Jezelf een uur lang verliezen in een schilderij, het gebeurt nog zelden. De film Maestà biedt de mogelijkheid om op te gaan in een interpretatie van een historische klassieker, maar geeft te weinig return voor de geïnvesteerde tijd.
Zestig minuten lang word je geconfronteerd met Andy Guérifs interpretatie van ‘Maestà’, het beroemde altaarstuk, bestemd voor de kathedraal van Sienna. Dit schilderij werd in 1308 gecreëerd door de Italiaanse schilder Duccio di Buoninsegna. Die deed drie jaar over het schilderij, maar regisseur Andy Guérif werkte zeven jaar aan zijn poging om dit schilderij uit het verleden te halen en weer tot leven te brengen. Dit op een uiterst kleine set en met beperkt budget.
De film vangt aan met het tafereel van de kruisiging van Jezus, centraal in de achterkant van de Maestà. Van daaruit wordt langzaam uitgezoomd, de enige camerabeweging in de hele film, tot alle 26 luiken die samen de lijdensweg van Christus zullen vormen, in beeld komen. De tot dan toe lege kaders worden langzaamaan gevuld met acteurs die het decor opbouwen en weergeven wat er had kunnen volgen op, of voorafgaan aan de taferelen die Duccio vereeuwigde.
Gevangen in het paneel
De gebruikte kleuren zijn helderder dan in het originele schilderij, alsof Guérif het schilderij wil weergeven zoals het ooit geweest is. De decors doen erg gestileerd aan en missen perspectief, net zoals het werk van de Italiaanse primitieven, waar Duccio toe behoorde. Niet alleen een visiekeuze, maar ook opgelegd door de beperkte ruimte. De 26 verschillende decors zijn allemaal in dezelfde kleine ruimte opgebouwd en weer afgebroken, de beelden achteraf samengevoegd door middel van splitscreentechniek. Sommige acteurs hebben een goudkleurig kartonnen aureool achter hun hoofd, en de pilaren blijken verdacht flexibel. Het ziet er dan ook allemaal erg krap uit, alsof de acteurs gevangen zijn in hun paneel.
Doordat steeds het hele schilderij in beeld gebracht wordt, en niet wordt ingezoomd op de aparte taferelen, wordt er een afstand gecreëerd tussen het verhaal en de kijker. Meestal valt slechts in één klein vierkantje van het gehele scherm iets te beleven. Dit zorgt ervoor dat een heroïsch verhaal als de lijdensweg van Christus erg neutraal wordt gebracht en van al zijn emotie wordt ontdaan.
Een bewegend schilderij
Het feit dat een bij iedereen bekend verhaal lineair wordt weergegeven, zorgt ervoor dat de spanningsboog van deze film onbestaande is. De film mist vaart en er wordt een sterk vermogen tot aandachtigheid van de kijker verwacht. Er wordt geen gebruik gemaakt van muziek en slechts flarden van conversaties zijn te verstaan. Het is het vermoeiend geroep dat overheerst, en geluid speelt dan ook een tweederangsrol tegenover beeld. Jammer, aangezien geluiden meestal meer aan de verbeelding overlaten dan beelden.
De hele film berust louter op het vooruitstrevende idee van een bewegend schilderij, een idee dat niet de capaciteit heeft om de gehele film te dragen. Guérif slaagt er niet in om dit oerverhaal vernieuwend te brengen, en blijft hangen bij een vormelijk experiment. Het idee van een bewegend schilderij wordt niet overstegen en deze film is dan ook meer op zijn plaats in een museum, als videokunst.
© 2015 – StampMedia/Mediaraven - Helena Verheye
