ANTWERPEN - De World Ports Classic verwelkomde op 30 en 31 augustus 2013 de eerste Afrikaanse Pro Continentale wielerploeg. Team MTN-Qhubeka wil via topsport meer Afrikaanse kinderen op de fiets krijgen omdat transport een essentiële voorwaarde voor ontwikkeling is.
Toen Team MTN-Qhubeka vorig jaar deze tijd vernam dat de ploeg een Pro Continentale-licentie toegewezen kreeg, sprongen ze daar een gat in de lucht. Voor het eerst in de wielergeschiedenis zou een in Afrika geregistreerd team deel uitmaken van de tweede divisie in de classificatie van wielerploegen. De professionele ploeg is het topje van een heuse wielerpiramide, waarvan lokale Afrikaanse opleidingsteams en wedstrijden de basis vormen.
Maatschappelijke inzet
Want Team MTN-Qhubeka is zoveel meer dan een commerciële wielerploeg. Dankzij de financiële ruggensteun van telecommunicatiebedrijf MTN kan het Qhubeka-project via naamsponsoring in de schijnwerpers gezet worden. De non-profitorganisatie Qhubeka werd in 2005 boven de doopvont gevonden. Stichter Anthony Fitzhenry, die voordien zijn strepen in de ICT-wereld verdiend had, wilde het lot van Afrikaanse rurale gemeenschappen verbeteren. Hij koos daarom niet toevallig voor de naam Qhubeka: het Nguni-woord betekent ‘vooruitgaan’, ‘verdergaan’, ‘ontwikkelen’.
Fitzhenry vertrekt vanuit een duidelijke visie. “Door fietsen uit te delen, willen we de mobiliteit van het Afrikaanse kind op het platteland vergroten. Transport is immers een essentiële voorwaarde voor ontwikkeling. Met de fiets kan je een veel grotere afstand afleggen, veel meer goederen vervoeren en veel sneller op je bestemming geraken. Door hun beperkte mobiliteit hebben vele plattelandskinderen momenteel geen toegang tot gezondheidszorg, onderwijs of gezonde voeding.”
Het Qhubeka-project veronderstelt wel maatschappelijke inzet van de Afrikaanse gemeenschappen. “Vooraleer ze een nieuwe, knalgele, stevige ‘Buffalo Bike’ krijgen, moet elk kind 100 bomen planten of 1.500 kg afval recycleren”, vertelt de Zuid-Afrikaan.
Fietsen uitdelen als teambuilding
Vijftien Afrikaanse en zes internationale renners moeten naamsbekendheid voor het project genereren. “Ons partnerschap met Qhubeka dateert van 2008”, zegt Douglas Ryder. De Zuid-Afrikaanse ex-renner is de teammanager van MTN-Qhubeka. “Ik heb er altijd al van gedroomd om de mensen in Afrika op de fiets te krijgen. Onze ploeg biedt talentvolle Afrikaanse jongeren nu de kans zich ten volle te ontplooien. De ervaring van enkele Europese renners helpt hen in hun ontwikkelingsproces.”
Ryder denkt niet dat het team ooit zonder het Qhubeka-project zal bestaan. “Misschien zal Qhubeka op termijn uit de ploegnaam verdwijnen, maar wanneer ik zie welke impact het project op duizenden mensen heeft, dan zou ik me doodschamen als we ons in de toekomst niet langer voor het mobiliseren van Afrikaanse kinderen zouden engageren.”
“Ik vind het onvoorstelbaar om te zien hoe onze ploeg dit jaar geëvolueerd is. Het heeft iets surreëels”, gaat Ryder verder. “Mijn ogen zijn pas echt open gegaan toen we, in december vorig jaar, zelf – met alle renners – fietsen uitgedeeld hebben. Dergelijke momenten doen je inzien dat we onszelf gelukkig mogen prijzen niet elke dag voor onze basisbehoeften te moeten vechten. Dat gebeuren heeft ons als team gemotiveerd om nog harder te werken.”
Dromen worden werkelijkheid
Songezo Jim verpersoonlijkt de dromen van Fitzhenry en Ryder. De 23-jarige zwarte Zuid-Afrikaan leerde pas op zijn veertiende fietsen. Nadat hij zijn beide ouders verloren had, verhuisde hij van Mthatha, in de provincie Oost-Kaap, naar Kaapstad, hoofdstad van de West-Kaap. Daar kwam hij toevallig met een lokale wielerclub in contact, die hem een fiets in bruikleen gaf. Jim moest evenwel met blozende wangen bekennen dat hij nog nooit eerder op een fiets gereden had. Ondanks het feit dat hij twee jaar lang als allerlaatste in lokale wedstrijden eindigde, zette hij door. Amper zes jaar later werd Jim profrenner.
“Wielrennen heeft mijn leven in allerlei opzichten veranderd. Ik kan niet onder woorden brengen hoeveel rijper ik het afgelopen jaar geworden ben”, geeft Jim met pretoogjes aan. “Ik heb met compleet tegengestelde emoties leren omgaan. Sport is nu eenmaal een constante golf van ups en downs. Daarnaast vind ik het een ongelooflijk voorrecht om mij in zoveel verschillende culturen te mogen onderdompelen. Wanneer ik mij vijf uren op de fiets afbeul, besef ik pas echt hoe mooi het leven is.”
© 2013 – StampMedia – Laurens Soenen
Dit artikel werd gepubliceerd door De Wereld Morgen op 04/09/2013
