In Lübeck komen kunst, film, literatuur en geschiedenis naadloos samen. We kennen deze stad ook uit de romans van Thomas Mann en Gunter Grass of als de stad van de zeven torens, omringd door water. Het Duitse Lübeck heeft alles in huis voor een ideale citytrip.
Lübeck is een bakstenen stad met karakter en wordt vaak omschreven als ‘de koningin van de Hanzesteden’. Het is dan ook niet verwonderlijk dat UNESCO in 1987 voor het eerst in Noord-Europa een volledig historische binnenstad tot cultureel erfgoed uitriep. De eeuwenoude gebouwen aan het water ademen een romantische sfeer die de charme van Brugge en Venetië weet te evenaren.
Een blikvanger is Holstentor, de imposante toegangspoort van de Hanzestad. Met haar licht asymmetrische torens en zwart geglazuurde stenen vormt ze een identiteit voor de stad. Bezoekers kunnen zich verdiepen in de geschiedenis van de Hanze, het samenwerkingsverband tussen verschillende handelaren en steden, in het Europäischen Hansemuseum. Het museum opende afgelopen voorjaar haar deuren en is het grootste museum ter wereld dat zich toelegt op die geschiedenis.
Lübeck bleef grotendeels bewaard tijdens de oorlog dankzij de interventie van de toenmalig Zwitserse president van het Rode Kruis, Carl Jacob Burckhardt. Na een nachtelijke luchtaanval in maart 1942 riep hij Lübeck uit tot bevoorradingshaven voor de geallieerde krijgsgevangenen. In tegenstelling tot vele andere Duitse steden werd daardoor slechts een vierde van de stad vernield. Al kregen enkele kerken het zwaar te verduren, zoals de Sint-Mariënkerk. Aan de voet van de zuidertoren liggen de restanten van twee van de elf historische klokken. Die luidden nog eenmaal toen ze tijdens de luchtaanval naar beneden donderden.
Kunstmetropool
Exact honderd jaar geleden opende het St. Annenmuseum haar deuren. Dat valt mooi samen met het vijfhonderdjarig bestaan van het klooster waarin het museum gevestigd is, dus moesten die historische gebeurtenissen gevierd worden. Het resultaat is een grootse tentoonstelling, ‘Lübeck 1500. Kunstmetropool aan de Baltische Zee’, die zich specifiek concentreert op de periode van 1470 tot 1540, toen Lübeck de kunsthoofdstad van het Baltische Zeegebied was. Het groeide uit tot een samenwerking tussen vijf Europese landen, met een unieke expositie waar maar liefst 100 topstukken worden tentoongesteld. De indrukwekkende verzameling aan iconen, kelken, beelden, altaarstukken, triptieken, enzovoort tonen Lübeck uit de periode rond 1500.
Een interessant stuk uit de collectie is het portret van Hermann Bonnus. Deze belangrijke figuur uit de Reformatie werd na zijn dood geschilderd toen hij drie dagen opgebaard lag in St. Marien Kirche. Het is niet zozeer het portret van de ogenschijnlijk slapende Bonnus dat de aandacht trekt, maar de grote houten omkadering met Latijnse inscripties. Dat kader werd enkele jaren geleden teruggevonden in een opslagruimte van het museum nadat het een eeuw lang in de vergetelheid vertoefde. De expositie is nog tot 10 januari 2016 te bezichtigen.
Ook de permanente collectie van het St. Annenmuseum is het bekijken waard. Het voormalig klooster vormt een doolhof aan gangen en kamers vol verborgen schatten. Het is een testament van de tijd dat je een mooi beeld geeft van Lübeck door de jaren heen.
Literatuur, lantaarns en marsepein
Lübeck is ook een stad met een literair verleden. Niemand minder dan Nobelprijswinnaars voor de literatuur Günter Grass en Thomas Mann leefden er. Manns semi-autobiografische roman ‘Buddenbrooks’ speelt zich af in de stad. Het Thomas Mannmuseum is dan ook gevestigd in het Buddenbrookshaus. De verschillende ruimtes nemen je mee in de levens van de familie Mann, maar het museum is ook een plaats waar fictie en realiteit samenkomen. Zo krijg je de kans om met een exemplaar van Buddenbrooks in de hand door enkele kamers te wandelen. Alle meubels en voorwerpen die je tegenkomt zijn voorzien van een kaartje met een paginanummer zodat je zelf een klein beetje in het boek stapt.
Naast haar verscheidenheid aan musea en bezienswaardigheden is Lübeck een aangename stad om rond te wandelen. De binnenstad is een netwerk van pittoreske straatjes en passages die allemaal even gezellig ogen. Via de kleine doorgangen onder de huizen kom je uit op gezellige binnenpleintjes waar vroeger kleine huisjes stonden voor het huispersoneel. De stad ademt nog steeds iets romantisch en de passages worden op verschillende plaatsen verlicht met authentieke straatlantaarns op gas. De stad heeft vandaag nog drie mensen in dienst die instaan voor het onderhoud van de 350 lantaarns. Gelukkig worden de gaslantaarns tegenwoordig al mechanisch aangestoken.
Na al dat wandelen kunnen zoetekauwen terecht bij Café Niederegger. Deze vooraanstaande marsepeinfabrikant zorgt al acht generaties lang voor de heerlijkste lekkernijen. In het Niederegger café kan je genieten van een marsepeincappuccino, marsepeingebak of marsepeinlikeur. Op de tweede verdieping is er een gratis tentoonstelling over de geschiedenis van de Niedereggermarsepein.
Nosferatu
Tot slot zijn ook filmliefhebbers in Lübeck aan het juiste adres. De Salzspeicher gebouwen, voormalige zoutopslagplaatsen, dienden namelijk als decor voor acteur Max Schreck in F. W. Murnaus Nosferatu uit 1922.
Kortom, in deze prachtige stad, die een rijk verleden kent, valt veel te ontdekken. Een aan te raden citytrip.
© 2015 – StampMedia – Heleen Vanschoenwinkel
