Interculturele relaties worden in heel wat families nog altijd wat argwanend bekeken. “Van gemixte relaties hebben mensen vaak het idee dat ze weinig standvastig zijn”, vertelt relatiecoach Jennifer Schmidt. Vier interculturele koppels getuigen over de vooroordelen, het racisme en het belang van geloof in hun relatie.
“Als je elkaar graag ziet, wat maakt huidskleur dan uit? Ik vind het jammer dat mensen nog steeds van mening zijn dat een blank persoon een blanke partner moet hebben. Dat is zever. Geluk gaat boven kleur”, vertelt de Belgische Shanna Aerts (36) die sinds enkele jaren in het Turkse Didim woont bij haar Turkse partner Nico Tekindag (35). “We worden ook liever gewoon een koppel genoemd in plaats van een ‘interraciaal koppel’. We hebben wel beiden een ander ‘ras’, maar wij zijn gewoon man en vrouw, net zoals elk ander koppel”, vertelt ze. Shanna’s mening is begrijpelijk. Mensen lijken op elkaar en de mensheid bestaat niet uit verschillende rassen. Volgens de genetica zijn mensen voor 99,9 procent aan elkaar gelijk. Dat meldt ook ‘De Kennis Van Nu’, het Nederlandse wetenschapsprogramma waar ook Lieven Scheire co-presentator is.
Shanna verloor haar vader in 2016, waarna haar moeder een buitenverblijf begon in Turkije. Shanna en haar broer gingen geregeld op vakantie om hun moeder te bezoeken. In de zomer van 2016 leerde Shanna er haar man Nico kennen in zijn restaurant Sunshine. Zonder twijfel gooide ze haar hele leven om voor de liefde. Ze verhuisde samen met haar zoon Danté naar het dorpje Didim in Turkije, om bij haar geliefde te kunnen zijn. Enkel bij de feestdagen keren ze terug naar België om Shanna’s broer te bezoeken.
”Mijn moeder ging meteen akkoord met onze relatie. Nico’s familie ook. We mochten wel niet samen slapen vooraleer we getrouwd waren, volgens hun geloof, dus we zijn meteen voor de Imam getrouwd”, vertelt ze gelukkig.
Shanna groeide op als christen terwijl haar man Nico moslim is. Uit respect voor Nico liet ze dan ook haar geloof achter zich: “Ik ben bekeerd van christene naar moslim. Ik geloof in God en of ik God nu Allah of Buddah of eender wat noem, het blijft hetzelfde. Dat maakt voor mij niet uit. Het enige wat ik mis, is varkensvlees”, vertelt Shanna met een lach.
“Nico verplicht mij ook niet om een hoofddoek te dragen. Ik loop in de zomer gewoon rond in een korte broek. Wanneer ik naar zijn familie ga, bedek ik me wel tot over mijn knieën en wanneer we naar het kerkhof gaan om zijn overleden familieleden te bezoeken, dan draag ik een hoofddoek, uit respect. Maar Nico’s familie had me ook aanvaard als ik me niet had bekeerd. Mijn oudste zoon Danté aanvaarden ze ook, terwijl hij wel gewoon christen is. Ik heb het gewoon gedaan uit respect voor mijn man”, vertelt ze.
Cultuur blijft bij cultuur?
”Ik vind het fascinerend om te horen hoe gek het er bij sommige gezinnen aan toe gaat”, vertelt sportjournalist Aster Nzeyimana (27). Aster is al drie jaar samen met actrice Lize Feryn (27). Ze vinden beiden dat ze een ideale gemengde relatie hebben. Aster werd geboren in Rwanda, maar verhuisde na vier maanden al naar België. Hij is dus volledig opgegroeid in België. “Bij mij en Aster is het enige verschil denk ik huidskleur, want voor de rest hebben we wel gewoon dezelfde cultuur”, vertelt Lize. “Aster is in een blank gezin opgegroeid, bij zijn mama en zijn zus. Onze moeders hebben ons eigenlijk dezelfde opvoeding gegeven, dus ik denk niet dat wij met dezelfde problemen kampen als andere gemengde koppels”, vertelt Lize. “Zoals religie en zo.”
“Wij zijn nu wel redelijk vooruitstrevend, maar het lijkt toch nog steeds alsof je binnen je eigen cultuur moet blijven op vlak van relaties”, vertelt ze. “Ik zou niet met iemand samen kunnen zijn die mij dwingt om mijn religie aan te passen”, vertelt Aster. “Als Lize nu graag een paar keer zou willen bidden per dag is dat helemaal oké voor mij,” lacht hij “want soms halen mensen ook kracht uit hun geloof, maar als iemand bijvoorbeeld niet mag uitgaan volgens zijn geloof, dan is het volgens mij moeilijk om een relatie te hebben”, vertelt hij.
