Afgelopen vrijdag ging de kortfilm ‘Kuffar’ in première in De Roma in Borgerhout. De film vertelt het verhaal van enkele Antwerpse Syriëstrijders en werd gemaakt met vijf jongeren uit Borgerhout. “We kennen allemaal wel iemand die naar Syrië is vertrokken.”
Met een budget van amper 15.000 euro sloegen vzw De Meesters, het district Borgerhout en De Roma de handen in elkaar voor het maken van een kortfilm. Het resultaat van maanden hard werk werd vrijdagavond in een bomvolle Roma getoond. Wat volgde was een elf minuten durende flits die de kijker een kortstondige inkijk gaf in het leven van enkele Antwerpse Syriëstrijders aan het front. Het volledige acteursbestand werd in Borgerhout gevonden. Jongeren die tot op dat moment nog nooit een camera van dichtbij hadden gezien, namen in de Roma hun bloemen in ontvangst als ware het Oscars.
Terwijl zij nagenoten van alle faam, schoven wij aan bij Borgerhouts cultuurnetwerker Seddik Azouaghe en filmproducer Latif Ait Ahmed die samen de perfecte sociaal-artistieke tandem vormden.
Kuffar (ongelovige), een omstreden term als titel. Daarmee zet je natuurlijk wel meteen de toon: een strikte en duidelijke scheidingslijn tussen twee onverzoenbare tegenovergestelden.
Latif: “Dat is niet waar. Wie is de ongelovige en wie is de gelovige? Kuffar betekent dan wel 'ongelovige' maar wie of wat jij als ongelovig aanduidt, bepaal je helemaal zelf. In de verschillende islamitische strekkingen is er geen overeenkomst over wie wel en wie niet kuffar is. Voor sjiieten zijn soennieten bijvoorbeeld ook kuffars. Het is een term die eigenlijk te pas en te onpas wordt gebruikt.”
Seddik: “Met de titel stellen we eigenlijk een open vraag. Wie is er nu eigenlijk de ongelovige? De kijker beslist.”
Zelfs als de titel niet omstreden is, dan nog is het onderwerp dat wel: Syriëstrijders.
Latif: “Voor ons (de Meesters vzw) was dit eigenlijk gewoon een artistiek project. We willen niet per se iets controversieel doen.”
Maar het is wel een controversieel onderwerp. Jullie zijn beiden ook geboren en getogen in Antwerpse concentratiewijken. Diezelfde wijken waar nu jongeren uit vertrekken. Dat moet toch een band met het onderwerp scheppen?
Latif: “Wij willen enkel afgerekend worden op deze kortfilm zonder ons altijd te moeten verantwoorden voor de hele context. Jij had deze film ook perfect kunnen maken mits je wat kennis van camera- en montagetechnieken had. Ik snap, als Marokkaan kan dat onderwerp misschien wat gevoeliger liggen maar op het einde wil ik niet dat deze film als goed bestempeld wordt enkel en alleen omdat ze over Syrië ging en door Marokkanen werd gemaakt.”
Waarom koos je uiteindelijk dan toch voor het thema Syriëstrijders?
Latif: "Dat is eigenlijk gewoon een strategische zet. Het is actueel en zal dus op heel wat aandacht kunnen rekenen. Ik zou je een heel verhaal kunnen verkopen over het probleem an sich en over hoe we dat moeten aanpakken maar ik zal eerlijk zijn: door dit als thema te nemen moesten we zelfs geen reclame meer maken en kijk, de Roma zit afgeladen vol. Het is spijtig dat we om volk te lokken zo’n onderwerp moeten kiezen maar het belangrijkste is dat ons jong talent zo een podium krijgt.”
Slimme marketingtruc maar het had dus evengoed een positief verhaal kunnen zijn?
Latif:” Ja en dat zal volgende keer zeker het geval zijn.”
Seddik, voor jou had deze film wel een sociaal luik.
Seddik: “Klopt, het artistieke werk was voor de Meesters, ik hield me bezig met het voor- en natraject van de jongeren. Hen begeleiden en proberen een tool te ontwikkelen om dit thema bespreekbaar te maken.”
Hoe staan zij er zelf tegenover?
Seddik: “Iedereen kent natuurlijk wel iemand die naar Syrië is vertrokken. De media berichten er constant over waardoor ook zij worden geviseerd. Meisjes met een hoofddoek krijgen daar opmerkingen over en jongens met een baard worden ‘terrorist’ genoemd. De jeugd hier komt heel vaak in aanraking met vooroordelen.”
Is zo’n klimaat vol vooroordelen niet juist de voedingsbodem voor radicalisme?
Seddik: “Daarom dat we dit thema bespreekbaar moeten maken. Velen durven niet spreken. Ze zijn bang voor sancties.”
Wat moet er van hogerhand komen?
Seddik: “Er moet meer geluisterd worden naar elkaar. De dialoog met moslims moet aangegaan worden. Ze hebben al zo vaak benadrukt dat zij geen IS zijn, dat IS zelfs geen islam is. Dat is ook iets wat in de film gezegd wordt.”
IS zijn dus de kuffars?
Seddik: “Opnieuw, dat vul je helemaal zelf in.”
Krijgt deze kortfilm een vervolg?
Seddik: “Zeker! Dit smaakt naar meer. Het was een hele fijne samenwerking.”
Latif: “En volgende keer stoppen we er wat meer vrouwen in zodat het een echte langspeelfilm wordt. (Bij de vragen uit het publiek merkte iemand op dat een vrouwelijk perspectief in de film ontbreekt, nvdr. ).”
© 2016 – StampMedia – Jef Cauwenberghs
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Nieuwsblad - online op 11/10/2016
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 11/10/2016
Dit artikel werd gepubliceerd door DeWereldMorgen.be op 11/10/2016
