De foto’s van vijf Belgen, die omgekomen zijn op rampvlucht MH17, prijkten op de weekendeditie van vier Vlaamse kranten. Daarbij werd de volledige naam van elk van de slachtoffers vermeld. Het doet herinneringen aan het privacyschandaal in de nasleep van de busramp in Sierre opflakkeren. “Twee jaar na de heisa gebeurt exact hetzelfde.”
Vijf Belgen zijn omgekomen bij een tragische vliegtuigcrash in Oekraïne. Dat is het droeve nieuws dat de voorbije dagen krantenpagina's en nieuwsbulletins vulde. Toch zorgt de publicatie van namen en foto's van de slachtoffers voor enige polemiek. Is dit nog nieuws of gewoon sensatiebelustheid?
“Twee jaar na de heisa rond de gepubliceerde foto's van de slachtoffers in Sierre gebeurt weer exact hetzelfde. Er wordt gezegd dat de nabestaanden toestemming tot publicatie gegeven hebben, maar ondanks die toestemming vind ik dat je dit niet publiceert”, zegt Rik Van Puymbroeck, journalist bij De Morgen. De krant besloot, net als De Standaard en De Tijd, een serene voorpagina te brengen.
Volgens Van Puymbroeck worden de foto's enkel voor economische redenen gepubliceerd. “Je kan van je voorpagina wel een monument maken, maar doe dat dan sereen en in waardigheid - niet met foto's van slachtoffers. Dat dient enkel om de verkoop aan te zwengelen, niet als eerbetoon of dergelijke.”
“Juridisch geen probleem”
De meningen over het publiceren zijn verdeeld. “Het is een problematische kwestie”, klinkt het bij de Privacycommissie. “Aan de ene kant heb je de persvrijheid, maar aan de andere kant moet je ook de integriteit van de slachtoffers garanderen. Je moet daar een evenwicht tussen zoeken.”
“Juridisch gezien is er eigenlijk geen probleem met het publiceren van de foto's,” verklaart KU Leuvenprofessor Jos Dumortier, die gespecialiseerd is in privacyrecht. Er moet volgens hem een verschil gemaakt worden tussen deontologische regels en de wetgeving. “Van rechtswege mag een journalist die foto's gebruiken omdat die toegankelijk zijn voor iedereen. Hiervoor beroepen journalisten zich meestal op het citaatrecht, waardoor er geen toestemming aan de fotograaf gevraagd moet worden”, licht Dumortier toe.
Openbaar?
Flip Voets, ombudsman bij de Raad voor de Journalistiek, deelt Dumortiers mening. “Het is een grote internationale ramp, dat raakt de mensen natuurlijk. Zeker als er ook slachtoffers van bij ons verwikkeld zijn. In dat opzicht dient het de publieke opinie als ze die foto's publiceren.”
Toch zou Voets de zaak nog niet te vlug van de baan vegen. “Er een probleem kunnen zijn met de manier waarop zij aan die afbeeldingen geraakt zijn. Staan die wel openbaar op het internet? Maar tot nu toe zijn daaromtrent nog geen klachten binnengelopen.”
Sierre
In maart 2012 hebben de hoofdredacteurs van Het Nieuwsblad, Het Belang Van Limburg en Het Laatste Nieuws hun excuses aangeboden, omdat zij de foto's van de minderjarige slachtoffers in Sierre gepubliceerd hadden. Dat gebeurde zonder medeweten van de nabestaanden.
De vergelijking met Sierre zou Voets niet maken. “Elke zaak moet apart bekeken worden. Dit is een complexe materie. Bij de busramp in Sierre ging het om kinderen, maar aangezien het hier volwassenen zijn liggen de kaarten weer anders.” Een beetje onderzoek leert dat de foto van de minderjarige Steven vanop de site van KFC Brasschaat is geplukt. "Als er een klacht binnenkomt, dan zal die zaak grondig onderzocht worden", verzekert Voets.
© 2014 – StampMedia – Dominic Zehnder
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 25/07/2014
