Nadat AYO in 2017 de eerste studentenvereniging voor studenten met Afrikaanse afkomst in Vlaanderen heeft opgericht, is er sinds kort een gelijkaardige studentenvereniging in Leuven. Karibu, dat “welkom” in het Swahili betekent, is opgericht door Félicia Mukendi-Kalonji (Voorzitter), Bérénice Sunzu (Ondervoorzitter), Nozizwe Dube (Ambassadeur) en Anatalia Kibonge (Secretaris en ombudsvrouw).
Het kwarter vormt samen met Marvin Appiah-Kubi (Sportverantwoordelijke), Gaétan Lasong Dikese (Penningsmeester), Fouzia Sadala (Eventverantwoordelijke), Anthony Sezirahiga (bestuurslid Internationale Relaties), Levi Leïto Wynants Gonze (Onderwijs) en Sonia Mutaganzwa (Cultuurverantwoordelijke) het allereerste bestuur van Karibu. Ze zijn dit academiejaar met hun mandaat begonnen en staan klaar om verandering te brengen in het Leuvense studentenlandschap.
Verwelkomen met blijdschap en vreugde
Het idee van Karibu is opgekomen toen Félicia Mukendi-Kalonji op Twitter zat na te denken over het oprichten van een “Afrikaanse community binnen de Leuvense universiteit en hogescholen”. Nozizwe Dube, Bérénice Sunzu en Anatalia Kibongbe zijn mee op de trein gesprongen. “We vonden het oprichten van zo’n community belangrijk omdat ieder van ons zich in zekere zin eenzaam voelde. We wisten wel dat er studenten met Afrikaanse achtergrond in Leuven zaten, maar we waren te wijdverspreid”, legt Dube, ambassadeur van Karibu, uit.
“Ik denk dat het ligt aan het feit dat we een safe space willen creëren en een thuisgevoel geven aan studenten met Afrikaanse afkomst."
- Bérénice Sunzu, ondervoorzitter
Karibu betekent “Welkom” in het Swahili. “Voor ons gaat het niet alleen om een “gewone welkom”, maar eerder om verwelkomen met blijdschap en vreugde. We willen een thuisgevoel geven aan studenten met Afrikaanse afkomst,” legt ondervoorzitter Sunzu uit. “We hebben de naam van onze vereniging uit het Swahili genomen omdat Swahili een verbindende taal is in Afrika,” vult voorzitter Mukendi-Kalonji aan.
Safe Space
Karibu is in april 2019 opgericht. Toen wilden ze gewoon bekijken wie in hun visie zou passen om zo de basis te creëren voor de verderzetting van de vereniging. Tijdens de zomervakantie heeft de organisatie enkele movie nights georganiseerd en vorig weekend zijn ze met een 25-tal mensen naar het African Ball in Gent gegaan
Karibu werd naar eigen zeggen opgericht omdat Afrikaanse studenten in het Leuvense studentenlandschap nog altijd te weinig zichtbaar zijn. Het scharniermoment was toen Dube de video van de 50ste verjaardag van Binabi zag (Studentenvereniging voor studenten met Afrikaanse afkomst die gelinkt is aan ULB, nvdr.). “Toen heb ik Felicia gecontacteerd: dit is hét moment om iets gelijkaardigs in Leuven te doen!”. Het bestuur vindt het positief dat het aantal studentenverenigingen voor jongeren met een Afrikaanse achtergrond groeit in Vlaanderen.
“Ik denk dat het ligt aan het feit dat we een safe space willen creëren en een thuisgevoel geven aan studenten met Afrikaanse afkomst. Ze vinden zich in ons terug omdat ze eindelijk een plaats hebben waar ze hun ervaringen kunnen delen. Dat is een drijfveer voor ons. Toen Karibu werd gelanceerd, heb ik veel berichten gekregen van mensen die blij waren met ons initiatief omdat ze zich alleen voelden in Leuven. Het is iets dat wel degelijk veel studenten nodig hadden,” legt Sunzu uit.
