Het geluid van spelende kinderen, het vegende krijt op een kalkbord, een rinkelende bel: dé synoniemen voor een typisch schoolse omgeving. Toch overstijgt het domein in en rond ‘Les enfants de l’Ovale Maroc’ (EDOM) die klassieke associatie. Al meer dan twintig jaar wil EDOM kinderen uit minder welgestelde buurten rond het Marokkaanse Rabat verenigen door educatie en sport aan te bieden. Telkens met nadruk op inclusie en groepsgevoel. “Deze plek blijft voor mij altijd thuiskomen.”
In Mers-El-Kheir, een buitenbuurt van het Marokkaanse Rabat, speelden kinderen vroeger enkel tussen het puin. Nu ligt er de bruisende campus van EDOM, een organisatie die al meer dan twintig jaar kansen biedt aan kinderen uit de armste gezinnen. Met een rugbyveld, klaslokalen en polyvalente zalen is de groene oase in de stad voor velen een tweede thuis.
“Vanaf 2004 heb ik 10 jaar als vrijwilliger bij de EDOM gewerkt. Nadien, in 2014, heeft de organisatie me gevraagd om vast les te geven. Nu begeleid ik kinderen van 6 tot 16 jaar”, zo vertelt Nadia Mohimi.
Wanneer we haar treffen, staat Mohimi vol passie en enthousiasme les te geven aan haar klas. Zo’n 15 jaar geleden zat ze zelf nog achter de schoolbanken, hier op EDOM. Deze plek had grote invloed op haar ontwikkeling. “Ik was een heel timide kind toen ik het programma startte. Wanneer iemand me iets vroeg, durfde ik nooit te antwoorden. EDOM heeft me heel erg geholpen om zelfstandiger te worden. Dat is ook ons doel: kinderen opleiden tot goede en zelfbewuste burgers.”
De transformatie van de stortplaats naar een rugbyveld was één van de eerste projecten van EDOM. “Mensen verklaarden ons voor gek”, vertelt Mohimi, vandaag één van de sleutelfiguren achter de organisatie. “Maar nu is het veld een plek waar kinderen niet alleen sporten, maar ook basisvaardigheden als discipline en verantwoordelijkheid leren.”
Rugby staat centraal in de aanpak van EDOM. Steunend op de vier grondbeginselen van rugby: respect, solidariteit, betrokkenheid en jezelf overstijgen, wil EDOM kinderen waarden en normen bijbrengen die ook in het dagelijks leven van toepassing zijn. “Alleen wie goed presteert op school mag deelnemen aan de wedstrijden”, aldus Mohimi. “Dat geldt voor ieder kind op zijn eigen niveau. Voor de ene is een verbetering van een 4 naar een 5 op 10 al een belangrijke stap. We willen vooruitgang zien, en rugby dient als motivatie om op verschillende vlakken vooruit te komen.”
“Het rugbyveld is een plek waar kinderen niet alleen sporten, maar ook basisvaardigheden als discipline en verantwoordelijkheid leren” – Nadia Mohimi (EDOM)
Met een lidmaatschap van slechts vijf euro per jaar biedt de organisatie veel meer dan sport. Kinderen krijgen bijles en maken uitstapjes. Voor de ruim driehonderd jongeren die jaarlijks deelnemen – en de duizenden die hen voorgingen – is EDOM als het ware een springplank naar een betere toekomst.
Het project draagt een rijke geschiedenis met zich mee. In 2004 werd de basis gelegd voor dit grootschalige educatie- en verbindingsproject dat ondertussen, met behulp van sponsors en donaties, al in acht landen bestaat. Niet alleen in Marokko, maar ook in Madagaskar, Frankrijk, Ivoorkust, Mali, Senegal, Niger en Benin, bouwt het project bruggen tussen kinderen, sport en educatie.
“Philippe Sella, een Franse rugby-international, stichtte rond 2003 de organisatie ‘Enfants de l’Ovale’. Hij wilde kinderen uit achtergestelde buurten de passie voor de sport laten ontdekken en koppelde daar een academisch programma aan”, legt Nadia Mohimi uit. Het programma is een aanvulling op de studies van kinderen en biedt volgens haar heel wat kansen.
Een tweede thuis voor kinderen én vrijwilligers
Voor Ayman Skouri, één van de oud-deelnemers en vandaag vrijwilliger, was de organisatie een veilige haven tijdens een moeilijke jeugd. Op zesjarige leeftijd kwam hij voor het eerst terecht bij de organisatie, die hij goed kende omdat zijn broer er als leraar werkte. “Na school ging ik altijd meteen naar EDOM”, vertelt Ayman. “Het was een plek waar ik plezier had, maar ook veel heb geleerd. Dingen die ik thuis nooit geleerd zou hebben.”
