Eli Naegels (17) keek naar het presidentieel debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris. Een razende Trump, een gewiekste Harris en 32 leugens later checkt hij de reacties op TikTok. Maar wie deze verkiezingen zal winnen is hierna voor hem nog steeds niet duidelijk.
Ik ben een van die mensen die afgelopen nacht tot drie uur op bleef om naar het presidentiële debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris te kijken. Het was vooreerst al een serieuze uitdaging om wakker te blijven, maar ik wist waar ik naartoe werkte: ik wilde met mijn eigen ogen zien hoe het debat tussen de twee meest gemediatiseerde politici in de VS zou uitdraaien. En ik wilde meer zien dan de highlights die normaal gezien op mijn sociale media passeren en het geheel vatten, zodat ik tijdens gesprekken met vrienden feiten kan aanhalen, in plaats van louter op basis van emoties of geselecteerde informatie te debatteren.
Het debat was nog maar een minuut bezig, en daar was het eerste hoogtepunt van de avond al: de ongemakkelijke handshake tussen Harris en Trump. Ik kreeg er plaatsvervangende schaamte van.
Het debat was nog maar een minuut bezig, en daar was het eerste hoogtepunt van de avond al: de ongemakkelijke handshake tussen Harris en Trump. Ik kreeg er plaatsvervangende schaamte van. Het debat vond plaats zonder publiek en dat betekende dat de kandidaten zonder applaus het podium op kwamen. Harris stapte met zelfzekere pas op Trump af, maar die draaide zich meteen naar zijn spreekgestoelte, zonder haar aan te kijken. Pas wanneer Harris tot bij hem kwam, en haar hand uitreikte, beantwoordde hij haar begroeting. Ik dacht: is dit het echt waard om de volgende ochtend te kunnen opscheppen met het feit dat ik het hele debat had gevolgd? Maar mijn nieuwsgierigheid bleek groter dan mijn ratio en ik besloot om verder te kijken.
Even lijkt het erop dat Donald Trump die avond respectvol met zijn tegenstander zal omgaan - that’s a first.
Kamala geeft hoop, Trump geeft (alleen) om zichzelf
De eerste vijf minuten van het debat verlopen goed en zijn vrij aangenaam. Beide kandidaten zetten hun standpunten over de Amerikaanse economie uiteen. Even lijkt het erop dat Donald Trump die avond respectvol met zijn tegenstander zal omgaan - that’s a first. Maar dat gevoel blijkt van korte duur, want al vrijwel meteen daarna duikt hij in de verdediging wanneer hij door moderator David Muir gevraagd wordt om de beslissingen die hij tijdens zijn presidentschap heeft genomen te rechtvaardigen. Hij stelt zich ook defensief op wanneer Harris hem beschuldigt van allerlei zaken. Ze legt vallen en Trump trapt er elke keer in. Wanneer Harris wordt gevraagd of Trump kiezers probeert te onderdrukken, antwoordt ze dat wereldleiders hem verafschuwen. Trump loopt in de val en in plaats van te antwoorden op de beschuldiging van onderdrukking, zegt hij dat hij erg geliefd en gerespecteerd is door Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije die een hardvochtig migratiebeleid voert en systematisch minderheidsgroepen onderdrukt en discrimineert.
Maar ook dat kan Harris niet uit haar lood slaan: ze probeert op haar beurt de kijkers hoop te geven door hun emoties aan te spreken: ze kijkt vaak recht in de camera, en schuwt daarbij de sneren naar haar tegenstander niet. Ze nodigt het publiek uit om een rally van Trump bij te wonen - rally’s waarbij de bezoekers vaak al voor het einde de zaal verlaten omdat ze zo saai zijn. Dat somt haar tactiek voor het debat vrijwel perfect op. Maar Trump zou Trump niet zijn mocht hij zijn beproefde technieken niet bovenhalen: vragen ontwijken door ze om te leiden naar onderwerpen die hij wel kan beantwoorden, voortdurend ranten en roepen, zijn tegenstander amper aankijken. Geen enkele keer noemt hij Harris bij naam. Zijn eigen naam daarentegen, zegt hij meerdere keren.
Het komt wat knullig over om je tegenstanders iconische moment te kopiëren in de hoop het daarmee te bagatelliseren.
Does that sound familiar?