“Ik vind het wel mooi als iemand zich bijvoorbeeld laat bekeren voor de liefde, maar ik vraag me dan gewoon af of dat geloof wel echt is”, voegt Lize eraan toe. “Ik ken ook iemand die nu een hoofddoek draagt na veertig jaar een gewone Westerse vrouw te zijn geweest. Ik vraag me dan af of ze nu plots in Allah gelooft”, vertelt ze.
Religie knelpunt binnen relaties
Relatiecoach Jennifer Schmidt uit Hilversum hoort wel vaker dat een verschil in religie een knelpunt kan vormen binnen relaties. Jennifer is zelf afkomstig van Curaçao en kan er dan ook over meepraten: “Ik hoor mensen af en toe wel zeggen dat het niet zo zeer de huidskleur is die hen doet twijfelen over een mogelijk relatie, maar wel het geloof. Ik merk aan mezelf ook dat ik geïnteresseerd ben ik andere culturen, maar ik ga niet van geloof veranderen als mijn partner dat van mij zou verlangen. Mijn ex-verloofde vroeg me eens hoe ik over besnijdenis dacht. Geloof is een moeilijk gespreksonderwerp binnen relaties. Het is iets om het met je partner over te hebben, zodat het geen kloof vormt tussen jullie beiden.”
“Ook wanneer er kinderen aan te pas komen, is het niet altijd makkelijk om met dat verschil in cultuur of geloof om te gaan”, vertelt relatiecoach Sylvie Gaethofs. “Ik ken een aantal mensen die een partner hebben die moslim is. Vanaf het moment dat er kinderen komen, wordt het een probleem. Enerzijds willen zij dan dat het kind katholiek opgevoed wordt met alle katholieke regeltjes, tradities en feesten, terwijl men vanuit het moslimgeloof dan wilt dat het kind besneden wordt, geen varkensvlees eet enzovoort. Dat zijn dingen die meespelen in relaties, waardoor relaties soms onder druk komen staan en mensen niet weten hoe ze daar uit raken. Je kan een heel goede interculturele relatie hebben, maar kinderen kunnen vervolgens wel een moeilijk gegeven vormen”, zegt ze.
Invloed van de familie
“Ik merk dat ook de mening van de familie een grote rol speelt in het kiezen van de partner”, vertelt Jennifer Schmidt. “Veel blanke mensen zijn van oordeel dat donkere partners alleen maar vreemd gaan, dat ze hun kinderen niet verzorgen, ze niet beschaafd zijn, allemaal van die negatieve dingen. Dat zijn dan vaak allemaal dingen die ze van kleins af aan zo hebben meegekregen van de familie.”
Margot Bonte (26) uit Wortegem-Petegem bewees dat de directe omgeving invloed heeft op relaties. De afgestudeerde studente Gender en Diversiteit maakte twee jaar geleden haar masterproef rond het thema interculturele relaties. “Ik heb de ervaring van de blanke Vlaamse vrouw in een interculturele relatie onderzocht. Ik heb vooral onderzocht wat de reactie van de omgeving is op de relatie en of er andere beïnvloedende factoren zijn die weerstand bieden op de relatie.” Margot heeft zelf een relatie met een man uit Tunesië en zag dat als de grootste motivatiefactor voor dit onderzoek.
Uit het onderzoek blijkt dat 33 procent van de bevraagde respondenten hun relatie verborgen houdt voor familie of vrienden. Zij tonen dan geen uitingen van liefde in hun omgeving als ze weten dat ze er kritiek op kunnen krijgen. 42 procent distantieert zich van zijn directe omgeving. Ze blokken contact dan af door bijvoorbeeld niet meer naar familiefeesten te gaan. Slechts één koppel binnen mijn respondenten gaf aan heel zeker te zijn van hun relatie. Zij geven dan krachtig en duidelijk aan dat ze een relatie hebben.
“Ik had die conclusies zeker verwacht,” zegt Margot, “omdat ik zelf ook ervaring heb met een interculturele relatie. Sommige mensen beëindigen zelfs hun relatie omwille van de invloed van familie en vrienden. Dat was nu niet het geval in mijn onderzoek, maar het kan zodanig moeilijk zijn om een interculturele relatie te hebben in deze tijd en in deze politieke omstandigheden dat koppels hun relatie weldegelijk afbreken.”
Bij de Belgisch-Italiaanse Sara Reale (46) en haar man Roy Martina (43), afkomstig uit Curaçao, heeft de mening van de familie nooit een rol gespeeld. Sara en Roy zijn al 17 jaar samen.
