De sociale achtergrond en afkomst van leerlingen beïnvloeden hun leerprestaties. In die wetenschap schreef o.m. professor Ides Nicaise (KU Leuven) een boek over de volgens hem broodnodige hervorming van het secundair onderwijs. “Ik hoop dat we, ongeacht de uitkomst van de verkiezingen, de achtergrondinformatie kunnen bieden waarop de hervorming gebaseerd wordt.”
Professor Ides Nicaise van de KULeuven is coauteur van het boek Het onderwijsdebat. Waarom de hervorming van het secundair broodnodig is. Voor het debat krijgt de professor de kans om zijn standpunt uiteen te zetten. “Er zijn twee belangrijke argumenten voor een hervorming van het secundair onderwijs”, pleit hij. “Wij leven om te beginnen in een turbulente samenleving die van volwassen veel zelfsturing vraagt. Dat vraagt om een brede basisvorming, die in het huidig secundair onderwijs nog ontbreekt.”
Nicaise is ervan overtuigd dat het beter is om de studiekeuze uit te stellen tot een leeftijd van vijftien of zestien jaar. “Op die leeftijd zijn ze rijp genoeg om zelf te beslissen. Nu wordt de beslissing nog vaak gemaakt onder invloed van ouders en leerkrachten.”
Nadelen aan huidig systeem
Nicaise haalt de nadelen aan van het behouden van het huidige systeem aan. “Het huidige onderscheid tussen ASO, BSO en TSO heeft verschillende negatieve gevolgen. Ten eerste is er op de arbeidsmarkt een tekort aan technische geschoolden en STEM-afgestudeerden (STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics, red.). Het tweede gevolg is de sociale vertekening in de studieoriëntering. Studies tonen aan dat sociale afkomst een invloed heeft op de studiekeuze.”
Het is voor jongeren erg traumatisch om zich te moeten heroriënteren in het secundair onderwijs, weet Nicaise. “Er ontstaat een demotivatiecultuur, waardoor de inspanningen van de leerlingen dalen. Nog erger is tot slot de aantasting van de democratische burgerattitude onder jongeren, als gevolg van de academische segregatie.”
"Geen brede eerste graad"
Na de voorstelling volgde een debat met Jan Peumans (N-VA), Noël Slangen (Open VLD), Johan Danen (Groen), Joke Quintens (sp.a) en Sonja Claes (CD&V). N-VA kwam als eerste aan bod. “Ik ben geen onderwijsspecialist. Het enige wat ik over onderwijs weet is dat ik naar school ben geweest”, grapt Peumans.
“In het masterplan staat er duidelijk dat er geen brede eerste graad komt, geen uitstel van de studiekeuze en vrije keuze van de scholen. Het uitgangspunt blijft de nota die is goedgekeurd op 4 juni 2013 in het Vlaams Parlement. Ik blijf bij de standpunten die daarin door de drie regeringspartijen goedgekeurd zijn”, aldus de voorzitter van het Vlaams Parlement.
Monsterconsensus
Vlaams parlementslid Joke Quintens (sp.a) geeft toe dat haar partij haar initiële voorstel tot hervorming heeft afgezwakt. “Het verhaal van professor Nicaise klinkt ons als muziek in de oren. We hebben ons voorstel ook deels op zijn vorige boek De school van de ongelijkheid gebaseerd. Maar we moeten toegeven dat we voor het masterplan tot een monsterconsensus zijn gekomen tussen de partijen.”
Collega-parlementslid Sonja Claes (CD&V) bevestigt dat er een compromis werd gesloten. “In het regeerakkoord stond dat er een hervorming zou komen. De regeringspartijen kwamen op dat ogenblik overeen en minister-president Kris Peeters heeft toegezegd dat het er zou komen. Daarom vind ik het zeer vreemd dat Bart De Wever nu uitspraken doet als “Read my lips: het ASO blijft bestaan”. Het is geen eerlijke campagnevoering om te doen alsof de CD&V dat niet heeft goedgekeurd”, zegt ze verontwaardigd.
De hervorming hervormen
Volgens Noël Slangen (Open VLD) zijn de meningen van de regeringspartijen over het uitvoeren van het masterplan niet zo eensgezind als ze doen uitschijnen. “Na de verkiezingen komt er een nieuwe regering en zal er opnieuw onderhandeld worden. Ik hoop dat alle partijen nu duidelijk zeggen wat ze willen en niet wat ze goedgekeurd hebben.” Claes repliceert: “De schotten tussen ASO, BSO en TSO moeten weggewerkt worden.”
Open VLD ziet het huidige masterplan niet zitten. “Wat nu op tafel ligt, is knoeiwerk. We moeten eerst de leerkrachten beter opleiden en hun papierlast verlagen voordat we structurele hervormingen kunnen doorvoeren”, aldus Slangen. Groen is het daarmee eens. Voor Johan Danen gaat het masterplan niet ver genoeg. “We moeten het debat voeren op basis van gegevens en niet op basis van buikgevoel. In het masterplan staan goede dingen, maar een brede eerste graad lijkt me toch nodig; Met een beetje politieke moed is dat zeker uitvoerbaar.”
Vanuit het publiek mocht Kim De Witte (PVDA+) ook kort zijn mening geven, hoewel hij niet was uitgenodigd als panellid. Voor de linkse partij is het heel duidelijk: “In ons programma staat studiekeuze vanaf 16 jaar. Wij staan ook achter een brede eerste en tweede graad. Er moet opnieuw 1,6 miljard euro worden geïnvesteerd in het onderwijs: 1 miljard voor de leerkrachten, 300 miljoen voor schoolgebouwen en 300 miljoen voor het Hoger Onderwijs. Dit is gemakkelijk te financieren door een miljonairstaks”, legt hij uit.
Nog verrassingen?
Het blijkt duidelijk uit het debat de politieke partijen verschillende interpretaties hebben van het masterplan voor de onderwijshervorming. “Ik hoop dat we ongeacht de uitkomst van de verkiezingen, met ons boek de achtergrondinformatie kunnen bieden, waarop de hervorming gebaseerd wordt. Ik verwacht dat het zal gebeuren in het verlengde van het huidige masterplan, maar er kunnen ook nog verrassingen uit de bus komen”, aldus de professor.
© 2014 – StampMedia – Stef Vananderoye
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 22/05/2014
Dit artikel werd gepubliceerd door Het Belang van Limburg - online op 23/05/2014
