Schrijven vanuit vooroordelen gebeurt al te vaak. Dat gebeurde helaas ook deze week op de site van StampMedia. Na het zien van Femme de la Rue wil Sander Carollo dat alle moslims verantwoordelijkheid nemen voor wat sommige moslims doen. De boodschap van de documentaire is hem ontgaan.
Zijn titel kondigt het al aan: hij heeft het over een gemeenschap. De leden van deze gemeenschap moeten in de spiegel kijken en zeggen 'foei, wat zijn we slecht bezig'. Of iets als 'die ene man die ik niet ken en die een vrouw uitgescholden heeft voor hoer, dat is wellicht een moslim, en dus moet het ergens ook wel aan mij liggen.' Hoewel Carollo in twitterdiscussies beweert dat hij moslims niet over één kam scheert, getuigt zijn tekst van het tegendeel. Je zou denken dat de tijd voorbij is waarin we nog moeten uitleggen wat aan zijn denkwijze verkeerd is. Maar ik schrijf even verder.
Wanneer er op Twitter kritische vragen gesteld worden over zijn artikel, vraagt Carollo of de moslimgemeenschap wel acties onderneemt tegen seksisme. In zijn visie zijn moslims dus niet alleen collectief verantwoordelijk, maar zijn ze ook apathisch ten opzichte van seksisme. Over de commentaren van enkele moslims onder zijn artikel beweert de auteur dat zij zijn stelling niet tegenspreken. Hij lijkt niet begrepen te hebben dat de titel van zijn stuk een scheve basis heeft, zoals een moslima hem tevergeefs tracht uit te leggen. Nergens kan hij antwoorden op de terechte inhoudelijke argumenten uit de reacties onder zijn artikel.
Sofie Peeters, de maker van de documentaire Femme de la Rue, zei duidelijk dat dit niet mag beperkt worden tot één gemeenschap of één cultuur. Er zijn gelukkig andere verstandige stemmen die streven naar een nuttig debat. Een discussie tussen Bleri Lleshi en Katheen Cools bijvoorbeeld verloopt op een volwassen en constructieve manier. Maar sommigen geraken niet voorbij het niveau van vooroordelen. Getuige daarvan zijn de verschenen commentaren die duidelijk een anti-islamitische agenda hebben. Het stuk van Sander Carollo is er zo een.
Zwak en ongeloofwaardig
In de titel van het stuk lijken alle moslims verantwoordelijk te zijn. Maar bij de aanvang van het artikel lijkt Carollo wel even tot inkeer te komen. Hij schrijft dat slechts een minderheid zich schuldig maakt aan het seksisme dat Vlaanderen zag in Femme de la Rue. We hebben het hier over het seksisme van bruine mannen. De seksistische reclame, die Peeters als vrouw ook storend vindt, bespreken we niet.
Blijkbaar belet het besef dat het gaat om een minderheid Carollo niet om verder te klagen over een hele gemeenschap die zich niet schuldig wil voelen voor de daden van een minderheid.
Het is ironisch dat Carollo de discriminatie van homo's en vrouwen aanklaagt terwijl hij ook oproept om een probleem als seksisme te benaderen als een moslimprobleem. Daarom dat deze invalshoek zo zwak en ongeloofwaardig is als hij meent vormen van onderdrukking te willen aanklagen. Daarom zou ik Carollo, en iedereen die het met zijn tekst eens is, willen vragen om eens goed stil te staan bij de manier waarop ze de waardigheid van moslims aantasten. Misschien zien ze dan in dat ze geen haar beter zijn dan de vieze mannen in Femme de la Rue.
Ik zou hier kunnen afronden, en verder rustig van de ramadan proberen te genieten, maar ik ga toch even in op waar het artikel van Carollo scheef loopt.
Nieuw Vlaams taboe?
Hij heeft het over minimaliseren: "Maar dat is geen reden om de problematiek te minimaliseren of de verantwoordelijkheid bij anderen te leggen." Wie minimaliseert? Lleshi? Fadil? Choua? Of Sofie Peeters die net het debat over seksisme wilde beginnen? Problemen in hun context benaderen wil niet zeggen dat je het probleem kleiner maakt dan het is. Het betekent wel dat je het hele plaatje meegeeft waarin het probleem zich voordoet, zodat zowel alle oorzaken als hopelijk ook alle mogelijke oplossingen duidelijk worden. Zo gebeurt dat in een beschaafd debat. Maar iets in zijn context plaatsen wanneer het gaat of lijkt te gaan over moslims of etnische minderheden is blijkbaar het nieuwe taboe in Vlaanderen. De beschuldiging van minimaliseren slaat nergens op en heeft enkel als doel om niet voorbij vooroordelen te kijken.
