Telewerk is de nieuwe norm geworden. Maar hoe pak je dat aan als fotograaf of videojournalist, die voor hun werk per definitie buitenshuis moeten?
De agenda van Irmy Coeckelbergs (24) oogt akelig leeg. Onder de naam Irmy Photography fotografeert ze vooral huwelijken en lifestyle. “Ik heb enorm veel afspraken zien wegvallen. In het begin leek het allemaal nog niet zo erg, maar dat is toch anders uitgedraaid. De meeste huwelijken zijn verplaatst naar volgend jaar, al zal dat helaas zonder mij zijn. Ik zit een jaar op voorhand volgeboekt, waardoor ik er niets meer kan bijnemen in 2021. Dat zijn veertig huwelijken die ik verlies, een jaarinkomen. En net nu had ik mijn tarief voor het eerst opgetrokken, na er zo lang hard voor gewerkt te hebben. Een dubbele bittere pil.”
Coeckelbergs krijgt nog veel vragen om huwelijken te shooten. “Je mag nog trouwen, dus dat zou in principe gaan. Maar dat wil ik niet doen om de veiligheid van mezelf en anderen te garanderen. Ik word dan ook kwaad als andere fotografen nog wel stiekem werken.” In het najaar heeft ze nog vier huwelijken gepland staan. “Gaan die nog wel door? Klanten vragen me dat ook via mail, of hun huwelijk in het najaar of volgend jaar niet op het spel staat. Ik weet dat ook niet. Het lijkt soms alsof ik meer psycholoog ben dan fotograaf.”
"Het lijkt soms alsof ik meer psycholoog ben dan fotograaf."
De afgelopen maand heeft ze het niet zo gemakkelijk gehad. “Ik kan nog even verder met mijn spaargeld, maar dat kan niet blijven duren. Elke dag stel ik me de vraag: is dit nog wel wat ik wil doen? Wil ik echt leven in zo’n onzekerheid? Het ene moment ben ik ervan overtuigd dat ik best een job zoek met een vast inkomen. Maar de volgende dag denk ik: fuck it, ik heb er zo hard voor gewerkt, ik ga dit nu toch niet allemaal opgeven?”
Game over
Xander Cottens (27), freelance videojournalist voor Het Nieuwsblad, StampMedia en Focus-WTV, zit met dezelfde vraag. “Op dit moment heb ik geen enkele opdracht meer, alles is afgeblazen. De mediabedrijven moeten stevig inbinden, wat wil zeggen dat ik momenteel geen inkomen meer heb. Als ze ergens nog een videojournalist nodig hebben, zullen ze geen nieuwe freelancer aantrekken maar beroep doen op iemand die ze kennen.”
Cottens vindt het toch even schrikken. “Ik weet niet hoe ik nu verder moet zonder inkomen. Er bestaat een premie voor zelfstandigen, een soort overlevingsbedragje, en daarmee moet je het stellen. Al is het beter dan niets natuurlijk.” Hij ervaart deze periode als een game over. “Het voelt alsof ik moet bedelen bij de staat om steun, alsof ik profiteer.” Hij ziet de komende maanden dan ook somber in. “Zolang er niets doorgaat van verenigingsleven, heb ik geen werk. Ik leef van wat de mensen doen en momenteel zitten de mensen thuis.”
“Ik heb nog een diploma als onderwijzer, dus in principe zou ik kunnen lesgeven. Al is dat natuurlijk moeilijk als de scholen niet open zijn.” Hij verliest er in ieder geval zijn gevoel voor humor niet bij. Maar harde keuzes zijn het wel. “Blijf ik dan journalist en ga ik voor zeven magere maanden of lever ik mijn perskaart in en kies ik voor een toekomst als onderwijzer?”
"Het voelt alsof ik moet bedelen bij de staat om steun."
Freedom Richard Agyemang (19) ofwel Freedom Photography, student computertechnicus en fotograaf voor onder andere StampMedia, zit op dit moment eveneens zonder bijverdienste. “Maart was helemaal volgeboekt, maar ik heb alles moeten cancellen. Twintig procent van mijn opdrachten heb ik nog kunnen verzetten, al blijft het natuurlijk maar de vraag of die wel effectief zullen doorgaan.”
Onveilig en gevaarlijk
Victoriano Moreno (42), freelance persfotograaf voor Gazet van Antwerpen en De Standaard, mag nog wel op locatie fotograferen. “Als persfotograaf heb ik geen andere keuze, ik kan niet over het nieuws berichten vanop afstand.” De eerste drie weken van de lockdown bleef Moreno thuis. “Ik voelde me buiten niet veilig.” Maar als zelfstandige fotograaf is thuis blijven niet vanzelfsprekend. “Zonder opdrachten krijg ik geen loon dus ik móest wel terug werken.”
Moreno heeft er gemengde gevoelens bij. “Het is een rustige periode en de focus ligt grotendeels op coronanieuws, maar het brengt heel wat onzekerheid met zich mee. Zeker omdat er geen verbetering in zicht is met een zomer zonder evenementen of festivals. Ergens voel ik me wel in gevaar, zeker wanneer ik bij iemand thuis kom. Als fotograaf moet je een link leggen met de mensen voor je camera, dat doe ik door bijvoorbeeld handen te geven. Maar dat is niet meer mogelijk en dat is niet vanzelfsprekend.”
