Op 15 juni ging de Week van het Luisterboek van start op de Nederlandse Radio 1. Wat een leesfeest voor het grote publiek moest worden, opende met reclame, een blinde columnist en een afwezige winnaar van de prijs voor het beste luisterboek.
Op de vooravond van de Week van het Luisterboek leidde de blinde columnist Vincent Bijlo "ons door de wondere wereld van geluid en van gesproken woord en al dat andere dat de ziende mens gewoonlijk niet hoort, maar de licht ontberende mens des te scherper." Na deze aankondiging stelde de presentatrice meteen enkele vragen over handicap. Waarom die invalshoek op een evenement voor het grote publiek? Wat maakt het uit dat Bijlo niets ziet? Over juryvoorzitter Hadassah de Boer krijgen we toch ook niet te horen of ze een bril draagt of niet. Bijlo is dan wel blind, maar groeide op met luisterboeken. Mag dat laatste niet volstaan?
Amateurjury
Een jury bekroonde het beste luisterboek van het jaar, maar bij de meesten ontbrak affiniteit met het genre. "Voor een deel van de jury was dit een eerste kennismaking", geeft juryvoorzitter de Boer toe, en dat zelfs zonder schroom! "Het luisterboek laat zich bijzonder goed combineren met bepaalde activiteiten", vervolgt ze. "Zo werden veel boeken beluisterd tijdens het autorijden maar ook tijdens het klussen en strijken. Dat leverde de juryleden een kreukloze garderobe op." 'Goed' luisteren én een kreukloze garderobe, het lijkt mij een onvoorstelbare combinatie. Als ik als recensent echt in de ban ben van een boek, rijd ik per ongeluk mijn thuishalte voorbij. Koken en geconcentreerd luisteren? Ik heb het geprobeerd, maar mijn keukenhandschoen schoot in brand. Als de huisvrouw haar taken tijdens het luisteren kan uitvoeren, luistert ze dan wel echt? En mogen we van een professionele jury niet meer verwachten?
Gijs Scholten van Aschat won, maar kwam niet eens opdagen. Geïnteresseerde voorvechters als Jan Meng, die al twintig jaar verhalen tot leven brengt, vallen steeds buiten de prijzen. Als Meng zijn Harry Potter-boeken niet zo beeldend had voorgelezen, had Uitgeverij Rubinstein niet eens middelen voor nieuwe projecten. Waarom geen eer aan wie ere toekomt?
Niets nieuws
De voorbije jaren lag tijdens de Week van het Luisterboek de nadruk op vernieuwende genres. Nu blikt Radio 1 terug op vroegere tijden, waarin luisterboeken op cassette alleen pasten in het blindenwereldje. Waarom eens geen reportage over dyslectici, jongeren of andere luisterboekfanaten? Ook de site van de Week van het Luisterboek heeft weinig nieuws te bieden: radioboeken en hoorspelen staan opnieuw in de kijker. Waarom herleeft de glorie van weleer en ligt het accent niet op vernieuwende luistergenres waarbij voelen, horen en lezen samengaan? De nadruk ligt op promotie, niet op onderbouwde kritiek of degelijk wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek van Luisterrijk naar het downloadgedrag van luisterlezers is gebaseerd op een enquête, enkel in te vullen via internet. Geen wonder dat deze enquête dan aantoont dat de gemiddelde lezer steeds meer luisterboeken downloadt.
Kortom, wil je inhoud, zoek die dan elders. Heel wat recensenten en voorlezers benaderen het luisterboek met de diepgang die het genre verdient. Alleen komen juist die mensen deze week amper aan bod.
© 2011 - StampMedia - Ellen Kil