Het is ook geen poging om de verantwoordelijkheid van vrouwonvriendelijke mannen te ontkennen. Het is vreemd dat deze beschuldiging opduikt zonder dat mensen zoals Lleshi iets ontkend hebben. Het zijn de woorden en daden en de mentaliteit van seksistische mannen die het voor verschillende vrouwen vreselijk onaangenaam maken om te gaan wandelen, staan of zitten waar ze willen. Het ligt dus ook niet aan de kledij of houding van vrouwen. Net zoals het de woorden en daden van sommige politici zijn die het voor vrouwen met een hoofddoek onmogelijk maken om te werken of studeren waar ze willen. Hun keuze voor een hoofddoek mag ook geen excuus worden voor hun discriminatie.
Moslima's verantwoordelijk
En nu we het toch over moslimvrouwen hebben: hoe komt het dat mensen als Carollo denken dat het seksisme dat Femme de la Rue aanklaagt nergens besproken wordt door moslims? Waarom zou het geen onderwerp zijn in verenigingen van moslims, in moskeeën en bij moslimgezinnen thuis? Het is voor hen geen ver-van-mijn-bedshow. Ook moslima's, ja, ook die met een hoofddoek, krijgen te maken met ongewenst vulgair taalgebruik op straat.
Bij het lezen van argumenten zou je denken dat het hier gaat om een simpel verhaal van bruine allochtone mannen die een gevaar vormen voor blanke of autochtone vrouwen. Dat ook bruine of allochtone moslimvrouwen last hebben van hetzelfde seksisme lijkt hij te vergeten. Nog moeilijker is het misschien om te realiseren dat bruine en zwarte vrouwen ook te maken krijgen met een seksisme van blanke autochtone mannen. Er is immers door hen (nog) geen documentaire hierover gemaakt die op Canvas uitgezonden wordt.
Onder het stuk van Carollo op de site van StampMedia reageert ene Fatma: "Ik ben een moslima en het doet me verschrikkelijk pijn om dit artikel te lezen. Ik ben een dorpskind en telkens wanneer ik naar Brussel ga om lekker te eten in Simonis, maak ik hetzelfde mee. Als moslima met hoofddoek raak ik OOK gefrustreerd, wil ik die mannen in elkaar slaan enz.”
Het artikel is inderdaad pijnlijk om te lezen als moslima want als Carollo het over een moslimgemeenschap heeft dan moeten volgens hem ook de vrouwelijke leden de verantwoordelijkheid van seksistisch gedrag bij henzelf leggen. Ze krijgen hier dan dubbel te maken met het verwijt dat ze zelf de oorzaak zijn. Sowieso krijgen ze al net als iedere vrouw te horen dat ze toch wel iets gedaan moeten hebben om het 'uitgelokt' te hebben.
Wat Fatma vertelt over Brussel herken ik. Hoe graag ik onze hoofdstad ook bezoek, ik vind het niet altijd leuk om daar te wandelen. Een tijd geleden beloofde ik mezelf om niet meer te zwijgen als een man iets roept, maar om terug te roepen dat hij zich zou moeten schamen. Hij dus, en niet de hele Brusselse moslimgemeenschap.
Onzichtbaarheid
Het is veelzeggend dat Carollo ervan uit gaat dat er niets gebeurt, of niets besproken wordt rond deze problematiek omdat hij er simpelweg nog nooit iets van heeft gezien of gehoord. Hij zou in staat moeten zijn om te bedenken dat iets niet zien niet betekent dat het niet bestaat. Wanneer gaan journalisten zoals hij ontdekken dat moslims mensen zijn? Ze bespreken dezelfde problemen als vele van hun andere landgenoten, en ze zoeken ook naar een aanpak en oplossingen, net zoals andere mensen.
