De eerste langspeelfilm van de Hongaarse regisseur László Nemes heet oorspronkelijk 'Saul fia', maar komt bij ons onder de naam 'Son of Saul' uit. De film, die nu al door Hongarije geselecteerd is voor de Oscars (in de categorie vreemde talen), sleurt de kijkers mee naar het Auschwitz van 1944.
In het concentratiekamp van Auschwitz volg je Saul Ausländer, gespeeld door Géza Röhrig. De Joodse Hongaar is gevangengenomen en maakt in het kamp deel uit van een groep Sonderkommando's. Dit waren Joodse gevangenen die waren uit gekozen om mee te helpen aan het moord- en vernietigingsproces tijdens de Holocaust. Ze bleven langer in leven, maar werden na een tijdje ook omgebracht en vervangen door nieuwe gevangenen. In het naziconcentratiekamp waar meer dan één miljoen mensen om het leven kwamen, moesten zij de vuilste klusjes opknappen.
Net zoals alle andere dagen, moet Saul aan het begin van de film opnieuw de naakte lijken uit de gaskamers naar buiten dragen. Dit keer is het echter anders, want één jongetje heeft de gaskamer overleefd. Het ki nd wordt snel de kamer uitgedragen en naar de dokter gebracht. Terwijl hij al hoestend tracht te bekomen wordt hij toch omgebracht. Saul kijkt vanop een afstand toe en hoort dat men het jongetje wil opensnijden om te onderzoeken hoe hij het kon overleven.
Saul ziet de jongen als zijn zoon en kan vanaf dan nog slechts aan één iets denken; het jongetje redden van de verbrandingsoven en hem een waardige begrafenis geven. Saul brengt zichzelf daarvoor in allerlei problemen. Intussen hoort de groep Sonderkommando's waartoe Saul behoort geruchten dat zij als volgende zullen worden doodgeschoten.
De groep beraamt een opstand waar ook Saul een belangrijke rol in speelt. Tegen wil en dank, want daardoor wordt het quasi onmogelijk om zijn vermoedelijke zoon de begrafenis te geven die hij ve rdient. Vermoedelijk, want Sauls vriend Abraham (gespeeld door Levente Molnár) gelooft hem niet en wil het plan uit zijn hoofd praten.
Wereld ineens veel grauwer
Het is indrukwekkend hoe de film je hardhandig doet voelen hoe het eraan toe gaat in het concentratiekamp. Alle details zijn aanwezig om je een krop in je keel te bezorgen. Het geluid is erg intens en doet heel sterk aanvoelen alsof je zelf in Auschwitz bent. De stemmen op de achtergrond of een slag die erg luid en hard aankomt; het lijkt allemaal zoveel ruwer.
De film is een getuigenis vanuit het standpunt van Saul. De camera zit hem zo dicht op de huid dat je als kijker bijna aan hem kleeft. Tijdens de vele close-ups zie je de droefenis en het leed van zijn afgeleefde gezicht druipen. Nemes kon zich wellicht geen betere acteur voorstellen. Saul is een man van weinig woorden, maar toch begrijp je hem. Zijn gezichtsuitdrukkingen spreken telkens boekdelen. Je voelt Sauls emoties en pijn dusdanig, dat je er spontaan zelf ongelukkig van wordt. Dat is het gevoel dat ook na de film achterblijft. Bij het buitenkomen van de cinemazaal bekijk je de wereld ineens veel grauwer.
Het einde van de film laat je achter met veel vragen. Het komt plots, het is bizar en kan op zoveel verschillende manieren geïnterpreteerd worden. 'Son of Saul' grijpt je bij de keel, schudt je wakker en zet je aan het denken. Een film die je je over enkele jaren wellicht nog zult herinneren.
© 2015 – StampMedia/Mediaraven - Marchaud Wittouck
