Zoals elk jaar biedt ook dit Film Fest Gent een waaier aan stijlen en culturen met films van over de hele wereld. Het uitgelezen moment om alle uithoeken van de wereld te ontdekken, zonder het comfort van de filmzaal te hoeven missen. Ixcanul neemt ons mee naar de gelijknamige vulkaan in het Guatemalteekse platteland. Een reis die je maar eens in je leven maakt.
De allereerste langspeelfilm van Jayro Bustamante vertelt het verhaal van Maria, een Maya-meisje dat met haar ouders op een koffieplantage woont. Als ze wordt uitgehuwelijkt aan een baas van de plantage zet ze haar zinnen op een ontsnapping met de grillige Pepe. Dit loopt echter volledig fout, met alle gevolgen van dien. Op het eerste zicht een verhaal dat in een documentaire had gekund – het schetst immers de manier van leven van arme landbouwers in Guatemala – maar neemt snel magische proporties aan en daalt af in de bijna vergeten Kaqchikel-cultuur, het bijgeloof en de tradities die daarbij horen. De vulkaan Ixcanul staat daarin centraal als brenger van leven en vruchtbaarheid.
Spanning en doordachte symboliek
Wat deze film memorabel maakt, is dat niet de dialogen in Maya-taal, maar vooral de cinematografie het verhaal vertelt. Bustamante lijkt de camera gewoon ergens op te zetten en alles zijn beloop te laten gaan voor de lens. De vele lange shots vloeien ongedwongen over het scherm, net als de wilde natuur, onaangetast en in balans, maar niet zonder de nodige spanning en met een doordachte symboliek. Deze wijze getuigt van een enorm respect voor het medium en boven alles van een geweldige visie op hoe film een verhaal kan, en misschien wel moet vertellen.
Bustamante’s manier van filmen laat niet enkel de kijker toe zich langzaam te verplaatsen in de omgeving en de personages, hij gaf ook de acteurs de vrijheid hun emoties ongestoord de loop laten gaan en zo een geweldige prestatie neer te zetten. Maria Mercedes Coroy, die de jonge Maria vertolkt, danst perfect van verliefdheid over twijfel naar angst en verdriet. Een overvloed aan gevoelens die maar al te snel te zwaar zou worden, maar het hele gebeuren krijgt steeds de tijd om te ademen.
Kanshebber voor Academy Awards
Bustamante levert met Ixcanul zonder enige twijfel één van de mooiste films van het jaar af. 21 jaar na El Silencio de Neto verschijnt Guatemala weer op het wereldtoneel. Met Ixcanul heeft het mystieke land meteen een kanshebber voor de Academy Awards, waarmee het slechts een tweede maal deelneemt aan de competitie. Dankzij de unieke cinematografie, de sterke acteerprestaties en het bescheiden doch emotionele verhaal maakt Jayro Bustamante een fantastisch debuut en brengt hij een haast verloren cultuur weer tot leven.
© 2015 – StampMedia/Mediaraven - Olivier Tytgat