”Mijn familie was heel erg tegen onze relatie. Mijn moeder was heel racistisch”, vertelt Sara. “Donker associeerde ze meteen met moslims, terwijl Roy net heel katholiek is. Maar dat maakte voor mijn moeder niet uit”, vertelt ze. “Ook mijn oma stond er niet positief tegenover. Ze had nog nooit een donkere man van kortbij gezien toen ik Roy in 2003 aan hen voorstelde. Ze was bang dat hij haar huis zou leeghalen, zei ze.” “Ik trek me dat niet aan”, reageert Roy. “Ik ben getrouwd met Sara, niet met haar familie.” “De eerste twee jaar zijn moeilijk geweest binnen de familie, maar nadien hebben ze onze relatie wel gewoon aanvaard. Maar hun mening heeft mijn keuze nooit beïnvloed”, beklemtoont Sara.
Relatiecoach Sylvie Gaethofs wijst erop dat dat niet altijd zo is: “Mensen die in een heel controlerende familiedynamiek zitten, waarbij de ouders heel erg bepalend zijn, kunnen de mening van hun familie wel eens boven die van zichzelf stellen. Dat soort mensen gaan alleen maar doen wat hen voorgekauwd wordt om te doen. Ze gaan dan keuzes maken naar de wensen van de familie, maar heel vaak met alle gevolgen van dien. Ze krijgen een persoon dan misschien toch niet uit hun hart of hun hoofd”, zegt ze.
“Maar het maatschappijbeeld verandert, dus mensen veranderen ook. De kinderen die nu klein zijn, groeien anders op dan toen wij klein waren en onze ouders klein waren. Maar bij familiedynamieken die zo vast zitten en zo bepalend zijn, verandert dat beeld enkel wanneer de persoon in kwestie zelf wil veranderen en inziet dat de verantwoordelijkheid van zijn of haar leven enkel bij zichzelf ligt en niet bij de familie. Pas dan kan die persoon verandering in de familie teweegbrengen”, vertelt Sylvie.
Maar vooroordelen kunnen ook omgekeerd bestaan, naar blanke mensen toe. Omgekeerd racisme.
De Poolse Wiktoria Gharbi (22) vindt de mening van haar Tunesische schoonfamilie erg belangrijk. Wiktoria is geboren in Polen en woont in België sinds 2009. Ze leerde haar Tunesische vriend Sami Gharbi (31) kennen via Facebook.
“Ik was bang voor de mening van mijn familie”, zegt Wiktoria. “Ik woon hier alleen met mijn mama en broer, maar de rest van mijn familie woont nog in Polen. Ze zijn echt heel conservatief aangelegd, maar eigenlijk heeft iedereen de relatie van mij en Sami heel goed opgevangen. Ik verschiet ervan hoe goed ze hem hebben verwelkomd toen we in Polen op vakantie gingen om hem voor te stellen. Sami werd er met open armen ontvangen”, vertelt Wiktoria.
”Wiktoria heeft het gevoel dat het mijn ouders zijn die onze relatie niet echt accepteren”, voegt Sami toe. “Ze heeft enkel mijn broers en mijn moeder ontmoet. Mijn vader is overleden, maar die zou er een heel andere kijk op gehad hebben. De rest van mijn familie zit nog in Tunesië”, vertelt hij.
“Sami’s mama had sowieso veel liever gehad dat hij met een vrouw uit Tunesië was getrouwd”, vertelt Wiktoria. “We zijn vorig jaar in Diest getrouwd. Het groot trouwfeest hebben we in Polen gehouden. We hebben de mama van Sami dan gevraagd of ze naar daar wilde komen, maar ze zei dat ze daar niets te zoeken had. Ik vond dat wel erg, want Sami’s broer is een paar maanden later getrouwd met een vrouw uit Tunesië en ook in Tunesië, en daar is zijn moeder wel naartoe gekomen”, vertelt ze.
“Sami was vroeger altijd bang dat hij in een racistische familie terecht zou komen, maar eigenlijk is het nu omgekeerd”, vertelt Wiktoria. “Het zou mijn grootste nachtmerrie geweest zijn als mijn schoonfamilie racistisch was. Maar nu is mijn nachtmerrie eigenlijk nog groter geworden, omdat mijn familie Wiktoria niet accepteert”, zegt Sami.
“Maar als je echt warm wordt van iemand, ga je er uiteindelijk stiekem of openlijk toch voor gaan,” vertelt relatiecoach Jennifer Schmidt. “Ongeacht de mening van de familie. Dus ja. Liefde gaat absoluut boven huidskleur, maar religie is wel een uitdaging. Liefde heeft niets te maken met kleur. Dat is iets wat mensen ons wijsmaken, iets wat geconditioneerd wordt. Baby’s en kinderen maken daar toch ook helemaal geen probleem van? Ze zien wel dat je iets anders hebt, maar ze gaan je niet plots onaardig vinden. Mensen worden niet racistisch geboren. Alles draait om conditionering en dat moet dringend veranderen.”
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 07/01/2021
