Er is nog steeds een tekort aan Belgische spermadonoren. Bovendien staan steeds meer mensen uit onze buurlanden in de rij om in België bevrucht te worden. Daarom wordt nu al een groot deel van het nodige sperma uit het buitenland gehaald. “We worden steeds afhankelijker van zaadcellen uit het buitenland”, zegt ivf-specialist Herman Tournaye van het UZ Brussel.
Een recent rapport over kunstmatige inseminatie in België toont aan dat 82 procent van de Belgische spermabanken gedeeltelijk of zelfs volledig gebruik maakt van buitenlandse zaadcellen. Denemarken is daarin oververtegenwoordigd want in 63 procent van de gevallen gebeurt een inseminatie met (iets duurder) Deens sperma.
Moeilijke wetgeving
Volgens professor Tournaye, hoofd van het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde van het UZ Brussel, is de huidige situatie voor een groot deel te wijten aan de Belgische wetgeving. "Echte campagnes voor het spermadonorschap mogen we niet voeren. Daarom proberen we zo veel mogelijk de pers te halen om toch op een of andere manier het probleem aan te kaarten. Het mag van de overheid geen commercieel gedoe worden."
"Enkele jaren geleden werden we zelfs al eens op onze vingers getikt voor het Sperman-figuurtje, een superheld met twee doorzichtige potjes aan zijn riem. Zogezegd om het geld in te stoppen al was het natuurlijk duidelijk dat die potjes voor het zaad waren bedoeld."
"Een heel andere situatie dan in Denemarken waar zaadbanken echte profit-organisaties zijn die sperma met hoge winsten doorverkopen en waar de overheid het spermadonorschap aanmoedigt. Dat zaad mag ook probleemloos de grenzen oversteken. Bovendien moet het sperma via de zaadbank gaan. De Belgische wetgeving daarentegen is redelijk vaag wat betreft het "verhandelen" van sperma via derden.”
Zaadtoerisme
België is een van de weinige Europese landen waar zaadinseminaties toegestaan zijn voor zowel lesbische koppels, heterokoppels als alleenstaanden. Bovendien kan gekozen worden voor een anonieme of gekende donor. In buurlanden Frankrijk en Duitsland is het gebruik van een donor niet mogelijk voor lesbische koppels en alleenstaanden. In Nederland moeten de donors bij wet bekend zijn. Bijgevolg zoeken veel mensen met een kinderwens hun toevlucht tot België.
Door het lage aantal Belgische donors moeten de zaadbanken dus een beroep doen op buitenlands sperma dat doorgaans ook heel wat duurder is. “Een Belgisch staaltje sperma kost gemiddeld zo’n 200 euro. Die prijs wordt berekend op basis van de kosten voor de testen en de bewaring van het zaad. Voor sperma uit Denemarken komen daar ook nog eens de transportkosten bij”, aldus professor Tournaye.
Belgische donors gezocht
Momenteel telt ons land een 600-tal zaaddonors verspreid over zeventien spermabanken. “Vroeger waren voornamelijk studenten zaaddonor. Tegenwoordig zijn het vooral familiemannen die anderen ook het geluk van een kind willen schenken die sperma doneren”, zegt professor Tournaye.
Bij veel potentiële donors wegen de morele aspecten van het donorschap echter te zwaar door. Gewoon al het feit dat er een biologisch kind van jezelf rondloopt, lijkt voor velen een te hoge drempel te zijn. Voor het donorschap moet ook een kleine inspanning geleverd worden. Zo moet de donor de eerste keer twee maal zijn zaad laten testen na een periode van onthouding en moet hij zodra hij donor is, nog een verplicht aantal zaaddonaties verrichten. Per zaaddonatie verdient een donor tussen de 50 en de 80 euro.
© 2014 – StampMedia – Jef Cauwenberghs
Dit artikel werd gepubliceerd door DeRedactie.be op 28/08/2014
