Ja of neen? De Turkse bevolking stemde het voorbije weekend voor een belangrijk referendum. Wat er onder meer op het spel stond: meer macht voor president Erdogan. Onze reporter Aïda (24) was erbij, en zag hoe ‘ja’ nipt de bovenhand nam.
Een verkiezingsbanner met president Recep Tayyip Erdogan hangt boven het Taksimplein in Istanbul. De vlag toont één van de ‘evet’-slogans: ‘Je moet ja zeggen voor jouw volk.’ Op paaszondag zei 51,4 procent van de Turken – een nipte meerderheid dus – effectief ja voor een constitutionele hervorming. Het belangrijkste doel: de verandering van een parlementair naar een presidentieel systeem.
De nee-stemmers – ‘hayir’ – haalden toch nog 48,6 procent, hoewel ze in aanloop naar de stemming amper aandacht kregen in de grote media.
OSCE, de ‘Organization for Security and Co-operation in Europe’, meldt nu dat het referendum misschien toch niet zo eerlijk was. “De legale context was onvoldoende om een correct democratisch proces te waarborgen”, klinkt het.
Een andere electorale slogan (kararimiz evet, onze beslissing is ja) siert het gebouw van de AKP-partij, de ‘Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling’. Dat is de partij van Erdogan, al moest hij daar tot voor kort afstand van nemen. De Turkse president mocht officieel immers geen link hebben met zijn partij. Daar komt na dit referendum verandering in.
Istiklal Caddesi, de belangrijkste commerciële straat in Istanbul, was de ideale plek voor zowel ja- als neen-ronselaars om pamfletten uit te delen.
Vrouwen schuiven voor de stemming aan in de ‘Ali Çetinkaya school’, in de Yeni Mahalle-buurt in Ayvalik. Alle Turken boven 18 hadden het recht om te stemmen, maar moest zich wel eerst registreren.
Een klein feestje in de kuststad Ayvalik, waar meer neen- dan ja-stemmers waren. In Ankara, Istanbul en Izmir – de hoofdplaatsen van het land – stemde de meerderheid van de Turken tegen. Maar dat was dus niet voldoende.
Een jongen zwaait in Ayvalik met een Turkse vlag onder het standbeeld van Mustafa Kemal Atatürk, de ‘seculiere’ en ‘westersgezinde’ grondlegger van het moderne Turkije.
De grondwetswijziging laat de president voortaan toe om twee keer herverkozen te worden. Zo kan Erdogan in het beste geval president blijven tot 2029.
Erdogan wordt aanbeden door een deel van zijn aanhang. Een ja-fan draagt de naam van de president op z’n hoofd, terwijl hij met z’n linkerhand het ‘Rabaa-gebaar’ maakt. Dat is een handgebaar dat aanhangers van de Egyptische Moslimbroeders introduceerden.