"Ik kan niet over het nieuws berichten vanop afstand."
Bezige bij
Ook Morgane Gielen (25) blijft nog aan de slag als persfotografe voor Feeling magazine. Daarnaast is ze portret- en lifestylefotografe en heeft ze een branding studio. “Ja, ik ben best wel ambitieus”, lacht ze. Tijdens de coronacrisis kan ze niet meer shooten. “Het is enorm vervelend, mijn omzet is met zeker vijftig procent gedaald.” Vervelen doet ze zich nochtans niet. “Ik heb veel grafische opdrachten nu en ik doe dingen die ik anders op de lange baan zou schuiven.”
Ook webcam shoots kan ze ondertussen van haar lijstje afvinken. “Ik wilde een nieuwe uitdaging om mijn creativiteit te laten vloeien.” Ondertussen heeft Gielen al twee Skype shoots achter de rug, bij wijze van experiment. “Ik had twee stylistes opgetrommeld die ik kende. Zij weten welke kledingstijl ik leuk vind en dat vond ik heel belangrijk. Het is pas in combinatie met een coole outfit en make-up dat een foto kunstzinnig wordt.”
Meer druk op modellen
Hoe gaat een webcam shoot precies in zijn werk? “Op voorhand tonen mijn modellen welke outfits en make-up ze in gedachten hebben”, legt Gielen uit. “Ze denken na over locaties in hun huis die we kunnen gebruiken, al bekijken we dat natuurlijk verder tijdens de shoot. Er valt dus meer druk op de modellen zelf, zij staan nu in voor hun eigen styling. Verder hangt er veel af van een goede wificonnectie. Hoe beter die is, hoe beter de kwaliteit. 4G werkt helemaal niet. Ik heb geprobeerd met mijn modellen buiten te shooten, maar dat beeld was dubbel zo gepixeld. Eigenlijk is het nog wel leuk. Niemand moet het huis uit gaan en het is gewoon gezellig.”
"Fotoshoots via Skype leveren uiteraard niet beelden van de beste kwaliteit op, maar veel hangt ook af van hoe je de foto erna pimpt. Dat is eveneens een uitdaging: hoe kan je van een gepixelde foto iets cools maken? Het is leuk dat je er creatief mee aan de slag kan.” Bij een webcam shoot is het belangrijk om communicatief sterk te zijn. “Tijdens een fysieke fotoshoot zet je jouw model in een bepaalde positie en beweeg je als fotograaf zelf. Nu moet je zeggen: een beetje naar rechts of links. Bovendien voel je de persoon voor de camera beter aan bij gewone fotoshoots. Het is een goede training, maar mijn voorkeur gaat toch uit naar fysieke fotoshoots.”
"Bij een webcam shoot is het belangrijk om communicatief sterk te zijn."
Blessing in disguise
Gielen ziet deze periode niet als een verloren investering. “We leven in een digitale wereld en dat zal steeds meer zo zijn. Ik probeer nu heel hard in te zetten op online business, omdat je in tijden als deze merkt hoe belangrijk dat online aspect eigenlijk is.” Wat na de coronacrisis? “Ik ga naar buiten zodra het terug is toegelaten. Ik heb nog een heel lijstje namen die ik na de coronacrisis zal fotograferen. Al kan je natuurlijk niet voorspellen hoe deze periode verder loopt.” Ook Agyemang wil zo snel mogelijk terug beginnen. “Ik hoop veel opdrachten te krijgen.” Hij heeft deze periode aangegrepen om veel bij te leren rond fotobewerking. “Ik ben mezelf continu aan het verbeteren. Mensen hebben me al voor een shoot gevraagd na de coronaperiode. Maar wanneer zal die gedaan zijn?” “Ik blijf alvast realistisch”, vult Coeckelbergs aan. “Dit jaar zal niet meer zijn zoals we gewoon zijn, zeker wat betreft huwelijken.”
“Nu merk ik hoe slecht ik mezelf eigenlijk kende. Ik was nooit thuis, nam nooit tijd voor mezelf. Ik zette heel mijn leven in teken van mijn werk en mijn klanten. In het begin van de lockdown had ik het heel moeilijk, maar nu gaat het beter. Het is oké om dramaqueen te zijn nu. Het is oké om ’s avonds in je bed te liggen en te wenen. Je hebt er immers heel hard voor gewerkt en het blijft zuur.” Gielen is het met haar eens. “Ik ben ervan overtuigd dat het goed is dat deze crisis gebeurt en ik blijf optimistisch. Iedereen kan hier een les uit leren. Het is een opportuniteit om terug tot jezelf te komen en dingen te doen die je anders niet zou doen. Ik denk namelijk dat veel mensen, zoals ikzelf, zichzelf voorbij lopen. Het is een blessing in disguise.”
Dit artikel werd gepubliceerd door DeWereldMorgen op 27/04/2020
