Rilatinehandel in het studentenmilieu: een drug zoals een ander?

Stimulerende medicatie is alleen op voorschrift te verkrijgen. Patiënten moeten eerst gediagnosticeerd zijn met AD(H)D, alvorens ze de medicatie mogen gebruiken. Toch komen veel studenten, die niet lijden aan een concentratiestoornis, in de verleiding om het pilletje een kans te geven. In de hoop op betere resultaten. Een goede concentratie is tenslotte de sleutel tot succes voor studenten.    

Een grootschalig onderzoek uit 2013 van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) toonde aan dat acht procent van de studenten wel eens rilatine, concerta of een ander soort stimulerend medicijn gebruikte. Lisa (18), student Sociaal-Economische Wetenschappen aan de Antwerpse stadscampus, is één van hen. Via een kennis kocht ze rilatine aan een vriendenprijsje. Opdat ze zich beter zou kunnen concentreren. “Ik heb zelf altijd moeite gehad met leren, dit leek me de juiste keuze”, zegt Lisa, “Ik betaalde tien euro voor een doosje, dat was niet ontzettend duur. Ik voelde ook meteen een effect, vooral bij zwaardere vakken kon ik me beter verdiepen, en ik had meer oog voor details.”   

Ook Axel (21), student Marketing in Antwerpen, besloot om rilatine te proberen tijdens het studeren. Axel kocht rilatine via zijn vrienden, die het medicijn zelf regelmatig gebruikten. “Ik ben nooit gediagnosticeerd met AD(H)D, maar ik ging er wel van uit dat ik een leerstoornis zou hebben. De eerste keer werkte het fantastisch, mijn punten waren schitterend. Later ondervond ik echter problemen. Het leek wel of ik in een andere wereld was. Ik ben dan ook gestopt met die pilletjes.”  

Rilatine wordt niet enkel onder vrienden verkocht, sommige studenten proberen op deze manier wat zakgeld bij te verdienen. Jordy* (22) verkocht een aantal jaar geleden de medicatie aan iedereen die het nodig had in zijn klas. “Ik heb zelf ADD, maar ik nam de pillen niet elke dag”, vertelt Jordy. “Ik verkocht ze de laatste twee jaar van het middelbaar, gewoonlijk aan drie tot vijf euro per pilletje.”     

Het nemen van rilatine is niet zonder risico’s. Het doosje is te verkrijgen met een voorschrift bij de apotheker. Dit betekent dat de patiënt ook geïnformeerd is over de effecten, bijwerkingen en gevolgen. Iets wat dealers vaak vergeten. “Naar mijn weten zijn er niet veel risico’s”, vervolgt Jordy. “Ik verkocht pilletjes van tien milligram, daar moet je er al veel van nemen om een overdosis te krijgen. Rilatine is tenslotte niet echt een serieuze drug, niet zoals cocaïne.”   

Bij de Antwerpse lokale politie zien ze dit niet als een probleem, omdat rilatine niet te vergelijken is met andere hard -en softdrugs. “Wij delen zeker en vast die bezorgdheid, maar rilatine kan je bij de apotheker krijgen. Als daarin gehandeld wordt, is het eerder een fiscaal probleem dan een druggerelateerd probleem”, aldus Wouter Bruyns, woordvoerder van politie Antwerpen. “Als je te veel aspirientjes neemt, dan spreken we ook van een overdosis.”  

Is het gebruik van rilatine zonder doktersadvies dan niet gevaarlijk? Het gaat tenslotte nog steeds over medicatie. “Als student is het niet verantwoord om rilatine te verkopen”, vertelt Kathleen Verlinden, een Antwerpse apothekeres. “Een psychiater, dokter of apotheker studeert jarenlang om zich te specialiseren in dit vak, dan kan je niet verwachten dat een student een deftige uitleg geeft. Handelen in rilatine is ook drugs dealen.”   

“Zeker voor studenten die het niet nodig hebben, is rilatine een gevaarlijk medicijn om te gebruiken”, vervolgt Verlinden. “Het kan leiden tot psychoses, hartkloppingen en depressie. Echte fysieke gevaren zijn er niet. Je zal er niet verslaafd aan geraken of aan sterven.”   

De apotheker vindt niet dat zulke stimulerende middelen verboden moeten worden. “Deze pilletjes zijn bestemd voor mensen die ze echt nodig hebben. Sommige kinderen en jongeren mogen ze niet nemen van hun ouders, wat hen beperkt in hun prestaties. Voor wie het nodig heeft is het een geweldig geneesmiddel, de rest blijft er best af.”   

Het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) hecht veel belang aan het correcte gebruik van rilatine. "Op de website van de DrugLijn vinden studenten een specifieke pagina over het gebruik van dit soort medicatie en een zelftest", aldus Johan Rosiers, onderzoeker bij VAD. “We zullen in de komende jaren nog meer preventiematerialen voor studenten ontwikkelen." De recente cijfers – inclusief de exacte verhouding tussen rilatinegebruikende studenten met ADHD-diagnose en studenten die zonder deze diagnose of zonder voorschrift stimulerende medicatie kochten – worden verwacht in mei.     

* De namen van de geïnterviewden zijn gewijzigd omwille van privacyredenen