Send nudes: de meeste onder ons hebben er ongetwijfeld al van gehoord. Jongeren sturen naaktfoto's naar elkaar, en veel vaker dan we denken. Toch hangt er ook een risico aan vast: je kunt namelijk exposed worden: foto’s die bedoeld zijn voor je vriend of vriendin, kunnen soms bij de hele school of bij iedereen in je omgeving belanden. Omgaan met exposing is erg moeilijk en in de ergste gevallen kan het zelfs je leven verwoesten. We spraken met Sibille Declercq, coördinator van Awel, het aanspreekpunt voor kinderen en jongeren.
Naaktfoto's, sexting, sending nudes,...bijna alle jongeren weten wel wat het betekent. Waarschijnlijk heb je zelf al eens zulke beelden gezien, want het gebeurt vaak. Uit een onderzoek van Apestaartjaren 7, (een tweejaarlijks onderzoek van Mediaraven naar mediaconsumptie bij jongeren, red.), blijkt dat 12% van de Vlaamse jongeren al eens aan sexting deed of pikante foto's verstuurde. Sommige jongeren beginnen er al op hun dertiende aan. Ze zijn vaak naïef en worden onder druk gezet om naaktfoto's te sturen. Het is dus niet zo moeilijk om iemand zo ver te krijgen.
Vertrouwen
Maar wat als het misgaat? Wat als je naaktfoto's of filmpjes worden doorgestuurd naar mensen voor wie de beelden niet bedoeld zijn? Volgens www.sexting.be, een website gemaakt door o.a Unicef, (organisatie binnen de Verenigde Naties die zich inzet voor kinderen, red.), blijkt dat 50% van de jongeren verschillende screenshots per week neemt. Daar kunnen gemakkelijk naaktfoto's tussen zitten. Eén op de vier jongens heeft al een naaktfoto naar vrienden gestuurd, terwijl dat bij meisjes maar 7% is. Naaktfoto's sturen is bij meisjes ook een groter taboe dan bij jongens, omdat meisjes sneller negatief gelabeld worden dan jongens.
Sibille Declercq, coördinator van Awel: “Jongeren sturen naaktfoto’s om verschillende redenen: ze willen interesse laten blijken, flirten, een unieke vertrouwensband opbouwen met hun partner,... Ze kennen de risico's wel, maar staan er op dat moment niet zozeer bij stil. Belangrijk is dat sexting meestal in vertrouwen gebeurt,” zegt Declercq. Jongeren gaan er dus niet van uit dat hun beelden misbruikt zullen worden. Daarom is het ook zo moeilijk voor de slachtoffers om er mee om te gaan.
Mentaliteitsverandering nodig
“Er zijn jongeren die vertellen dat ze al vier jaar gepest en uitgelachen worden, waardoor ze zelfmoordgedachten hebben,” gaat Declercq verder. “Anderen vertellen dat ze zich machteloos voelen sinds de exposing van hun pikante foto's, en zichzelf beginnen te snijden zijn.”
“Opvallend is dat er vaak een gerucht verspreid wordt dat er naaktfoto’s in de omloop zijn van een bepaalde persoon. Maar de persoon die hiervan beschuldigd wordt, heeft dat dan eigenlijk helemaal niet gedaan,” vertelt Declercq. “Jongeren doen dat om de reputatie van anderen te besmeuren, en dat kan zeer pijnlijk gevolgen hebben. Het gebeurt ook wel eens dat er anonieme, van het net geplukte, naaktfoto's rondgaan. Daarbij wordt dan gezegd dat het iemand van school of de omgeving is. Achteraf blijkt dat dan niet waar te zijn. Er moet een mentaliteitsverandering komen bij de jeugd. De fout ligt niet bij wie zijn of/haar foto verstuurt, maar wel bij wie er misbruik van maakt en hem zonder toestemming doorstuurt.”
Preventief werken
“Je mag zeker niet te streng zijn voor een slachtoffer van sexting,” zegt Declercq. “Je kan beter begrip tonen voor de situatie. In plaats van aan victim blaming te doen, (een slachtoffer de schuld geven van wat hem/haar overkomen is, red.), kun je beter preventief werken en de verantwoordelijkheid bij de 'doorstuurders' leggen. Als iemand zijn knie breekt bij het skiën, ga je ook niet zeggen dat die persoon beter niet had geskied.”
“Soms leiden de verkeerde reacties tot nog meer pijn en schaamte,” zegt Declerq. “Het is niet slim om slachtoffers te vertellen dat ze die foto's dan maar niet hadden moeten doorsturen. Zij zijn niet in de fout, het doorsturen is illegaal. Slachtoffers voelen zich vaak al slecht genoeg en zijn beschaamd. Het is beter om iets te zeggen als: ‘Wat erg dat je vertrouwen zo misbruikt werd’.”
“Wij raden jongeren aan om de persoon die hun foto's heeft, te vragen of hij of zij ze wil verwijderen. Als die persoon dat niet wil, kan je het best aan iemand vertellen die je vertrouwt. Dit kan een ouder, leerkracht of hulpverlener bij Awel zijn. Het belangrijkste is dat je er niet mee blijft zitten, want dat maakt het alleen maar zwaarder.”