Daarnaast proberen ze elkaar ook tips te geven over hoe je het beste omgaat met racistische of seksistische opmerkingen, zoals deze week nog het geval was in een Gentse moskee. Carollo koos om selectief te kijken en creëerde een onzichtbaarheid die de basis van zijn conclusie werd: moslims doen niets, zijn allemaal verantwoordelijk en dus wacht hij op de dag dat ze allen verantwoording afleggen.
Uncle Tom
Een ander vreemd deel in zijn artikel is waar hij doet alsof Lleshi vindt dat seksistisch gedrag niet bestraft hoeft te worden. Waar zegt hij dat? Hij zegt duidelijk dat het een goede zaak is dat minister Milquet de strijd aanbindt tegen seksisme. De kritiek van Lleshi die gericht is op sommige delen van een elite in etnische minderheden heeft Carollo ook niet echt begrepen. Lleshi doelt op een elite die snel meedoet met een islamofobisch discours en dit zogezegd uit bezorgdheid om de emancipatie van de eigen gemeenschap. Specifiek had Lleshi het over politicus Hicham El Mzairh. Die laatste uit zijn zogenaamde zelfkritiek op een manier die doet vermoeden dat het gaat om een verlangen naar complimentjes van al wie ervan uit gaat dat een probleem als seksisme ingebakken zit in het DNA van moslims. Zoals een andere StampMedia-collega het omschrijft: "...het (te) vaak op Uncle Tom wijze gebeurt: motivatie is niet het bieden van oplossingen, wel het werken aan een eigen imago.” Wil je opvallen bij, en geprezen worden door bevooroordeelde niet-moslims, dan is culturaliseren en moslimbashen the way to go.
"De mannen die ik op mijn weg kruiste in de Anneessenswijk zijn om te beginnen al geen juiste weerspiegeling van de volledige allochtone gemeenschap”, zegt Sofie Peeters. Maar Carollo negeert haar observatie en dringt erop aan om seksisme te herleiden tot iets dat ingebakken zit in een allochtone moslimcultuur. Ook El Mzairh vindt dat alle Brusselse moslims zich moeten schamen.
Peeters roept politici op tot "sensibilisering over gelijkheid tussen man en vrouw in scholen, jeugd- en buurthuizen.” Maar El Mzairh en co hebben liever dat we over moskeeën praten. Het verschil in visie is duidelijk: het sensibiliseren van iedereen versus het sensibiliseren van enkel moskeebezoekers. Oftewel een probleem van een hele maatschappij versus een probleem van moslims.
Carollo heeft het verder ook nog over 'jonge moslims in de wijk'. Hij vraagt zich af of een debatavond die georganiseerd werd door de holebivereniging Merhaba, in samenwerking met andere organisaties van minderheden, jonge moslims in wijken bereikt. Wie bedoelt hij eigenlijk? De auteur van het artikel over die debatavond ben ik, een 'jonge moslim in de wijk' in Genk. Gaat het over de wijk van de religieuze moslimjongen die homo is die ik die avond sprak? Is hij met zijn identiteit als moslim ook verantwoordelijk voor de homofobie die hij ervaart? En waarom gaat het in de tekst van Carollo eigenlijk alleen over moslims terwijl dat artikel gaat over een brede groep van etnische minderheden in België? Hij vraagt dus om een aanpak die homofobie bestrijdt, leest hoe tijdens een debatavond hetzelfde besproken wordt.. en dan klaagt hij verder.
DSK is moslim?
Carollo schreef een opiniestuk waarin hij klaagt over mensen die volgens hem de verantwoordelijkheid van de daders bij anderen zoeken, terwijl hij zelf oproept om de verantwoordelijkheid bij anderen te leggen.
Kortom, het gaat hier om een kortzichtige tekst. Tot en met het einde blijft hij zweven in een Vlaanderen waar bij de autochtone Vlaming vrouwenonderdrukking en homofobie geen probleem meer zijn. Voor seksisme bij niet-moslims blijft hij blind. Een artikel van de Britse krant The Guardian over seksisme met voorbeelden als Dominique Strauss-Kahn toont voor hem aan dat in heel Europa 'gelijkaardige problemen met moslims' zijn.
Hopelijk stoppen journalisten met dit gedoe. Dan kunnen we met z'n allen focussen op wat we hier niet uit het oog mogen verliezen: seksisme, een maatschappelijk probleem dat we niet mogen aanvaarden.
© 2012 - StampMedia - Hasna Ankal
