Als zakenbankier in Londen en financieel verslaggever voor Radio 1 beleefde Pascal Paepen de economische crisis vanop de eerste rij. Nu wil hij, naast het verslag geven, als docent aan de hogeschool het 'financieel analfabetisme' in Vlaanderen terugdringen.
Wat bedoelt u eigenlijk met 'financieel analfabetisme'?
Pascal Paepen: "Het feit dat veel mensen niet genoeg begrijpen hoe veel economische en financiële zaken in elkaar zitten. Niemand heeft er een goed zicht op: van mensen die niet gestudeerd hebben tot chirurgen, professoren, journalisten en zelfs politici. Al deze mensen hebben geen tijd om zich met financieel-economische zaken bezig te houden.
Dat houdt natuurlijk een zeker gevaar in. Veel mensen zijn niet op de hoogte van het risico dat ze nemen als ze hun geld investeren in bepaalde producten."
Wat moet er gebeuren om dit financieel analfabetisme tegen te houden?
Paepen: "Een basisopleiding economie in het secundair onderwijs lijkt mij noodzakelijk. Als we vakken als aardrijkskunde, Duits en Latijn aanbieden, moeten we in die hele zes jaar middelbaar onderwijs ook economie, financiën en belastingen onderwijzen.
Mensen moeten toch het verschil kennen tussen een spaarboekje, obligaties en aandelen? Ze moeten zich er van bewust zijn dat als een of andere bankier een rendement van 8 % belooft, het risico gigantisch is en dat het waarschijnlijk om bedrog gaat."
Is het daarom dat u al verschillende jaren financieel verslaggever bent op Radio 1 en dat u nu zelf gaat lesgeven?
Paepen: "Ja, toch wel. In de media wordt er volgens mij nog altijd te weinig aandacht besteed aan economische zaken. Die zijn blijkbaar saai. Ik probeer aan de mensen uit te leggen hoe bepaalde zaken in elkaar zitten. Het financieel-economische nieuws moet ook correct zijn. Mensen die zwart-wit denken, zijn meestal fout."
In de media wordt vaak gesproken over 'de financiële markten'. Als vroegere 'trader' bij KBC en zakenbankier in Londen lijkt u wel de verpersoonlijking van die markten?
Paepen: "In België is er iets raars aan de hand. Alles wat misloopt, is volgens de publieke opinie de schuld van de markten en het gevolg van speculatie. Dat klopt niet. De financiële markten, dat zijn wij allemaal. Wij met zijn allen bepalen wat er in de financiële wereld gebeurt. Als je de markten een beetje beter kent, zal je zien dat er op dit eigenste moment net het tegenovergestelde aan de hand is. De markten worden niet gedomineerd door hebzucht, maar door angst. Beide extremen, zowel hebzucht als angst, zijn nefast."
Wat is dan wel de oorzaak van de crisis?
Paepen: "De algemene hebzucht die overal welig tierde. Het is op verschillende plaatsen tegelijkertijd misgegaan door het feit dat overheden heel veel verdienden als er veel kredieten werden verleend, dat toezichthouders te weinig toezicht hielden en dat er in Amerika, maar niet alleen daar, veel consumenten waren die enorme schulden opbouwden."
Als het op zoveel plaatsen misliep, hoe is het dan mogelijk dat zelfs economische experts deze crisis niet hebben zien aankomen?
Paepen: "Maar heel veel mensen in de economische wereld hebben deze crisis wél zien aankomen. Dat het fout zou gaan met de Amerikaanse vastgoedmarkt, was algemeen geweten. Alleen de grootte van de crisis en de exacte timing, die waren moeilijk in te schatten. Bovendien wist niemand dat zoveel Europese banken zoveel risico's genomen hadden."
Toch raar dat overheden niet eerder ingegrepen hebben dan?
Paepen: "Tja, hoe gaat dat in zijn werk? Op een moment dat alles heel goed draait, wordt er nauwelijks geluisterd naar economen die zeggen: 'Pas op, die vastgoedbubbel kan uit elkaar spatten!' Neen, de vastgoedsector draait goed. Dat zorgt voor veel werkgelegenheid in de bouwsector. Veel werkgelegenheid, dat zijn veel belastingsinkomsten, een goede economie, stijging van de consumptie. Het is heel moeilijk om in zulke periodes overheden te overtuigen."
Denkt u dat een crisis van deze omvang ertoe bijdraagt dat mensen minder risico's gaan nemen?
Paepen: "Ik ben daar niet zo zeker van. Hebzucht is iets typisch menselijks hé. Op dit moment staat er 230 miljard op de Belgische spaarboekjes. Daarin schuilt een potentiële ramp. Als binnenkort, op het einde van het jaar, de interest uitbetaald wordt, zullen veel mensen vinden dat ze te weinig krijgen en ze begrijpen niet waarom. Terwijl dat eigenlijk perfect uit te leggen valt. We weten waarom de banken zo weinig geven. De centrale banken proberen door een lage rente de economie er weer bovenop te krijgen. Dat is een heel gevaarlijke situatie. Want nu de rente zo laag staat, is het eigenlijk heel lonend om zwaar te gokken en te speculeren."
Wat zou u die mensen dan aanraden om met hun spaargeld te doen?
Paepen: "Ze moeten hun acties spreiden in de tijd. Wacht rustig af en doe om te beginnen iets met 10 % van uw spaargeld. Laat de overige 90% een half jaar liggen en doe dan weer iets. Het beste is om met het grootste deel van je geld niks of weinig te doen. Zet het gewoon op je spaarboekje, dan ben je tenminste zeker dat je het niet kan verliezen."
© 2012 - StampMedia - Lander Kennis
Dit artikel werd gepubliceerd door Nieuws.be op 20/11/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door Express.be op 20/11/2012
Dit artikel werd gepubliceerd door Beursprognoses.com op 21/11/2012
