Schrijfster Myriem El-Kaddouri is 29 jaar en komt uit West-Vlaanderen. Ze is van opleiding jurist, is vijf jaar advocaat geweest en is nu bezig met het behalen van een doctoraat aan de KU Leuven. Daarnaast is ze ook dichter en sinds kort ook stadsdichter van Kortrijk. Recent bracht ze haar debuutbundel uit: ‘Hier ligt de waarheid in overdaad’.
Hoe was het om een debuutbundel uit te brengen?
Myriem El-Kaddouri: “Heel eng, ik schreef altijd al sinds ik klein ben. Dat is een manier om de dag van mij af te schrijven. In een eerste fase ben ik dat beginnen delen met de mensen, maar dat is dan online en veel minder eng, omdat je het gevoel hebt dat je er een soort van controle over hebt en het kan terugtrekken op elk moment.”
“Dan waren er verschillende uitgeverijen die me contacteerden en dat is natuurlijk zo’n verborgen kinderdroom. Ik heb dan gekozen voor Uitgeverij Vrijdag, nu is dat Uitgeverij Pelckmans geworden. Mijn dichtbundel komt op de valreep nog uit bij Uitgeverij Pelckmans, maar het hele proces heb ik wel gedaan bij Uitgeverij Vrijdag, intussen al een tweetal jaar geleden.”
“Dan had ik al vele gedichten die ik had geschreven herwerkt, maar het was wel een mega groeiproces geweest, de gedichten die ik in het begin had, versus degene die ik nu heb. Ik vind het super eng nu dat mensen het kunnen lezen en op hun salontafel hebben kunnen liggen, en op hun nachtkastje, en er elke keer opnieuw naar kunnen grijpen, dus nu laat ik echt de controle over mijn woorden helemaal los, of zo voelt het toch.
Wat was de inspiratie om deze bundel uit te brengen?
“Ik vind dat moeilijk om te zeggen omdat ik niet specifiek een visie voor ogen had.Het is eigenlijk spontaan proces. De dingen waar ik veel mee bezig ben, dat zijn de dingen waar ik over schrijf. En in het begin ging dat veel over angsten., Maar ik ben daar zelf op persoonlijk niveau heel veel in gegroeid”
“Als ik bijvoorbeeld kijk naar alle gedichten die ik heb geschreven na 7 oktober (de dag waarop Hamas Israël aanviel waarop Israël sindsdien de oorlog in Gaza begon, red.) , hebben ze heel veel te maken met de genocide in Palestina. Dus het zijn heel vaak de zaken die mij bezighouden of die ik zie in mijn omgeving. Het gaat niet noodzakelijk altijd voer mezelf. Dus de rode draad door die dichtbundel is mezelf, en niet noodzakelijk ‘Ik had een visie en dan heb ik gedichten geschreven die daaraan moesten voldoen’.”
Zijn er nog politieke of socio-culturele onderwerpen die u aanspreken om over te schrijven?
“Het gaat heel vaak over rechtvaardigheid in het algemeen, en identiteit. Als iemand met een migratieachtergrond ben je altijd een beetje op zoek naar je identiteit of jouw plaats in de wereld. Dat is ook een heel groot onderwerp in de dichtbundel, naast het feit dat ik een vrouw ben. Dat speelt allemaal mee in de gedichten die ik heb geschreven.
Om even terug te komen op ‘vrouw met migratieachtergrond’: wat is uw afkomst?
“Mijn beide ouders zijn in Marokko geboren en zijn naar België gekomen op vrij jonge leeftijd, zes en zeven jaar, dus ze zijn hier ook naar school geweest. Het was eigenlijk in de jaren zestig dat hun ouders naar hier zijn gekomen om dan te werken als gastarbeider in het kader van de bilaterale akkoorden tussen Marokko en België, en ze zijn dan gebleven. Ik ben in België geboren, maar er is een groot deel van mij dat toch dat culturele, of ja, Marokko, nog omarmt als een deel van mijn identiteit.”
Waarom heb je besloten om nu deze bundel uit te brengen?
“Ik ben er nog altijd niet klaar voor, ook al ligt die al in de winkel. Ik weet dat ik het wil, in the core, en ik wil nooit dat mijn angsten de drijfveer zijn om dingen wel of niet te doen. Het feit dat ik weet dat ik dat wou, is waaraan ik me heb vastgehouden om tot dit punt te komen dat de dichtbundel nu in de winkels ligt. Maar ik ben er eigenlijk nog altijd niet klaar voor.”
Je hebt gewerkt als advocate. Is er nu nog een verwevenheid tussen jouw juridische achtergrond en de poëzie die je nu brengt?
“Er wordt heel vaak gezegd dat dat de juridische wereld, en al zeker de advocatuur, en de kunstwereld of literaire wereld totaal niet bij elkaar horen. Men vindt het heel hard clashen en dat dat niet verenigd kan worden in één persoon.”
”Tijdens mijn boekvoorstelling had ik daar een gesprek over met allemaal vrouwen met een migratieachtergrond die zowel jurist als schrijver zijn.Het bestaat dus wel in meerdere personen, allez het bestaat sowieso, maar we hebben er toch een paar al gevonden om vanavond hier een gesprek te komen voeren. Ik vind het net een kracht dat je die twee dingen in één persoon kan verenigen.”
“Het feit dat je bijvoorbeeld als advocaat precies moet zijn, of gevolgtrekkingen moet kunnen maken, daar ben je ook veel bezig met talen. In de juridische wereld in het algemeen, niet alleen als advocaat, maar als advocaat in het bijzonder: je schrijft conclusies, brieven, en je bent eigenlijk altijd aan het communiceren met jouw klant, met de rechtbank. Het is uiteraard een ander jargon, maar er zijn heel veel overlappingen tussen die twee werelden als je die op een bepaalde manier invult. Rechtvaardigheid zit in alletwee de werelden en verbindt elkaar.”
Je bent zelf veel bezig met vrouwenrechten. Kunnen we dat ook terugvinden in uw poëzie en uw kunst?
“Dat is een van de zaken waar ik heel veel mee bezig ben, heel vaak waar ik een sociaal onrecht voel. Het zijn de zaken waar ik mij mee bezig hou en waar ik over nadenk. Ik heb een speech mogen geven rond vrouwenrechten op vraag van de Belgische overheid. Er wordt veel gedaan rond vrouwenrechten, maar ik vind dat we er totaal nog niet zijn.”
“Er wordt heel vaak gefocust op één soort invulling van wat een vrouw zou moeten doen. Het westerse beeld van vrouwenrechten en hoe een vrouw vrijheid hoort in te vullen, is niet noodzakelijk hetzelfde voor een niet-westerse vrouw. Ik ben echt voor de absolute keuzevrijheid van een vrouw om bepaalde beslissingen te nemen, en alle drempels die ervoor zorgen dat die beslissing niet genomen kan worden, moeten weggewerkt worden. Bijvoorbeeld de vrouw die beslist om een hoofddoek te dragen of de vrouw die beslist om thuis te werken.”
Heb je al plannen om aan een tweede bundel te beginnen?
“Misschien wel, want de reden dat ik daarnet zei dat ik het nog niet goed besef is omdat ik het gevoel heb dat er nog heel veel ruimte is om te groeien. Ik denk dat als er genoeg tijd passeert dat ik dat wel zou zien zitten om dat proces opnieuw te doen omdat dat dan ook als groei zou aanvoelen.”