Vraag blijft of Karibu nu ook de samenwerking aangaat met oudere Afrikaanse studentenverenigingen zoals AYO in Antwerpen of Umoja in Gent. “Aan de ene kant is dat zeker mogelijk, maar aan de andere kant denk ik dat het beter is dat we onze stempel drukken op de lokale context. Al zou het wel mooi zijn als we in de toekomst kunnen samenwerken,” legt Mukendi-Kalonji uit. Wat dan met gelijkaardige studentenverenigingen in Brussel en Wallonië? “Op zich zou dat geen probleem zijn, want België is volgens mij nog altijd een land. Hoewel we in Vlaanderen in een specifieke context zitten, zie ik niet wat ons zou tegenhouden om over de gewestgrenzen heen te werken,” antwoordt Dube.
"Waarom mogen bijvoorbeeld studenten uit Limburg wel probleemloos een studentenvereniging oprichten?"
- Foudai Sadala, eventverantwoordelijke
Karibu gaat zich grotendeels op de Leuvense studenten focussen. Allereerst willen ze ontspanningsmomenten aanbieden, maar daarnaast willen ze ook dat hun leden bijleren. “De Afrikaanse cultuur staat centraal binnen Karibu,” meent Lasong Dikese. Toch willen ze ook een brug slaan tussen Afrikaanse en niet-Afrikaanse studenten in Leuven. Karibu is bezig met haar erkenning bij LOKO (Leuvense studentenkoepel, nvdr.). “Eenmaal onze erkenning binnen LOKO in orde is, kunnen we bekijken hoe we de KU Leuven kunnen laten meegaan in ons verhaal,” legt Mukendi-Kalonji uit.
Dube voert eigenlijk een dubbele functie uit omdat ze naast ambassadeur van Karibu mede-oprichter en bestuurslid van Undivided is. Undivided is een diversiteitsplatform dat als doelstelling heeft de universiteit inclusief te maken op de drie fronten: onderwijs, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Dat doet het onder andere door studenten en personeel samen te brengen. Maar hoe ziet Dube haar dubbele functie zelf?
“Om te beginnen is de directe link tussen Undivided en Karibu de dekolonisatie binnen het onderwijs. Een concreet voorbeeld is hoe Congo en andere Afrikaanse landen weergegeven worden in ons curriculum. Undivided en Karibu kunnen een bepalende rol spelen om daar verandering in te brengen. Daarnaast kunnen de twee organisaties partners zijn om debatten te organiseren over hun raakvlakken. Ik zal proberen om een schakel tussen beide partners te zijn.”
Authenticiteit en eerlijkheid
Karibu volgt ook de politiek maar ze konden zich niet vinden in het hoofdstuk van het Vlaams regeerakkoord waarin verenigingen die zich op etnisch-culturele minderheden baseren, niet meer gesubsidieerd worden. “Ik vind die stelling absurd. Waarom mogen bijvoorbeeld studenten uit Limburg probleemloos een studentenvereniging oprichten, maar worden wij in een hokje geduwd wanneer we zoiets oprichten? De bedoeling van Karibu is niet om een exclusieve studentevereniging voor alleen Afrikanen te zijn."
"We willen de Afrikaanse cultuur tonen en ernaast ook laten zien hoe divers Afrika is. We willen gewoon ons eigen verhaal vertellen én dat delen met andere mensen. We willen zo authentiek en eerlijk mogelijk zijn met de buitenwereld,” antwoordt Sadala. “Zoals gezegd willen we een safe space voor onze studenten creëren. Elke persoon die die veilige ruimte respecteert, is meer dan welkom bij Karibu. We maken zeker geen onderscheid op vlak van origines”, verduidelijkt Mutagazwa.
Sadala vindt ook dat de segregatie een persoonlijke keuze is. “We moeten de diversiteit binnen onze maatschappij leren aanvaarden. Het is niet aan de minderhedengroepen om zich aan te passen, het is de taak van diegenen die zich in gevaar voelen om ons te aanvaarden zoals we zijn”. Sunzu sluit aan bij Sadala en Mutagazwa en beklemtoont dat Karibu geen rebellie wil uitlokken. “We willen gewoon onze cultuur en onze persoonlijkheden uitdragen. Het is zeker niet de bedoeling om te segregeren”.
