Het is volop tweede zit en Teleblok ontvangt steeds meer oproepen van studenten die met faalangst of andere psychische aandoeningen kampen. Dat is te wijten aan de examenstress en sociale druk. "Prestatiedruk treedt steeds vroeger op", klaagt klinisch psychologe Sophie Pollock aan.
Examens lokken vaak faalangst, depressies en eetstoornissen uit. Teleblok, de anonieme en gratis hulplijn voor blokkende studenten, ontvangt jaarlijks niet minder dan 700 oproepen. Maar liefst twee derde van de oproepen gaat over faalangst. "In 2012 zocht ongeveer 20 procent van de studenten hulp, dat cijfer is de laatste jaren gestegen", merkt ook Vincent Willemyns, studentenpsycholoog aan de Hogeschool Gent op.
Valerie, die dierengeneeskunde studeert, bezweek afgelopen jaar aan de druk die door zichzelf en haar omgeving werd opgelegd. "Na mijn herexamens besefte ik dat het dat niet waard was", getuigt Valerie. "Ik kon niet meer lachen, genoot nergens meer van en gunde mezelf letterlijk niets." Haar faalangst escaleerde en de 20-jarige studente ontwikkelde bovendien een eetstoornis én een depressie. "Deels omdat ik zo mager was, deels door de stress, sukkelde ik in een depressie", vertelt ze.
Sociale druk
Er zijn tal van risico- of kwetsbaarheidsfactoren die psychische aandoeningen kunnen veroorzaken. Die factoren oefenen een invloed uit op drie verschillende terreinen: het biologische, psychologische en het sociale terrein. Een som van de risicofactoren kan uiteindelijk psychische problemen veroorzaken.
Wat studies betreft, is ook sociale druk een niet te onderschatten factor. "Prestatiedruk treedt steeds vroeger op. Zelfs in het middelbaar worden jongeren al geconfronteerd met competitie in de vorm van klasgemiddeldes en leerkrachten die puntenlijsten voorlezen. Ik snap niet wat de meerwaarde is van jezelf vergelijken met anderen", zegt Sophie Pollock, klinisch psychologe.
Het aantal jongeren met faalangst loopt op als we ook de studenten tellen die last hebben van uitstelgedrag. "Dat is passieve faalangst, uitstellen omdat ze schrik hebben om te falen", verklaart Willemyns. "Het is soms gewoon de aard van het beestje. Opvoeding speelt daarbij een grote rol", voegt hij toe.
"Goed is goed genoeg"
Studentenpsychologen worden tijdens examenperiodes druk bevraagd, al is het vooral zaak tijdig in te grijpen. "We proberen studenten preventief te bereiken. Tijdens groepstrainingen pikken we er degene uit die hoog scoren qua faalangst. Zij worden op een gepaste manier begeleid", legt Willemyns uit.
Dankzij de groepstrainingen weten de studenten dat ze er niet alleen voor staan. Een belangrijk aspect bij het overwinnen van faalangst is namelijk gehoord en begrepen worden. Studenten met passieve faalangst en uitstelgedrag leren hoe ze goede schema’s voor de examenperiode maken. Perfectionisten leren relativeren. Wat falen voor hen is, wordt niet noodzakelijk door anderen als een mislukking beschouwd. "Ik moet leren dat gewoon goed, goed genoeg is. Niet alles kan perfect zijn", legt Valerie uit.
Wanneer relativeren niet langer mogelijk is, moeten ze hulp zoeken. Het is immers ontzettend moeilijk om het verloren zelfvertrouwen terug op te bouwen. "Er zijn genoeg mensen die je willen helpen, steunen en in je geloven. Dat is enorm belangrijk, dus praat er gewoon over. Dat lucht op", zegt de 20-jarige studente.
Nog steeds taboe
Voor studenten is het echter niet makkelijk om die stap te zetten. "Niemand geeft graag toe dat hij een depressie heeft, je voelt je een soort gek. Vaak is dat omdat mensen die het niet meemaken, het ook niet begrijpen", vertelt Valerie.
Hoewel steeds meer jongeren hulp zoeken, doen ze dat vaak te laat. Ze geven het heft namelijk niet graag uit handen. "Wanneer het echt niet langer gaat en de studenten volledig vastzitten, kloppen ze bij mij aan", verduidelijkt Pollock."“Hoe je het ook draait of keert, er heerst helaas nog steeds veel taboe rond het bezoeken van een psycholoog. Onzin."
© 2015 – StampMedia – Annick Wellens
Dit artikel werd gepubliceerd door DeRedactie.be op 27/08/2015
