De voetbalpodcast: het medium dat een nieuwe generatie mediagezichten onthulde

Met de groeiende populariteit van de voetbalpodcasts eiste een nieuwe generatie voetbalanalisten haar plaats op. Waar deze kenners omwille van hun atypisch profiel voordien weinig kansen kregen, zijn ze vandaag niet meer weg te denken aan de analistentafel. Een verdienste waar het medium podcast misschien wel erkenning voor verdient. We maken daarom een selectie van enkele frisse podcast-persoonlijkheden en fileren daarbij ook hun werkgever.

Weinig mensen waren nauwer betrokken bij de steile opmars van de voetbalpodcast dan Gilles Mbiye-Beya. Geen ex-voetballer, maar wel bezeten door de sport bouwde hij gestaag aan zijn carrière als analist. Van student sportmanagement en materiaalman bij Antwerp naar medeoprichter van het succesvolle en laagdrempelige Koolcast Sport: het kan verkeren. Zeker nu hij sinds dit jaar ook een vaste stek heeft bij programma's als MidMid en 90 Minutes, belichaamt hij de missie van zijn eerste liefde Koolcast: kansen bieden aan nieuw en divers talent.

Koolcast Sport, een lokale productie uit Antwerpen, vulde meteen een weinig verkende marktvraag in: café- of kleedkamerdiscussie vertalen naar een beluisterbaar format. De gezichten en stemmen lijken letterlijk weggeplukt uit de gemiddelde Antwerpse vriendengroep. Hun gebrek aan mediatraining compenseren de  dialectsprekende 'gasten' met expertise en veel enthousiasme. Koolcast katapulteert zijn luisteraar terug in de tijd naar de speelplaatsdiscussies waar kamp-Messi en kamp-Ronaldo elkaar net niet in de haren vlogen.

Een andere troef van coole casters is hun nichekennis over de voetballerij wereldwijd.  Het collectief bevat competitie- en clubwatchers waar de grotere mediaspelers op rekenen. Die laatsten kloppen dan ook regelmatig aan wanneer ze onderbouwde updates nodig hebben over pakweg de Italiaanse Serie A of hoe het loopt bij het Marokkaanse Raja Casablanca. Op die manier fungeert de lokale productie ook als een uitstekende springplank voor nieuwe gezichten.

Koolcast blijft zich wel richten op een relatief select publiek. De kenmerkende spontaniteit neigt soms wat naar het chaotische en is daarom vooral besteed aan luisteraars die zich goed kunnen identificeren met de toon en stijl. Ook het aantal spin-offs en aftakkingen zorgen voor een minder gestructureerd geheel. Dat is op zich prima. Laagdrempeligheid en het geven van kansen blijft een nobele core business, maar daardoor lijkt men wel in te boeten op marktpotentieel.

Sam Kerkhofs en co-host Evert Winckelmans presenteren al enkele jaren één van Vlaanderens meest succesvolle voetbalpodcasts. MIDMID is een productie van mediagigant Play. Voordien was het duo vooral achter de schermen te vinden, met Kerkhofs als zaakvoerder van het sportmarketingbedrijf Sporthouse Group en Winckelmans als tv-maker. Toch slaagden de twee heren erin een aantrekkelijk podcastconcept te creëren dat ondertussen gevestigde mediawaardes als Extra Time naar de kroon steek. Een opvallende prestatie.

MIDMID blinkt uit met een publieksgericht concept. Winckelmans en Kerkhofs trekken bekende namen aan die zich op hun studiofauteuil zichtbaar comfortabel voelen. Zonder journalistieke stijfheid, en met een portie humor ontfutselen de presentatoren boeiende anekdotes van hun gasten. Prominente figuren uit de voetbalwereld tonen daarbij meer hun menselijke kant, wat hen sympathiepunten oplevert bij de publieke opinie. Zogenaamde enfant terribles als Glenn Verbauwhede, Marvin Ogunjimi of Steven Defour zijn voorbeelden van voetballers die dankzij hun passage genoten van eerherstel. Oftewel, hoe podcasts een wapen kunnen zijn tegen foute percepties, mede ontstaan door mainstream media.

 Ondertussen is MIDMID incontournable als voetbalpraatprogramma. Dankzij Play beschikt men over voldoende middelen voor een breed gamma aan programma's, speciale edities en klaarblijkelijk ook scouting. Dat blijkt uit de zomertransfer van analist Gilles Mbiye-Beya. Een logische overstap die hopelijk geen precedent vormt voor het wegkapen van mediatalent bij kleinere producties. Gezien de collegialiteit tussen de voetballpodcasters die elkaar regelmatig bezoeken en lof toezwaaien, lijkt dat voorlopig goed mee te vallen.

Daan Heymans, voetballer bij Charleroi, lijkt op eerste gezicht een logsiche keuze als panellid in een voetbaltalkshow. Toch is zijn bijdrage aan 90 Minutes (VRT en Play) verfrissend. Heymans deelt een panel met commentator Filip Joos, marketeer Sam Kerkhofs en presentator Gilles De Coster. Zij tackelen het wekelijkse voetbalnieuws grondig, maar met een informele toon. Als insider met een vlotte retoriek en zonder scrupules palavert Heymans onbevangen mee over kwesties, ook als hij er (on)rechtsreeks een link mee heeft. Een contrast met veel van zijn collega’s die het in de pers vaak (noodgedwongen) houden op mediagetrainde clichés.

Zijn populariteit dankt 90 Minutes aan de kwalitatieve benadering. De hand van ervaren mediamakers als Joos en De Coster is voelbaar en zorgt voor een coherenter geheel. De hands-on ervaring van Heymans maakt dat het panel zich niet te vaak verliest in drammige discussies over futiliteiten. Sinds kort zorgt factchecker genaamd Gilles Mbiye-Beya ook voor een extra kwalitatieve dimensie.

Yanko Beeckman, voetbaljournalist voor Het Nieuwsblad, presenteert Sjotcast. Vertrekkend vanuit een sterke journalistieke insteek die vooral focust op het Belgische voetbalnieuws heeft de podcast een succesformule beet. Een belangrijk ingrediënt in dat recept is ook de vlotte presentatiestijl van Beeckman. Die kreeg als relatief jonge reporter het mandaat om het format mee uit de grond te stappen. Een blijk van vertrouwen die vandaag evidenter is dan vroeger wanneer het toch vooral wat oudere, ervaren mannen waren die het woord namen aan de analistentafel. Dat een reporter uit de geschreven pers kansen krijgt om een audiovisueel format te leiden is een positieve ontwikkeling.

Onder het impuls van Yanko Beeckam is Sjotcast een vlot beluisterbaar programma. De kaart van de journalistieke input vanuit Het Nieuwsblad en lokaal voetbalnieuws wordt nadrukkelijk getrokken, wat soms zorgt voor een wat eenzijdige luisterervaring voor zij die minder hebben met lokaal voetbal. Met de toevoeging van rubrieken en occasionele gasten countert Sjotcast dat laatste wel steeds nadrukkelijker.

De voetbalpodcast is een onmisbaar onderdeel geworden van het medialandschap. De hybride vorm van audio en video, eigen aan de podcast, versterkt de mogelijkheden voor jonge, diverse talenten. Hoewel haar nichemarkt ondertussen ietwat verzadigd lijkt, blijft het uitkijken naar nieuwe gezichten die de sportmediasector verrijken. De verjonging is duidelijk ingezet, maar ook in podcastland blijft voetbal in Vlaanderen voorlopig vooral een mannending.