Volgend jaar wordt een nieuwe beheersovereenkomst afgesloten tussen de Vlaamse regering en de VRT. Jonathan (21) hoopt dat Minister van Media Sven Gatz (Open VLD) mee gaat met zijn tijd en durft in te zetten op een sterker online-aanbod voor jongeren en jongvolwassenen. “Op de radionetten komen zij aan hun trekken, maar op televisie blijven ze flink op hun honger zitten.”
Een doodgeboren zender
“Iedereen vindt het volkomen logisch dat wij in Nederland een zender hebben met fatsoenlijke en volwaardige kinderprogramma’s met drama, nieuws en documentaires, maar zodra kinderen 13 jaar zijn moeten we het kennelijk aan de markt overlaten. Dan is Netflix en Coca Cola voldoende." Aldus Suzanne Kunzeler, de zenderbaas van de Nederlandse jongerenzender NPO3.
Kunzeler heeft kopzorgen: de Nederlandse Staatssecretaris van Media Sander Dekker wil haar net schrappen. Zo zou er radicaal gesnoeid worden in het aanbod voor jongeren en jongvolwassenen van de NPO, de Nederlandse Publieke Omroep. Met de harde besparingen die ook onze Vlaamse VRT ondergaat, is er alvast een zeer schrale troost: er kan niet bespaard worden op iets wat er (bijna) niet is.
Vlaamse jongeren hadden niet lang geleden nochtans hun eigen zender: amper drie jaar geleden begon OP12 uit te zenden, een zender die meteen leed onder een zware identiteitscrisis. In het uitzendschema stonden ambitieuze, maar op voorhand gedoemde jongerenprojecten als Carte Blanche, uitzendingen van De Ridder met audiodescriptie en handbalwedstrijden. In feite was het niet veel meer dan een doodgeboren kindje, of in dit geval, een doodgeboren zender. Eind vorig jaar ging OP12 geruisloos van de ether.
Streefcijfers
In de huidige beheersovereenkomst wordt de ‘jongere’ gedefinieerd als ‘een persoon tussen de 12 en 20 jaar’. Gemakshalve wordt dus verwacht dat de ‘jongvolwassenen’ maar naadloos hun aansluiting moeten vinden bij de andere programma’s van de VRT. En waarom ook niet? Er doen toch jongeren mee in Thuis? Wat is er dan nog te klagen?
Heel simpel: qua schermtijd is het te weinig en te vlak op de Vlaamse openbare televisie. In de huidige beheersovereenkomst zijn streefcijfers vastgelegd voor de aanwezigheid van vrouwen en ‘nieuwe Vlamingen’ op het VRT-scherm (33% en 5%, respectievelijk). Misschien is het geen slecht idee om zulke quota in de volgende beheersovereenkomst ook in te voeren voor jongvolwassenen tussen pakweg 20 en 29 jaar oud. Niet als absolute waarden, maar als geheugensteuntje voor zij die bepalen wie in welk programma aan bod komt. De young adults kunnen meer dan enkel de muzikale tussenstukjes verzorgen in De Zevende Dag. En ze kunnen zeker meer dan acteren in een soapserie.
Het Brits model
Natuurlijk breek ik geen lans om een nieuwe poging tot jongerenzender te ondernemen. Het is hopeloos achterhaald om een nieuwe analoge televisiezender op te richten in het tijdperk van uitgesteld televisiekijken en online streamen via internet.
En daar ligt misschien wel de oplossing. Net als in Nederland staat ook het jongerenaanbod in het Verenigd Koninkrijk op de helling. Het Britse BBC moet een miljard pond besparen, en als onderdeel van de besparingsoperatie zal het Britse jongerenkanaal BBC Three in de loop van volgend jaar enkel nog online gaan uitzenden. Volgens de BBC wordt er zo al dertig miljoen pond uitgespaard.
Misschien brengt een dergelijk Brits model wel soelaas voor de VRT. Canvas en Ketnet bieden online immers al verschillende volledige reeksen aan. Die grote poel van het internet kan de ideale kweekvijver zijn om lustig te experimenteren met programma’s en formats die de specifieke groep van jongvolwassenen kunnen aanspreken én passen binnen Gatz’ visie over meer informatie en minder plat amusement op een openbare omroep.
Kan dat het beste met een taboedoorbekende fictiereeks als het Britse Skins, sterke docu’s of een actueel maar niet betuttelend praatprogramma als het Nederlandse Spuiten en Slikken? Een eenduidig antwoord krijgt u hier niet. Zolang het programma maar niet weggestopt wordt op een obscure tv-zender die niet kan aarden, maar wordt losgelaten op het jonge, streamende onlinepubliek.
Naar een nieuwe beheersovereenkomst
Begin juli dit jaar keurde de Vlaamse regering een visienota van Sven Gatz over de toekomst van de Vlaamse openbare omroep goed. Daarmee zal hij binnenkort aanschuiven aan de onderhandelingstafel met de Reyerslaan. Het is de bedoeling dat die onderhandelingen in de loop van volgend jaar uitmonden in een nagelnieuwe beheersovereenkomst, die de koers van de VRT zal bepalen van 2017 tot 2021.
Hopelijk worden daarin de nodige middelen vrijgemaakt om te durven investeren in een vernieuwend aanbod voor jongeren en jongvolwassenen. De radionetten van de VRT trekken al lang een jong én bovendien divers publiek aan, maar de vertegenwoordiging op het steeds kleiner wordende scherm kan er alleen maar op vooruitgaan. Om dus positief te eindigen: the only way is up. Er is zowaar hoop in de nieuwe beheersovereenkomst, en in de toekomst van de verbindende rol van onze openbare omroep.
© 2015 - StampMedia - Jonathan Hendrickx
Dit artikel werd gepubliceerd door Opiniestukken.nl op 11/09/2015
