Bij veel gezinnen is het klimaat een dagelijks gespreksonderwerp aan de keukentafel. Als burger kunnen we minder vlees eten, de auto links laten liggen, minder lang douchen, onze huizen goed isoleren, en nog zoveel meer. Maar zijn onze politici bereid om drastische maatregelen te nemen? Dat is de vraag van de generatie die nu op straat komt.
Spijbelen of wake-up call?
Er wordt vaak gezegd dat de klimaatspijbelaars naar Brussel gaan om de lessen van die dag niet te hoeven bijwonen. Maar spijbelen is het probleem niet. De “klimaatspijbelaars” willen net een wake-up call geven.
Het moet gedaan zijn met naast de kwestie te praten. Vandaag moeten we met al onze kennis samenwerken aan een oplossing die iedereen ten goede komt. Links, rechts, rood, groen, blauw, oranje, geel of zwart? Dit essentiële hoofdstuk van de samenleving heeft geen politieke kleur. Het klimaat is een apolitiek gegeven dat Europees, en liefst op globaal niveau, opgelost wordt.
Huiswerk van de regering
Als we al onze vragen opdelen in verschillende categorieën, kunnen we beginnen met de hoofdvraag: is het klimaat een hoofdprioriteit van onze regering?
Vele burgers vinden van niet, daar is het ontslag van Joke Schauvliege een bewijs van. Rob Embrechts, professor emeritus Internationale Economie aan de Universiteit Antwerpen, geeft uitleg: “CD&V probeerde de klimaatbetogingen onderuit te halen, maar die bom is in hun eigen gezicht ontploft. Daaruit kunnen we afleiden dat de focus van de regering op dat moment niet bij het klimaat zelf lag.”
Wij ZIJN het klimaat
Heeft het beleid, niet enkel in België, genoeg aandacht en respect voor het feit dat alles in onze maatschappij van de natuur is of de natuur IS? Er was al enige aandacht voor het klimaat. De klimaatmarsen hebben dat in een stroomversnelling gebracht. Maar de omwenteling hangt in de lucht en het is belangrijk dat we nu met concrete acties komen. Beseffen dat wij het klimaat ZIJN is een eerste stap. We moeten ons respect voor Moeder Aarde herwinnen en actief strijd voeren voor de Aarde, die we anders wel eens zouden kunnen verliezen.
Politieke helden
Moeten we allemaal beginnen panikeren dat de wereld ten onder zal gaan? Neen. Moeten we bij de pakken blijven zitten en samen treuren? Neen.
We moeten stoppen met de focus leggen op het debat, en beginnen samenwerken. De focus moet op de oplossingen liggen. Want die zijn er. Stel je eens voor wat voor politieke helden ze zullen zijn, wanneer ze de mensheid en de hele wereld redden van een pijnlijke val. Die geschiedenis kunnen we dan verder vertellen aan de generaties die na ons komen. Stel je voor…
En wat met de mentaliteit van iedereen op onze planeet? Als enkeling veel proberen te doen voor een beter klimaat is fantastisch. Spijtig genoeg zijn diegenen die hun levensstijl aanpassen voor een beter klimaat, in de minderheid. Het is dus van algemeen belang dat die mentaliteit verandert. We moeten consequent omgaan met het ontginnen van grondstoffen, en vooral niet ontkennen dat er een probleem is. Het is er en WIJ kunnen er SAMEN iets aan doen.
Het klimaat is als roken
Professor Rob Embrechts vergelijkt het met roken: “We weten allemaal dat roken ongezond is, maar toch doet een groot deel van de bevolking het. We weten dat onze levensverwachting daalt als we roken. Ook wat het klimaat betreft weten dat we niet goed bezig zijn, en toch doen we er samen niet genoeg aan. We blijven samen gezellig roken, we blijven samen gezellig vervuilen. We weten ongeveer wat de gevolgen zullen zijn over x-aantal jaar, maar eerst moeten we nog wat meer produceren en consumeren, want dat is goed voor onze economie. En liefst zo goedkoop mogelijk, want dat is gezond voor de bedrijven.”
En dan komen we bij de laatste vraag: hoe ver reiken invloed en macht van de multinationals?
Toestaan of belasten?
Professor Embrechts beschrijft het zo: “Eerst moet je gaan kijken naar wie er het meest produceert en consumeert. Vervolgens ga je kijken naar wat er wordt uitgestoten en hoe vervuilend dat is. En dan ligt de bal in het kamp van de regeringen. Zij zijn degenen die er voor kunnen zorgen dat de rijke organisaties al dan niet zullen belast worden op hun vervuiling.”
Professor Embrechts vertelt ook dat de ecologische problematiek tegelijkertijd gekoppeld is aan de sociaal-economische. Hoe zeer zijn we bereid om individueel ons steentje bij te dragen? Zullen we iedereen mee krijgen in deze moeilijke kwestie?
Een nieuw beleid
De discussie over het zoeken naar een oplossing voor het klimaat is zo moeilijk, omdat ecologie en economie steeds verder uit elkaar gedreven worden. Professor Embrechts beaamt: “Alles wat wij economisch doen, heeft een voetafdruk. We staan dus voor een dubbel probleem. Als we op zoek zijn naar een fatsoenlijk klimaatbeleid, zijn we automatisch op zoek naar een nieuw sociaal-economisch beleid. Vandaag staan we voor zo’n grote economische welvaart, dat we die alleen maar verdedigen.”
Onze neergang
Moeten we dan een kritische analyse maken van ons huidig systeem? Prof. Embrechts vertelt dat elke ideologie die boven het klimaat wordt gesteld, uiteindelijk onze neergang kan worden. Embrechts: “Zo zit de mens in elkaar. Op dit moment steunen wij door ons consumptiegedrag de grootste vervuilers op deze planeet. Zaken zoals de vrije media zorgen er gelukkig voor dat we te weten kunnen komen hoe het er echt aan toe gaat.”
Het probleem met de rijke organisaties is dat ze zorgen voor meer jobs. En dat is goed voor die welvarende economie. De politiek hoort dat graag en zo kan men aantonen aan de hand van cijfers hoe goed we bezig zijn. De grote valkuil in die welvarende economie is dat we te weinig aandacht besteden aan de belangrijkste zaak, en dat is het klimaat.
Investeren in hernieuwbaar
Want willen die rijke organisaties geld blijven verdienen, en wil de overheid goede cijfers kunnen voorleggen, dan moeten zij beginnen met de problematiek aan te pakken. Ze mogen de problemen vooral niet negeren of erger nog, ze ontkennen.
De focus ligt dus verkeerd. We moeten samenwerken, niet elkaar tegenwerken. Politici hebben gelijk als ze zeggen dat iedereen moet meekunnen in dit hele verhaal. Als zij hun verantwoordelijkheid nemen, kunnen ze de grote vervuilers belasten op wat ze uitstoten, en dat geld investeren in hernieuwbare energie. Dat zijn extra inkomsten die we nuttig kunnen investeren.
Ons politiek systeem moet beginnen met de macht terug naar zich toe te trekken. De multinationals betalen miljoenen dollars/euro’s om de belastingen op hun vervuiling te omzeilen. Maar stilaan zijn meer en meer mensen wél bereid stappen te zetten voor een beter klimaat. Iedereen die er zo over denkt, moedig ik aan om te blijven geloven en verder te doen met wat jullie bezig zijn. Want wij zijn geen doemdenkers.
“Change is coming whether you like it or not.” – Greta Thunberg
Dit artikel werd gepubliceerd door Mirari op 14/03/2019
