineerde ontwikkeling van de operationalisering van het Nationaal Digitaal Plan.
"We hebben connectie met het 4G-netwerk, maar slechts voor 40% van het Congolese grondgebied. Slechts 6% van de bevolking heeft toegang tot internet."
China heeft grote investeringen gedaan in de Congolese telecommunicatiesector. Welke invloed heeft het land op dit digitale project?
Vandaag zijn er vier mobiele operatoren in Congo: Airtel, Africel, Orange en Vodacom. We hebben connectie met het 4G-netwerk, maar slechts voor 40% van het Congolese grondgebied. Slechts 6% van de bevolking heeft toegang tot internet. Onze prioriteit ligt dus niet bij de overschakeling op 5G, maar bij het ontsluiten van het hele land, zodat iedereen toegang heeft tot een internetverbinding.
Wat vindt u ervan dat het Chinese bedrijf Huawei terugkeert naar Congo nadat het geen toegang kreeg tot de uitbouw van een 5G-netwerk in Europa?
Huawei is een groot merk en een grote internationale groep. De problemen er die tussen de Verenigde Staten en Europa zijn, gaan verder dan wat wij weten of kunnen doen. Maar natuurlijk moeten we waakzaam zijn. Elk land moet zijn soevereiniteit garanderen. China is zeer aanwezig in Congo. Er zijn veel Chinese particuliere klanten en projecten die zakendoen met de Congolese staat. We hebben nog geen spionagepraktijken ontdekt. Mocht dat ooit wel zo zijn, dan zal de Congolese staat haar verantwoordelijkheden nemen.
"Wij, Congolezen uit de diaspora, hebben hier een leven opgebouwd. We hebben een andere levenswijze en een andere manier om naar de dingen te kijken."
Welke plaats krijgen oudere Congolezen in deze digitale toekomst?
Toen ik jong was en hier in België studeerde, zag ik dezelfde weerstand met oudere mensen en de digitale evolutie. Ik denk dat we ze gewoon moeten overtuigen en ondersteunen. Ik zie het bij mijn moeder: ze is bijna 80 jaar, maar heeft zich er niet van afgewend. Computers, internet, apps: ze heeft het allemaal bestudeerd. Vandaag belt ze me zonder probleem. Het zal vooral van een goede begeleiding en omkadering afhangen.
Waarom besloot u uiteindelijk om terug te keren naar Congo, terwijl u hier een mooie carrière aan het uitbouwen was?
“Het was een beslissing om terug te keren naar de oorsprong. Ik besef goed dat dat niet eenvoudig is. Wij, Congolezen uit de diaspora, hebben hier een leven opgebouwd. We hebben een andere levenswijze en een andere manier om naar de dingen te kijken. Veel Congolezen in de diaspora zijn daarmee bezig. Daarom proberen we samen met de president bepaalde oplossingen voor te stellen om dat proces te vergemakkelijken. We hebben nog veel werk.”
Dit artikel werd gepubliceerd door Congoforum op 11/03/2020
