Circus wordt in Vlaanderen nog niet beschouwd als kunstvorm zoals theater of dans. Koen Allary, directeur van het Vlaamse Circuscentrum, merkt wel een evolutie op, maar weet dat er nog een lange weg is af te leggen.
Onbekend is onbemind
Circus heeft zijn verdiende plek nog niet gevonden in Vlaanderen. Dat geldt voor alle vormen van circus, van hedendaags tot klassiek, van indoor tot outdoor. “Circus wordt minimaal erkend, zeker bij het beleid. Als je het totale subsidiebedrag als indicator neemt, is wat circus krijgt ten opzichte van de andere kunsten gewoon peanuts”, verklaart Allary. Ook bij het publiek roept circus nog steeds de associatie op van de rode neus en de grote schoenen. De gemiddelde Vlaming zal niet spontaan een ticket boeken voor een hedendaagse circusvoorstelling. Circus is onbekend terrein. Misschien onterecht, want circus is vaak veel toegankelijker dan theater of dans. “Je vraagt aan het publiek eigenlijk een soort blind date. Waarom zou ik, als publiek, een ticket kopen van twintig euro, voor iets dat ik compleet niet ken?”
Nood aan artistiek onderzoek
Volgens Koen Allary is circus in Vlaanderen nog vrij fragiel. Slechts enkele hedendaagse Vlaamse creaties kunnen echt concurreren met andere (inter)nationale voorstellingen. “Volgens mij ontbreekt er nog een groot stuk onderzoek naar de artistieke grenzen van circus. Maar dat komt nog wel.” Steeds meer Vlaamse jongeren studeren af aan een circushogeschool. In die opleidingen ligt de nadruk op het verkennen van de artistieke grenzen, maar weinig Vlaamse circusvoorstellingen overstijgen momenteel dat circustechnische. “Het is een boutade, maar eigenlijk vind ik circustechnieken vrij saai. Iemand die met twintig ballen kan jongleren, is spannend de eerste vijf seconden. Daarna denk je: what’s next?” aldus Allary.
Waar blijft dat naakt?
Circus gaat voor Koen Allary dus veel verder dan circustechnieken alleen. De grote vraag voor hem is wat je probeert te ‘vertalen’ met circustechnieken? Het gaat over elkaar vertrouwen, elkaar afstoten, elkaar verkennen. Dat kan leiden tot zeer boeiende creaties. “Wat ik zeer bizar vind, is dat ondanks de zeer lichamelijke kunstvorm, het naakt in het circus niet wordt onderzocht. In de dans- en theaterwereld is daar de laatste dertig jaar duidelijk wel mee geëxperimenteerd.”
De kracht van circus
Volgens Allary wordt er te veel gefocust op het gevaar van circus, op de doodsdreiging. Op een meeting vatte de artistiek leidster van Circus Cirkör, Tilde Björfors, zijn opvatting hierover krachtig samen: “Stop talking about danger, circus is about possibilities!”. Circus gaat voor Allary over de mogelijkheden van het menselijk lichaam, wat je met circus kan vertellen. Circus verbindt mensen en dat is volgens hem de grootste kracht.
© 2013 - StampMedia - Leen Vermont
