Naar aanleiding van de stroomcrisis hebben we de voorstellen van de verschillende partijen in de aanloop naar de verkiezingen, nu drie maanden geleden, nog eens bekeken. Het meest opvallende voorstel kwam toen van de N-VA, dat een nieuwe kerncentrale wil bouwen. De partij staat daar nog steeds achter. Ligt dit scenario op de onderhandelingstafel van de nieuwe federale regering? "De N-VA staat alleen. Ze voeren een verloren strijd", zegt politiek verslaggever Johny Vansevenant.
De regeringsonderhandelingen staan in het teken van een dreigend stroomtekort in de wintermaanden. Verschillende opties worden overwogen om voldoende stroomproductie te garanderen. Eén van die opties is het openhouden van de kerncentrales. Alleen de N-VA ziet een toekomst voor kernenergie. De regeringspartners zijn echter niet te vinden voor het uitstellen van de kernuitstap.
In haar verkiezingsprogramma stelde de N-VA eerder dit jaar voor om een nieuwe energiecentrale te bouwen die werkt op thorium. De huidige kerncentrales in Doel en Tihange (foto) werken met uranium-235. Onderzoek heeft uitgewezen dat thorium een mogelijk alternatief is.
Het verschil met andere nucleaire stoffen is dat je met enkel thorium geen kernenergie kunt produceren. Je moet het vermengen met uranium-235, plutonium of uranium-233 om het splitsingsproces in gang te zetten.
Peter Baeten, instituutsdirecteur Geavanceerde Nucleaire Systemen bij het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol, legt uit wat er nodig is voor een nieuwe kernreactor.
"Om thoriumbrandstof goed te kunnen gebruiken, kun je dit best mengen met uranium-233 en dat maak je dan weer het best in een reactor met snelle neutronen van plutonium. De kerncentrales in Doel en Tihange maken gebruik van trage neutronen. Daarom kun je het beste een nieuwe reactor bouwen. Maar voor dat het zover is, moeten we eerst enkele stappen doorlopen", zegt Baeten.
"Thorium is milieuvriendelijker"
“Eerst moet er onderzoek worden gedaan naar thoriumbrandstof”, stelt Baeten. "Hiervoor kunnen we samenwerken met buitenlandse experts, bijvoorbeeld uit Noorwegen en Engeland, waar men al aan gelijkaardige projecten werkt. Vervolgens moet er een demonstratiereactor worden gebouwd en moeten er testen met thorium worden uitgevoerd om de omvang en het totale kostenplaatje te kunnen inschatten."
Volgens voorstanders is thorium milieuvriendelijker. "Ten eerste produceert het minder afval dan uranium en plutonium. En in een nieuwe reactor kan je vijftig keer meer energie uit dezelfde hoeveelheid grondstof halen dan in de huidige centrales. Hierdoor kunnen we redeneren dat een reactor met thorium milieuvriendelijker en duurzamer is dan de huidige kerncentrales", zegt Baeten. Bovendien komt de grondstof vaker voor in de natuur dan uranium.
Een ambitieus project als dit kost ook heel wat geld. Als er geen private investeerders worden gevonden, zal het door de overheid gefinancierd moeten worden. "Deze twee stappen kosten op zich al zeker een miljard euro. België kan dit niet alleen, dit zou op Europees niveau georganiseerd moeten worden. Het SCK-CEN heeft in ieder geval de nodige expertise om hier aan mee te werken", verzekert Baeten.
"Zonder taboes over langetermijnopties spreken"
De N-VA staat nog altijd achter haar voorstel. Energiespecialist en Kamerlid Bert Wollants (foto) legt uit waarom. "Het bouwen van een nieuwe kerncentrale is één van de opties die we op dit moment onderzoeken", zegt hij.
"Het is natuurlijk geen oplossing voor de problemen van vandaag, maar we moeten zonder taboes over lange termijnopties kunnen spreken. Tegen 2025 sluiten de kerncentrales, dus in de komende jaren zullen we moeten beslissen. Wij proberen nog verschillende pistes open te houden."
Zowel de regeringspartners Open VLD en CD&V als de oppositie heeft zich uitgesproken tegen kernenergie. Politiek journalist Johny Vansevenant houdt een oogje op de regeringsonderhandelingen.
“Wat kernenergie betreft, staat de N-VA alleen. Zonder steun van andere partijen zal hun voorstel een stille dood sterven. Ze voeren dus een verloren strijd. Het is typerend voor hun partijstrategie dat ze voet bij stuk houden. Anderzijds heeft de regering wel nog geen enkel langetermijnplan voor de energiecrisis."
Ten vroegste tegen 2035
Een ander aspect is inderdaad de tijd die het in beslag neemt. "Als we nu zouden beginnen met het bouwen van een nieuw type reactor, dan kunnen we theoretisch gezien ten vroegste tegen 2035 hiermee elektriciteit opwekken. Voor de komende vijftien jaar is dit dus geen oplossing voor een energietekort."
Een centrale die in 2035 van start gaat, heeft een levensduur van ongeveer dertig jaar. In 2065 zou er dus opnieuw naar oplossing gezocht moeten worden.
Het grootste bezwaar van tegenstanders is het veiligheidsrisico van kerncentrales. "Geen enkele technologie is zonder risico. We moeten de risico’s zoveel mogelijk proberen te vermijden. De huidige centrales voldoen aan de strengste normen. In de toekomst zal dat niet anders zijn", aldus Wollants.
© 2014 – StampMedia – Stef Vananderoye
Dit artikel werd gepubliceerd door DeRedactie.be op 31/08/2014