Dube vindt de stelling dat de organisatie voor verdeeldheid zou zorgen ook absurd en is van mening dat het mogelijk is om bepaalde deelidentiteiten uit te dragen. Ze vindt het jammer dat de Vlaamse regering assimilatie wil promoten. “Het is onmogelijk om de ene identiteit opzij te zetten voor de andere. Kijk, onze samenkomst vormt geen bedreiging en als ze het toch zo willen interpreteren, dan is dat hun probleem, niet het onze.”
"We vinden dat de KU Leuven niet genoeg inspanningen levert op vlak van diversiteit"
- Félicia Mukendi-Kalonji, voorzitter
Het toont volgens Mukendi-Kalonji aan dat sommige Vlamingen bang zijn voor de opkomst van diversiteit. Lasong Dikese vindt het hypocriet dat Belgen gewoon “één volk” vormen voor de nationale voetbalploeg, maar dat sommige Vlamingen in andere gevallen niets te maken willen hebben met Walen en/of Brusselaars. Hij vindt het ook raar wanneer iemand racistisch uithaalt met slogans als “Ga terug naar je land!” terwijl veel kinderen met een migratieachtergrond hier geboren en getogen zijn. Sunzu vraagt zich daarom af waarom Belgen met migratieachtergrond zich niet als Belgen beschouwen, terwijl dat bij Fransen, Nederlanders of zelfs Amerikanen een normale zaak zou zijn.
Het is fascinerend om te zien hoe de bestuursleden geboeid zijn door de hedendaagse gebeurtenissen en dat ze ondanks de negativiteit niet bang zijn hun mening te uiten. Ze geven een beeld van studenten die aan de ene kant recht in hun schoenen staan, maar aan de andere kant de deur willen openen voor een interculturele en inclusieve dialoog.
Tijd van polarisatie en verrechtsing
Dat er veel vraag is naar zo’n studentenvereniging, was door de massale aanwezigheid bij het eerste (informele) infomoment van Karibu meer dan duidelijk. Er waren maar liefst zeventig studenten aanwezig. “Ik had de meeste studenten ervoor nog geen vijf keer gezien. Ook dat was voor mij een bewijs dat een vereniging zoals Karibu broodnodig is in Leuven,” legt Mukendi-Kalonji uit. “Toen ik Karibu heb leren kennen, heb ik niet geaarzeld om mee op de trein te springen! Ik voelde me er meteen thuis,” legt een ontroerde Mutagazwa uit.
“We vinden ook dat we in tijden van polarisatie en verrechtsing een tegengewicht kunnen bieden in het Leuvense studentenlandschap. Daarbij is het wel jammer dat we zelfs op vlak van studentenverenigingen rekening moeten houden met een politiek spectrum. Iedereen denkt dat Afrikanen per se links zijn maar dat is natuurlijk niet zo,” legt Mukendi-Kalonji uit.
Wat willen de bestuursleden tot slot nog toevoegen? “Ik hoop dat Karibu een langdurig project wordt en dat we samen leuke momenten kunnen beleven. Mijn wens is dat mensen zich binnen de organisatie terugvinden en de vereniging als een “thuis” zien,” zegt Mukendi-Kalonji. “We hebben moeilijkheden gehad in het begin van onze hogeronderwijsloopbaan omdat we elkaar niet vonden . We hopen dat dat niet het geval zal zijn voor toekomstige studenten” legt Dube uit.
Karibu hoopt in de toekomst ook door te wegen in het diversiteit- en inclusiviteitsdebat. “We vinden dat de KU Leuven niet genoeg inspanningen levert op vlak van diversiteit en we hopen dat we een stem kunnen hebben binnen dit debat,” legt Mukendi-Kalonji uit. Ernaast willen ze verder werken aan de interne structuur. “We beseffen dat het ons tijd zal kosten om aspecten zoals interne verkiezingen in orde te brengen, maar we willen zeker dat het volgend bestuur verder kan werken vanuit een fundamentele basis,” legt Dube uit. “We zien bovendien dat studentenverenigingen die al langer bestaan, nu gefinancierd worden door oud-studenten. Waarom zou dat niet mogelijk zijn bij ons? Mijn droom is dat mijn kind ooit lid wordt van Karibu,” besluit Lasong Dikese die beurtelings door de overige bestuursleden wordt toegejuicht.
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Nieuwsblad op 17/10/2019