“Toen ik jong was, dacht ik dat het bij ‘Les enfans de l’Ovale’ alleen om plezier ging. Nu begrijp ik hoeveel werk de vrijwilligers erin stoppen” – Ayman Skouri (oud-deelnemer en nu vrijwilliger bij EDOM)
Zijn favoriete herinneringen zijn de uitstapjes naar de dierentuin, het zwembad of rugbywedstrijden tegen teams uit heel Marokko. “Die uitstappen kon mijn familie zich niet veroorloven. Toen ik jong was, dacht ik dat het bij ‘Les enfans de l’Ovale’ alleen om plezier ging. Nu begrijp ik hoeveel werk de vrijwilligers erin stoppen. Ik denk dat zonder hen mijn leven een heel andere wending zou hebben genomen. EDOM heeft me grotendeels gevormd tot de persoon die ik vandaag ben.”
Voor veel vrijwilligers, zoals Soukaina Salhi, biedt EDOM niet alleen een plek om anderen te helpen, maar ook een gevoel van voldoening en verbondenheid. Ze kwam via een vriendin in contact met de organisatie en is sindsdien een vast onderdeel van de EDOM-familie. “Ik hou ervan om anderen te helpen”, zegt Salhi. “De momenten waarop kinderen naar me toe komen en me bedanken voor wat ik voor hen heb gedaan, zijn voor mij de meest waardevolle.”
“Als leerkrachten willen we voor de kinderen zorgen”, zo vertelt Hamza Lahin, sportcoach op het EDOM-domein. “We weten dat de kinderen niet uit geprivilegieerde families komen. Daarom is het heel belangrijk om een warme thuis te creëren. We proberen zo nauw mogelijk bij de kinderen betrokken te zijn zodat ze niet het foute pad op gaan.”
'Ondertussen is het me gelukt om professioneel rugbyspeler te worden. Ik wil tonen dat voor hen ook nog alles mogelijk is” - Hamza Lahin (sportcoach EDOM)
Tijdens een rugbyles valt niet alleen het inzicht in sport en lesvermogen van de jonge leerkracht op, maar ook de mate van verbondenheid met zijn leerlingen. “Ik ben zelf opgegroeid hier in de buurt en heb veel tijd hier op EDOM doorgebracht. Ik heb dus hetzelfde doorgemaakt en kom uit dezelfde moeilijke situatie als deze kinderen hier. Ik weet wat het is om op te groeien met weinig. Ondertussen is het me gelukt om professioneel rugbyspeler te worden. Ik wil tonen dat voor hen ook nog alles mogelijk is.”
De persoonlijke begeleiding, tijd en warmte die begeleiders voor de kinderen voorzien, doet duidelijk zijn werk: tijdens een rugbyles klinkt alleen maar gelach, gejuich en aanmoedigende reacties. Ook Walid Tighidan (13) uit het derde middelbaar voelt zich hier duidelijk thuis. “Ik ben heel erg graag hier op EDOM. “Ik kom vaak naar hier om rugby te spelen samen met mijn vrienden. Ik haal ook veel voordelen uit de andere lessen die ik krijg. De wiskunde- en taallessen helpen me echt verder bij mijn studies.”
Een bredere visie op verandering
Hoewel EDOM zich in de eerste plaats op kinderen richt, is het effect op de gemeenschap errond even belangrijk. De school betrekt de ouders actief om niet alleen de leerling, maar ook anderen rondom hem in zijn leefomgeving te empanciperen. Nadia Mohimi: “We organiseren vaak bijeenkomsten met de ouders van kinderen. We reflecteren dan op hun werk hier en maken de ouders vertrouwd met onze werkwijze en met het programma. Dit doen we ook om de vaak achterhaalde mindset van ouders te veranderen en hen een andere manier van opvoeden te tonen. Zo kan ons werk ook thuis verdergezet worden door de ouders.”
Mohimi benadrukt dat het veranderen van traditionele opvattingen toch nog steeds één van de grootste uitdagingen blijft. “We geven lezingen over opvoeding en milieubewustzijn, maar het zijn bijna altijd alleen de moeders die komen. De vaders houden zich vaak afzijdig als het om de kinderen gaat. Hen overtuigen blijft moeilijk, terwijl hun betrokkenheid ook heel belangrijk is bij de opvoeding van de kinderen.”
De combinatie van sport en educatie werpt zijn vruchten af. Onder de oud-deelnemers vinden we artsen, advocaten, ondernemers en leraren. “Kinderen die ik vroeger nog Frans heb leren spreken, rijden nu rond in dure auto’s. Dat maakt me blij.” Maar volgens Nadia Mohimi is het gevoel van gemeenschap misschien wel de grootste verdienste. “We laten deze kinderen zien dat ze meer kunnen bereiken dan ze ooit hadden durven dromen.”
