Zijn jongeren niet meer geïnteresseerd in politiek? Of sluit de politiek zich net zelf af van de jongere generaties? StampMedia-reporter Jonathan Hendrickx organiseerde op 7 december een panelgesprek waar vijf deskundigen zich over die vragen bogen en op zoek gingen naar mogelijke verenigende factoren.
Eén van de manieren om jongeren opnieuw warm te maken voor politiek, waar de laatste maanden voor wordt geopperd, is het stemrecht vanaf zestien jaar. Jonathan Hendrickx, als organisator ook de moderator van het gesprek, vroeg de panelleden of zij in die maatregel een mogelijke oplossing zien.
Antwerps schepen voor jeugd Nabilla Ait Daoud (N-VA) voelt er niets voor om de stemleeftijd te verlagen. Volgens haar spreek je zo enkel de jongeren aan die sowieso al in politiek geïnteresseerd zijn. “Bovendien,” zegt ze, “is er geen draagvlak voor te vinden bij de jongeren zelf.“ Uit een bevraging blijkt dat zeventig procent van de jongeren er op lokaal niveau niet voor te vinden is. Op landelijk niveau zou dat zelf negentig procent zijn.
Orry Van de Wauwer van CD&V ziet vooral voordelen. “We moeten niet te euforisch doen over het hele verhaal, maar jongeren vroeger stemrecht geven, kan zeker helpen om de interesse in politiek aan te wakkeren. Vooral als scholen mee op die kar springen”, klinkt het.
De rol van het onderwijs
Ook dat onderwijs kwam regelmatig aan bod als belangrijke factor in het politiek bewust maken van jongeren. Stephanie Van Houtven, ondervoorzitter bij Sp.a, benadrukt dat er in veel scholen al hard gewerkt wordt aan politieke opvoeding. “Ik sta er altijd van versteld wat voor sterke meningen zestienjarigen al hebben over politieke thema’s”, zegt ze daarover. Wel ziet Van Houtven nog een kloof tussen de verschillende richtingen in het secundair onderwijs. De oorzaak daarvan moeten we volgens haar bij het onderwijs zoeken: “Ik weiger te geloven dat jongeren uit het TSO of BSO minder aanleg voor of interesse in politiek hebben. Die groepen moeten nog meer uitgedaagd worden op dat vlak.”
Amra Dorjbayar, maatschappelijk werker, diversiteitscoach en researcher voor ‘Vranckx’, ziet veel toekomst in een ‘gemeenschapsvak’. “We moeten jongeren opnieuw leren wat actief burgerschap is”, vindt hij. “Onze maatschappij is op dit moment veel te passief: we zijn allemaal consumenten, belastingbetaler, kiezer, … maar actieve betrokkenheid ontbreekt vaak.” We moeten volgens Dorjbayar af van de idee dat de regering alles wel zal oplossen. Er is nood aan initiatief en dynamiek. Die kunnen we terugvinden, zegt hij, door meer in contact te komen met andere groepen in de samenleving. Binnen zo’n gemeenschapsvak op school zou dat volgens hem perfect kunnen.
Initiatief vanuit de politiek
Het debat start vaak vanuit de stelling dat jongeren hun vertrouwen in de politiek verloren hebben. Maar het omgekeerde is ook waar, aldus Van Houtven. Daarom pleit ze voor meer vertrouwen in jongeren vanuit de politiek. Ze gelooft dat jongerenraden en jongerenafdelingen van partijen populairder zullen worden als de jonge leden ook echt de kans krijgen om iets te verwezenlijken.
Simon Rastelli, medeoprichter van jongerenplatform Bpolitix en lid van de Vlaamse Jeugdraad, is zo’n jongere die al vroeg veel vertrouwen kreeg. “Het is goed dat jongeren op school theorie over de democratie krijgen”, vindt hij, “maar die kennis wordt nog te weinig op de praktijk toegepast. Jongeren moeten binnen die democratische theorie hun eigen weg vinden, zodat ze op een bewuste manier hun stem kunnen uitbrengen. Dat kan bijvoorbeeld via een vak op school, maar buitenschools engagement aanmoedigen is zeker ook belangrijk.” Rastelli wil zijn leeftijdsgenoten duidelijk maken dat alles een politieke dimensie heeft, ook de dingen die jongeren bezighouden.
Dat het gesprek niet zou resulteren in pasklare antwoorden waar alle partijen zich in kunnen vinden, was te verwachten. Toch leken de panelleden het erover eens dat er vooral op verantwoordelijkheid, politieke vorming en wederzijds vertrouwen moet ingezet worden. De vraag blijft hoe dat zich in een beleid zal vertalen.
© 2016 – StampMedia – Philippe Mertens; foto's: Stefan Lambrechts
Dit artikel werd gepubliceerd door Jongerenplaneet.be op 15/12/2016
Dit artikel werd gepubliceerd door Allesoverjeugd.be op 15/12/2016
