2016 was een jaar van pieken en dalen. Zoals elk jaar wordt er in december teruggeblikt op het nieuws. Onze reporter Stef Vananderoye voorziet het afgelopen jaar van commentaar in zijn jaaroverzicht.
Men zegt wel eens dat het leven één grote parade der zuchten is. Ik denk dat het leven soms zo spannend is dat we even vergeten te ademen. 2016 was een jaar van vele verzuchtingen. 2015 werd ‘het jaar van de angst’ gedoopt. In de laatste donkere maanden van vorig jaar wensten we dat het zo snel mogelijk voorbij zou gaan. In januari was er dan nieuwe hoop op beterschap: het kon toch nooit zo slecht zijn als 2015? De realisten onder ons keken dit wishful thinking met lede ogen aan.
Het jaar begint met terreur
2016 een heftig jaar noemen is een beetje een understatement. Het begon al in mineur, met de afgelasting van het nieuwjaarsvuurwerk op het De Brouckèreplein in Brussel. De reden was natuurlijk de terreurdreiging, die kwam overgewaaid uit het vorige jaar. Die vrees was terecht, blijkt later. In januari komen onder andere Boko Haram, Al Shabaab, de Taliban en IS in het nieuws. Er vallen in de eerste maand van 2016 meer dan vijfhonderd doden door terroristische aanslagen wereldwijd. De toon voor de rest van het jaar is meteen gezet. Intussen worden in Saoedi-Arabië zevenenveertig mensen terechtgesteld, waaronder ook Sheikh Nimr al-Nimr, een prominente sjiitische geestelijke. Dit zorgt voor opschudding in de relatie met Iran. Wat volgt zijn een rist van arrestaties, met aanslagen als vergelding: de voortvluchtige terrorist Salah Abdeslam wordt opgepakt in maart en niet veel later vinden er opnieuw aanslagen plaats in Turkije, Ivoorkust, Nigeria, Pakistan en Irak. Maar wat de meesten onder ons zal bijblijven zijn de aanslagen in Brussel, waarbij tweeëndertig doden vielen.
De ruk naar rechts
Dat dit jaar de retoriek van de extreemrechtse politiek een boost heeft gekregen komt dan ook niet als een verassing. Zowel Filip Dewinter, Marine Le Pen, Geert Wilders en Nigel Farage amuseerden zich kostelijk op twitter. Ze waren er als de kippen bij om te laten weten dat ze ondanks de populaire opinie nog hip en relevant waren. Naast de oorlog in Syrië en de vluchtelingencrisis die daaruit volgde, zijn er nog twee grote redenen waarom de nationalisten zichzelf op de borst kloppen. Zowel de Brexit (het referendum waarin het Verenigd Koninkrijk stemde om de EU te verlaten) als de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen zorgden voor veel consternatie in de linkse rangen.
Politici en opiniemakers aan beide kanten van het politieke spectrum hebben zich iets te veel hebben laten gaan. Het recht op vrije meningsuiting moet te allen tijde gewaarborgd blijven, ook al lijkt het dat het vooral extremisten en onruststokers zijn die hun grote mond opendoen. Ik ben dan ook van mening dat dit jaar een slecht jaar voor de media was. We hebben iets te veel de propagandisten aan het woord gelaten, terwijl de factcheckers en meer genuanceerde stemmen genegeerd werden.
Er mag ook goed nieuws zijn
Het was natuurlijk niet al kommer en kwel in 2016. Dit was namelijk het jaar waarin Cuba en de Verenigde Staten opnieuw toenadering zochten. In Colombia werd een historisch vredesakkoord getekend tussen de regering en de rebellen van FARC. De Colombiaanse president Juan Manuel Santos mocht hiervoor zelfs de Nobelprijs voor de vrede in ontvangst nemen. De internetgeneratie op haar beurt zal nooit het moment vergeten dat Leonardo DiCaprio zijn langverwachte Oscar in ontvangst mocht nemen. Hij kreeg de felbegeerde prijs voor zijn hoofdrol in de film The Revenant (die ik eerlijk gezegd nog altijd niet gezien heb. Shame on me).
We will remember them
Laten we tot slot ook nog even stilstaan bij de mensen die dit jaar van ons zijn heengegaan. Uzelf, beste lezer, denkt waarschijnlijk meteen aan Eddy Wally, Gaston Berghmans, Toots Thielemans en Marc Sleen. Ik hoop dat de minder bekende namen ook herinnerd worden: Jordy Brouillard bijvoorbeeld, de negentienjarige jongen die een eenzame dood op straat stierf. Zelf was ik nog het meest onder de indruk van de dood van muziekicoon Leonard Cohen en televisiefiguur Marnix Kappers. Speciale vermelding gaat ook naar mijn overbuurvrouw, die na het vaststellen van ongeneeslijke kanker in haar lichaam euthanasie aanvroeg en ook kreeg. Ik heb geen idee of ze ooit iets van mijn hand gelezen heeft, maar deze is ook voor haar.
2016 was een jaar van ontreddering, machteloosheid en verdriet. Maar het is in de donkerste tijden dat het licht het felste schijnt. Ook al deed dit jaar eerder denken aan The Revenge of the Sith, ik geloof sterk dat 2017 het jaar van A New Hope wordt. Namens mijzelf en de redactie wens ik iedereen dan ook het allerbeste toe, waar ook ter wereld. En laat ons hopen dat het vuurwerk straks wel gewoon doorgaat.
© 2016 – StampMedia – Stef Vananderoye