De microfoon van de kandidaat die niet aan het woord is, staat tijdens het debat uit. Maar daar trekt Trump zich niets van aan. Hij onderbreekt Harris voortdurend, je hoort zijn stem door Harris' microfoon, en ook zij schuwt de onderbrekingen niet. Ook hier zit Trump in defensieve modus: “I’m talking now." "Does that sound familiar?”, zegt hij. Daarmee verwijst hij naar een uitspraak van Harris zelf, uit 2020, tijdens een debat met voormalig vicepresidentskandidaat Mike Pence. Dat moment, waarbij Harris herhaaldelijk tegen een onderbrekende Pence zegt dat zij aan het woord is, ging viraal en is tot op vandaag een van haar meest iconische quotes. Tegelijk plaatst Trump met die recuperatie zichzelf in een zwakke positie: allebei de kandidaten hebben zich uiteraard voorbereid op onderbrekingen, maar het was duidelijk dat hij van meet af aan wachtte om juist die ene quote te lanceren om zijn eigen viraal moment te creëren. Alleen komt het wat knullig over om je tegenstanders iconische moment te kopiëren in de hoop het daarmee te bagatelliseren.
Huisdieren vangen en opeten
Tijdens het debat werden de uitspraken van beide kandidaten door zowel de moderatoren zelf als door verschillende journalisten voortdurend gefactcheckt. Trump blijkt meer dan dertig leugens te hebben verteld. Wanneer hij beweert dat de voormalige gouverneur van West-Virginia het toeliet om pasgeboren baby’s te doden (in het kader van de abortuswetgeving in de VS, red.) zet moderator Linsey Davis, dat meteen recht: het is nergens in de VS legaal om een pasgeboren baby te doden. Daarna gaat Trump nog verder: volgens hem zouden migranten in Ohio dieren vangen om ze daarna op te eten. Ook dat wordt meteen door de moderatoren ontkracht. Harris’ gezichtsuitdrukking spreekt boekdelen. Bij Harris vonden de factcheckers trouwens ook een onwaarheid. Zij beweerde dat er nergens in de wereld Amerikaanse soldaten actief zijn in een gevechtszone, terwijl er zich vandaag paar duizend troepen in Irak en Syrië bevinden, om een heropleving van IS te voorkomen.
Veel comments verraden een groot gevoel van onrechtvaardigheid. Trump-supporters vinden de moderators partijdig. Sommigen suggereren of beweren zelfs dat Harris de vragen op voorhand zou hebben gekregen en daarmee met een voorsprong aan het debat kon beginnen.
Het is ondertussen 5 uur en het debat is afgelopen. Ik open TikTok want ik wil weten wat er online leeft over dit pittige gesprek. Ik scroll voorbij de ‘story times’ en liedjes van Charli XCX en bekijk de livestreams van CNN of ABC met clips van het debat. In de comments en de live-chat zie ik veel steun voor Trump. Iemand zegt: “Stel dat Harris die gezichten op belangrijke vergaderingen met andere wereldleiders trekt. Niemand zou ons nog serieus nemen.” Veel van de comments frustreren mij. Hebben deze mensen dan niet gezien dat Trump er de hele avond heeft bij gestaan alsof hij gestraft was en in de hoek was gezet?
Veel comments verraden een groot gevoel van onrechtvaardigheid. Trump-supporters vinden de moderators partijdig. Sommigen suggereren of beweren zelfs dat Harris de vragen op voorhand zou hebben gekregen en daarmee met een voorsprong aan het debat kon beginnen. Iemand anders oppert om de twee kandidaten ook eens op Fox News te laten debatteren: Trump zou al twee keer op ‘enemy grounds’ gedebatteerd hebben en dat zou hem nadeel opleveren. Als ik naar de namen kijk die bij de commentaren staan, zie ik dezelfde namen vaak terugkeren. Daardoor lijkt het alsof er meer steun is voor Trump dan dat er in werkelijkheid is.
Wie heeft er nu gewonnen?
Wie heeft dit debat nu gewonnen? Dat is niet duidelijk. Kamala Harris had moeite om haar standpunten helder uiteen te zetten en te verdedigen waarom ze in het verleden van gedachten is veranderd over bepaalde onderwerpen, waaronder de boringen naar schaliegas, het zogenaamde fracking. Donald Trump kampte met hetzelfde probleem. Over de fouten die hij als president gemaakt heeft, kon hij zich maar moeilijk verdedigen - ook al probeerde hij dat tot in den treure. En toch zou ik, na het zien van dit debat, de overhand aan Harris geven. Ze presenteerde zich als een gedegen kandidaat en speelde goed op een ontwrichte Donald Trump.
Heeft het debat twijfelende kiezers over de streep getrokken? Daar zijn de meningen over verdeeld. Toekomstige peilingen zullen ons daar al deels een antwoord op kunnen bieden. Uiteindelijk zullen we het zeker weten op 5 november, wanneer de Amerikanen naar de stembus trekken.
