Jean-Luc Godard speelt met 3D in 'Adieu au langage'

Onze reporters brengen een week lang verslag uit vanop het Film Fest Gent. Helena (18) ging er kijken naar ‘Adieu au langage’, de nieuwste prent van de ondertussen 83-jarige Jean-Luc Godard. “De film is een aaneenschakeling van indrukken en herinneringen die elkaar niet laten uitvertellen.”

De Franse regisseur Jean-Luc Godard zette in 1959 met zijn eerste langspeelfilm ‘À bout de souffle’ de Nouvelle Vague in gang. Een stijl die inging tegen de kostelijke droomfabriek van de grote Hollywoodstudios. De lowbudget-allure van zijn films van weleer is er nog steeds, maar wordt in ‘Adieu au langage’ aangevuld met driedimensionale techniek.

Godard is intussen 83 jaar oud. Waar de regisseur vroeger focuste op het medium van film op zich, gaat hij hier vooral in op hoe muziek, beeld en woord elkaar zowel kunnen aanvullen als onderbreken en zo samen een allesomvattende taal vormen. ‘Adieu au langage’ is een 70 minuten durend poëtisch pleidooi voor taal in al zijn vormen, maar stelt het tegelijk ook in vraag.

Hond Roxy

Om zijn pleidooi kracht bij te zetten, verhaalt Godard stukken uit het dagdagelijkse leven van een koppel, die een intrigerende manier van communiceren hanteren. Het gaat er tijdens hun gesprekken niet over wie de vuilniszakken buitenzet, liever stellen ze elkaar vragen in de u-vorm over de levenswijsheid die te vinden is in de wiskunde. Josette (Héloise Godet) doet vaak sombere uitlatingen, Gédéon (Kamel Abdeli) wisselt graag met haar van gedachten terwijl hij op het toilet zit. En de tv staat in al die tijd aan, als hij niet kapot is.

Eigenlijk speelt Godard’s hond Roxy de hoofdrol. Het is duidelijk dat de regisseur een grote bewondering heeft voor dieren - misschien zou hij ze zelfs durven verkiezen boven de mens. Dieren houden meer van anderen dan van zichzelf. Het zijn de enige wezens die de wereld zien zoals hij echt is. De mens heeft soms meer oog voor de concepten, die we hebben uitgevonden om onze wereld begrijpelijker te maken, dan voor de schoonheid van de natuur op zich.

3D van bladeren, bos en bloemen

Godard laat 3D los op gewone, dagdagelijkse beelden. Hij haalt de techniek weg van zijn ondertussen bijna onlosmakende verbondenheid met dure, impressionante actiebeelden die op je af lijken te komen. De regisseur kiest ervoor beelden van bladeren, bos en bloemen af te stellen en te filteren tot ze abstract worden. De natuur wordt niet natuurlijk in beeld gebracht. Doordat er te weinig gradatie van kleuren is, werkt de 3D-techniek hier niet. Godard speelt met het medium.

De regisseur laat de 3D-regels dus voor wat ze zijn en creëert op die manier een verrassend effect, door o.m. twee verschillende beelden te filmen en ze achteraf samen te voegen. In elk oog zie je eenzelfde scène vanuit een ander perspectief. Knijpt men zijn ene oog dicht, dan zie je de situatie vanuit het perspectief van de vrouw. Wissel je van oog, dan zie je alles vanuit het standpunt van de man. Wie zijn twee ogen openhoudt, ziet de beelden samenvloeien.

Evenwicht in chaos

De film is een aaneenschakeling van indrukken en herinneringen die elkaar niet laten uitvertellen. De montage is ruw maar uitgedacht, en er wordt met verschillende camera’s gedraaid, gaande van een handcamera tot antieke exemplaren die een korrelig resultaat geven.

En toch is het totaalbeeld geen chaos. Godard heeft een evenwicht gevonden tussen enerzijds de te snel wisselende beelden en elkaar overlappende tekst en muziek en trage, serene shots van binnenshuistaferelen anderzijds. 83 jaar, maar wat speelt hij nog graag met zijn toeschouwers en de regels van de kunst.